Τι προσαρμοστικό ον ο άνθρωπος! Πάνω που χτίσαμε μια «κανονικότητα», στη μη κανονικότητα, έρχεται… Τι έρχεται; Το άγνωστον. «Ποιος να ξέρει στο βλέμμα του πίσω τι κρύβει ο Θεός για μας» (Άσμα του Τώνη Βαβάτσικου, Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, εποχή π.Χ). Ας καταγράψω λοιπόν τι θα μου λείψει από τις μέρες του εγκλεισμού μας. Το χρωστάω σε αυτό που θα έχουμε να διηγούμαστε. Μέρος της ιστορίας μας είναι.
1. Θα μου λείψει το κοινό δράμα. Αυτό ζήσαμε. Ενα κοινό δράμα. Αγγίζει τον σαρκαστικό ορισμό, «δημοκρατικό». Από την επαύριο, ο καθείς και το προσωπικό του δράμα, η προσωπική αγωνία. «Πάνω που κάτι ξεκίναγε, γαμώτο!» πόσοι πολλοί το λένε. Ξανά θυμός,. Πόσα χρόνια ακόμα θα εισπνέουμε αναθυμιάσεις θυμωμένων! Δίκαιων και άδικων ή και κακομαθημένων. Οι των δίκαιων θυμών, σιωπούν, κλείνονται στον εαυτό τους, πονάνε. Οι των άδικων θυμών, χαλάνε τον κόσμο, φρικτά οχλαγωγούν. Ας οπλιστούμε παραπάνω υπομονή από της καραντίνας την υπομονή.
2. Θα μου λείψει ο κ. Τσιόδρας ως προσωπικότητα, σημείο αναφοράς. Ξέρετε, υπήρξε πριν τον ανακαλύψουμε και είμαι σίγουρη θα προχωρήσει με τον ίδιο βηματισμό χωρίς εμάς, κάπως σαν την τελευταία εικόνα του Λούκυ Λουκ, ακόμα ίσως κι όταν θα προσπαθούμε την αποκαθήλωσή του, όπως συνηθίζουμε.
3. Θα μου λείψει να περιμένουμε τα λόγια του στις 6 μ.μ. Ελεγε ο,τι έλεγε και το θέμα «έκλεινε». Και βγαίναμε την απογευματινή μας βόλτα.
4. Βόλτα! Θα μου λείψει «η βόλτα του κορονοιού». Αλλη βόλτα! Πώς ο εγκλεισμός μεγιστοποίησε, πλάτυνε τις αισθήσεις; Πώς είδαμε το σύμπαν, ως άλλο σύμπαν. Πόσο τιμήσαμε τη φύση! Τι λουλούδια μελετήσαμε, σε τι μυρουδιές πνιγήκαμε. Ακόμα και η άδεια πόλη. Αλλη πόλη. Σαν πίνακας του Ντε Κίρικο. Και η ασχήμια ακόμα, τι ενδιαφέρουσα, τι όμορφη ασχήμια! Αγαλματάκια, ακούνητα, αγέλαστα. Πόλη εν στάσει! Τώρα, πλαλάτε! Και ας μη ξέρετε που πάτε.
5. Θα μου λείψει η ομαδικότητα στην κουζίνα μας. Ολοι μαγειρεύαμε. Και ο Κώστας. Οσα τετραγωνικά και να είναι ένα σπίτι, εντέλει, μια κουζίνα όλη κι όλη. Οπως εκείνα τα σπίτια στα χωριά που ξεκινούσαν από ένα κουζινάκι και έμπαινε ένα κρεβατάκι… Η ζωή είναι απλή. Αλλά ποιος την ακούει να το λέει;
6. Θα μου λείψει ότι δεν μπορούσες να ξεφύγεις του θέματος, του όποιου θέματος της ζωής σου. Ηταν εκεί. Μπροστά στα μάτια μας παγωμένη εικόνα. Ή να το αλλάξεις ή να το αποδεχτείς. Κάτι σαν η τελευταία σου ευκαιρία. Σαν τρόμος αλλά και ευεργεσία.
7. Θα μου λείψει η νύχτα. Συγκεκριμένα τα ποδήλατα της νύχτας. Οικογένειες με ποδήλατα. Και τα φώτα σαν τεράστιες πυγολαμπίδες. Και τους άκουγες να γελάνε, να αστειεύονται, να πειράζει ο ένας τον άλλον.
8. Θα μου λείψει η ησυχία. Μόνο όταν χαμήλωσαν τα μπάσα του κόσμου συνειδητοποίησα, με τι ισχύος μπάσα δουλεύει ο σύγχρονος κόσμος. Θυμάμαι παλιά που έρχονταν στο σπίτι μας επισκέπτες και με το πρώτο αεροπλάνο που έσκιζε τον ουρανό ρωτούσαν «Πώς ζείτε με τόσο θόρυβο;» και ‘γω αναρωτιόμουν, για ποιο θόρυβο μιλάνε; Πριν, δεν ακούγαμε. Τώρα που ακούσαμε, πώς θα ζήσουμε;
9. Μου λείπει ότι είχαμε οδηγίες προφύλαξης. Όσο και να πλύνω τα χέρια μου, όσο οινόπνευμα… Τώρα αρχίζουν τα δύσκολα. Οι διαχρονικοί μας «κορονοϊοί»… Της οικονομίας, της παραοικονομίας, των κακομαθημένων, των συμφερόντων, των φρένων, των συνήθων υποζυγίων, του λαϊκισμού, των βολεμένων, των τεμπέληδων, των φθηνών, των παλαιοκομματικών, των οχλαγωγικών… Πώς λογαριάζεσαι με δαύτους;
10. Θα μου λείψει το χαμόγελο και ο χαιρετισμός του άγνωστου περιπατητή. Σαν να μοιραζόμασταν έναν καημό. Χαμόγελο συνεννόησης με τα μάτια. Ενώ καημό το έχω…Μια ζωή πριν, κάναμε ότι δεν βλέπει ο ένας τον άλλον ενώ περπατούσαμε δίπλα δίπλα. Κοίτα πώς ο κόσμος έμαθε να λέει «καλησπέρα», «καλημέρα»; Θα το κρατήσουμε; Κρατώντας τις αποστάσεις, σπάσαμε αποστάσεις.
11. Θα μου λείψει ότι εμπιστευόμασταν την ηγεσία. Νοιώθαμε ότι έχουμε παραδώσει την τύχη μας σε σωστά χέρια. Δυο δράματα καταπάνω. Και βγάλαμε το καπέλο! Αλλά ξεχνάμε οι άνθρωποι τόσο ξεδιάντροπα. Αντιστρέφονται τα συναισθήματα μέχρι να πεις «κίμινο». Θα μου λείψει ότι υπακούσαμε σε κάτι μη βολικό ως αναγκαίο και ότι κάποιος ήταν αποφασισμένος να μας πείσει, ότι έτσι και μόνο έτσι πρέπει να γίνει. Άρα θα μου λείψει και ο αποφασισμένος αρχηγός που δεν υπολογίζει παρά μόνο το συμφέρον των πολιτών και έχει τη θέληση να βρει τον τρόπο να το αντιληφθούν οι πολίτες. Θα τον ξανασυναντήσω;
Εδώ τελειώνει ο κατάλογός μου. Θα μου λείψετε και σεις. Οπως σας «διάβαζα», μέρα μέρα, προσαρμογή-προσαρμογή… Τι ευεργετικά προσαρμόζεται ο άνθρωπος. Σας το έχω ξαναπεί. Δεν διαβάζετε μόνο εσείς εμένα. Διαβάζω και εγώ εσάς. Θα μου λείψετε εν στάσει. Run, Forest! Run! Κάπου θα συναντηθούμε….