Είναι, δυστυχώς, ελληνικό φαινόμενο, η δημόσια συζήτηση και η πολιτική αντιπαράθεση για ειδικού βάρους κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα να διεξάγεται με απλουστεύσεις ενώ εκείνα είναι πολύπλοκα και με διχασμούς σε στρατόπεδα ενώ απαιτούνται λεπτές ισορροπίες. Η συζήτηση γίνεται με όρους άσπρο–μαύρο αγνοώντας τα δεδομένα — και η άγνοια οδηγεί πάντα σε οδυνηρά αποτελέσματα. Κορυφαίο παράδειγμα το γνωστό σχήμα μνημόνιο – αντιμνημόνιο που κυριάρχησε την προηγούμενη δεκαετία, καλλιεργήθηκε συστηματικά από τον ΣΥΡΙΖΑ και οδήγησε στο ιδεολογικό τέρας των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ αλλά και σε άλλες μικρότερες τερατογενέσεις.
Το να περιμένεις ότι η νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης για τις πορείες και τις συγκεντρώσεις θα αποτελούσε εξαίρεση από την παραπάνω διαπίστωση είναι μάλλον ανούσιο. Κυβέρνηση και αντιπολίτευση, με τη σύμπραξη των ΜΜΕ, επικέντρωσαν αμέσως τη συζήτηση στο αν είναι κανείς υπέρ ή κατά των συγκεκριμένων ρυθμίσεων που προτείνονται και γρήγορα επιχειρήθηκε να οριστούν τα στρατόπεδα: όποιος δεν είναι μαζί μας, είναι με τους άλλους κλπ. Ομως τα πράγματα δεν είναι μονοδιάστατα και η πραγματικότητα είναι πάντα πιο πολύπλοκη.
Κατ’ αρχάς το αυτονόητο. Από τη στιγμή κατά την οποία δεν έχει διαμορφωθεί ένας σύγχρονος νόμος για το δικαίωμα του συνέρχεσθαι σε δημόσιο χώρο, όπως επιτάσσει το Σύνταγμα (άρθρο 11), είναι ξεκάθαρο για τους νουνεχείς πολίτες ότι η πρωτοβουλία της κυβέρνησης είναι απαραίτητη. Η ισχύς επί 49 χρόνια του χουντικού νόμου για τις συγκεντρώσεις δεν τιμά τη δημοκρατική πραγματικότητα στην Ελλάδα της Μεταπολίτευσης. Ούτε τις κυβερνήσεις που δεν πήραν την πρωτοβουλία.
Τα επικοινωνιακά φληναφήματα του ΣΥΡΙΖΑ πως η προτεινόμενη ρύθμιση από την κυβέρνηση είναι χουντικής νοοτροπίας και προφανώς αντιδημοκρατική, είναι ανάξια σχολιασμού. Ομως, επί των όσων προτείνονται μέχρι στιγμής χωράει αρκετή συζήτηση και η απάντηση δεν μπορεί να είναι ναι ή όχι, όπως απαιτεί ο ελληνικός… διάλογος — ο ποιος;
Οι πορείες και οι συγκεντρώσεις είναι ένα κατ’ εξοχήν πολιτικό ζήτημα και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να εκπίπτει στο επίπεδο διοικητικών ενεργειών της Αστυνομίας. Πρόκειται ουσιαστικά για τη ταυτόχρονη άσκηση δυο συνταγματικών δικαιωμάτων. Αναζητείται, λοιπόν, η ισχυρή ισορροπία, από τη μια πλευρά της ελεύθερης άσκησης του δικαιώματος του συνέρχεσθαι και από την άλλη της απρόσκοπτης κι ομαλής κοινωνικής και οικονομικής δραστηριότητας Με απλά λόγια, οι συγκεντρώσεις και πορείες για τη διεκδίκηση αιτημάτων πρέπει και να υπάρχουν αλλά και να μη δημιουργούν εμπόδια στην υπόλοιπη ζωή.
Για να επιτευχθεί η προσδοκώμενη ισορροπία είναι προφανές ότι χρειάζονται συμβιβασμοί. Και κάπου εδώ, ανάμεσα στις κυβερνητικές προτάσεις, υπεισέρχονται οι θεσμικές εγγυήσεις τις οποίες αναδεικνύει το Κίνημα Αλλαγής για να ψηφίσει το νομοσχέδιο. Είναι απαραίτητη, για παράδειγμα, η δικαστική εποπτεία για την έγκριση και διάλυση των συγκεντρώσεων και όχι η απόφαση να είναι της Αστυνομίας που είναι κρατικό όργανο υποκείμενο στην εκάστοτε εκτελεστική εξουσία. Η ποινική ευθύνη να καταλογίζεται από τη Δικαιοσύνη και όχι να διαπιστώνεται (πώς;) από τα αστυνομικά όργανα ενώ για τις αστικές αποζημιώσεις να αναζητούνται οι πραγματικά υπαίτιοι.
Για τέτοιου χαρακτήρα ζητήματα απαιτείται απ’ όλους υπεύθυνη τοποθέτηση και αναζήτηση συμβιβασμού. Γιατί δεν συμφέρει ούτε την κυβέρνηση ούτε μια υπεύθυνη αντιπολίτευση η επιβολή της πολιτικής άποψης για λόγους ιδεολογικής επιβεβαίωσης. Σε τέτοια περίπτωση είναι σαφές ότι ηττημένη θα βγει η Δημοκρατία. Κάτι τέτοιο δεν συμφέρει πρωτίστως τη χώρα στις δύσκολες εποχές που διανύουμε.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και η Φώφη Γεννηματά στη συζήτηση τους στη Βουλή έδειξαν θέληση να συνεννοηθούν. Εφόσον το καταφέρουν θα είναι καλό για τους ίδιους, τη ΝΔ και το Κίνημα Αλλαγής και ασφαλώς για την ομαλή πολιτική ζωή του τόπου. Μακάρι να είχε την ίδια αντίληψη και διάθεση και ο ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά μάλλον ζητάμε πολλά.