Η Καλιφόρνια έχει το μεγαλύτερο ποσοστό αστέγων στις ΗΠΑ. Ο βασικότερος λόγος είναι η υψηλή ζήτηση για ακίνητα που ανεβάζει τα ενοίκια και πετάει στον δρόμο όσους δεν μπορούν να ανταποκριθούν.
Έξω από το Hilton του Σαν Φρανσίσκο συχνάζουν αρκετοί από αυτούς. Πολλοί είναι τοξικοεξαρτημένοι, κάποιοι πάσχουν από ψυχική νόσο και άλλοι από το χειρότερο που μπορεί να σου συμβεί, την απελπισία. Πριν δέκα μέρες χάζευα τους ογκώδεις σεκιουριτάδες του ξενοδοχείου να τους απομακρύνουν, προκειμένου να είναι άνετη η διέλευση των υποψηφίων για το χρίσμα του Δημοκρατικού Κόμματος. Στη διάρκεια της κομματικής εκδήλωσης ειπώθηκαν αρκετά για τη «σωτηρία» της Αμερικής, κυρίως από τα χέρια του Τραμπ. Κανένας δεν είπε κάτι για τη σωτηρία των ανθρώπων που μάζευαν γόπες έξω από το ξενοδοχείο.
Όμως τρεις ημέρες νωρίτερα, από το ίδιο βήμα που χρησιμοποίησε ο Μπέρνι Σάντερς για να ενισχύσει την υποψηφιότητά του, άκουσα κάτι πραγματικά ενδιαφέρον, που θα μπορούσε να ενδιαφέρει και τους άστεγους του Σαν Φρανσίσκο. Πώς θα ήταν, αλήθεια, η ζωή σε μία χώρα, η οποία θα ανέθετε τη διακυβέρνηση της σε ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης; Μιλάμε για ένα πολύπλοκο σύστημα «νευρώνων» που συλλέγει τεράστιο όγκο δεδομένων και βελτιστοποιεί τη διαχείριση των πόρων. Ένα σύστημα που όχι μόνο γνωρίζει πόσοι είναι οι άστεγοι, αλλά μπορεί να εξοικονομήσει άμεσα τα κονδύλια για την υποστήριξή τους. Όμως ποια χώρα θα παρέδιδε τη διακυβέρνησή της στα ρομπότ; Ενδεχομένως μία ευτυχισμένη χώρα.
Πριν από δύο εβδομάδες πραγματοποιήθηκε στο Σαν Φρανσίσκο η ετήσια διάσκεψη, το summit για να συνεννοούμαστε, του Singularity University. To SU είναι ένα think tank που δημιουργήθηκε, στους κόλπους της NASA, από τον Ελληνοαμερικανό Πίτερ Διαμάντη και ουσιαστικά έχει ως σκοπό να μεταδώσει γνώση, να ανιχνεύσει τάσεις και να δικτυώσει ανθρώπους από τον χώρο των επιστημών, των επιχειρήσεων και της τεχνολογίας. Η πρώτη του εκδήλωση στην Ελλάδα έγινε πέρσι και τον Νοέμβριο αναμένεται και η δεύτερη, από την εξαιρετική ελληνική ομάδα του SU που εργάζεται υπό την καθοδήγηση της Νίκης Συροπούλου.
Στο Σαν Φρανσίσκο, λοιπόν, μαζεύτηκαν περίπου 3.000 άνθρωποι, οι περισσότεροι από την Silicon Valley, που πλήρωσαν ένα πολύ ακριβό εισιτήριο, προσπαθώντας να βρεθούν λίγο ή και αρκετά πιο μπροστά από την εποχή τους. Και για να μη σας κουράζω με ονόματα και πολύπλοκες συνθέσεις, να μερικά από τα βασικά σημεία που με εντυπωσίασαν.
Οι άνθρωποι έχουν την τάση να βλέπουν τα πράγματα από την απαισιόδοξη γωνία τους. Οι αριθμοί, όμως, τα δείχνουν αλλιώς. Ποτέ στο παρελθόν ο κόσμος δεν ήταν καλύτερος από σήμερα. Οι θάνατοι από την πείνα είναι λιγότεροι από τους θανάτους που προκαλεί η κακή διατροφή. Τα θύματα των πολέμων και των φυσικών καταστροφών έχουν μειωθεί θεαματικά. Σχεδόν το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού τείνει να καταγραφεί στη μεσαία τάξη. Από την άλλη, αυξάνεται η ακραία φτώχεια και η συγκέντρωση υπερβολικά μεγάλου πλούτου σε λίγους ανθρώπους.
Η τεχνητή νοημοσύνη είναι ο κόσμος και, αυτονόητα, η δουλειά του μέλλοντος. Το 2021 ο παγκόσμιος κύκλος εργασιών που σχετίζεται με την τεχνητή νοημοσύνη θα προσεγγίσει τα 2,9 τρισ. δολάρια.
Στην ανατολή του 19ου αιώνα το 80% των ανθρώπων είχε ως βασική απασχόληση τον αγροτικό τομέα. Στην αρχή του 20ου αιώνα, το 25% του εργατικού δυναμικού των ΗΠΑ ασχολείτο άμεσα ή έμμεσα με τα άλογα. Η εκβιομηχάνιση και ο εξηλεκτρισμός άλλαξαν το τοπίο, εξάλειψαν επαγγέλματα, αλλά δημιούργησαν καινούργια. Κάτι αντίστοιχο προβλέπεται να γίνει και με την τεχνητή νοημοσύνη. Θεωρητικά, στον δυτικό κόσμο, το 47% των επαγγελμάτων αντιμετωπίζει είτε τον κίνδυνο του αφανισμού, είτε την πρόκληση της μετάβασης σε νέο περιβάλλον.
Μέχρι το 2040 (το αργότερο) θα είναι διαθέσιμη η διασύνδεση του ανθρώπινου εγκεφάλου με το υπολογιστικό νέφος, με την εμφύτευση, στον εγκεφαλικό φλοιό, νανο-ρομπότ που θα μεγιστοποιούν τις εγκεφαλικές δεξιότητες με την προσθήκη επιπλέον γνώσεων. Η διασύνδεση ανθρώπου και μηχανών θα καταστήσει αστείο το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε σήμερα με τη διαχείριση των δεδομένων. Τότε θα είναι γνωστές ακόμα και λεπτομέρειες από το ψηφιδωτό της συμπεριφοράς μας. Ήδη σήμερα εκτελούνται στρατηγικές μάρκετινγκ που έχουν προηγουμένως δοκιμαστεί στο εργαστήριο με την παρακολούθηση εγκεφαλικών αντιδράσεων πάνω σε συγκεκριμένα ερεθίσματα.
Μετά το 2030, με την εισαγωγή νέων τεχνολογιών στην Ιατρική, θα αρχίσουμε να συζητάμε αν τα 100 (χρόνια) είναι τα νέα 60. Η βιοτεχνολογία είναι, αυτή τη στιγμή, ο δεύτερος πιο «ενδιαφέρων», επιχειρηματικά, κλάδος μετά την τεχνητή νοημοσύνη. Ουσιαστικά το γήρας θα αρχίσει να αντιμετωπίζεται ως ασθένεια και όχι ως μία φυσιολογική εξέλιξη. Σήμερα υπάρχουν διαθέσιμα τεχνολογικά εργαλεία που επιτρέπουν τη διάγνωση ασθενειών οι οποίες θα εκδηλωθούν στο μέλλον. Απολύτως υγιείς, με τα σημερινά δεδομένα, άνθρωποι, εξετάζονται και εντοπίζονται ασθένειες κυριολεκτικά στο σημείο μηδέν. Στα εργαστήρια δοκιμάζονται φάρμακα που έχουν αυξήσει κατά 30% τη ζωή των πειραματόζωων.
Το 2025 περίπου 8 δισ. άνθρωποι θα είναι συνδεδεμένοι στο Δίκτυο. Το 2030 σχεδόν κάθε μηχανή που θα βγαίνει στην αγορά, από ψυγείο ως αυτοκίνητο, θα έχει σύνδεση Δικτύου -μιλάμε για 500 δισεκατομμύρια συσκευές.
Το εκπαιδευτικό σύστημα θα αλλάξει, χάρη στην τεχνητή νοημοσύνη. Φανταστείτε ένα ρομπότ που βρίσκεται δίπλα στον κορυφαίο αστροφυσικό του κόσμου. Στην απεριόριστη μνήμη του βρίσκονται φορτωμένα όλα τα βιβλία που διάβασε ο αστροφυσικός, βίντεο από τα σεμινάρια που παρακολούθησε, τα κείμενα από διαλέξεις που άκουσε. Το ρομπότ, εκτός από μνήμη, έχει και «αυτιά». Ακούει και μαθαίνει από τον αστροφυσικό. Και μετά διδάσκει, αντιλαμβανόμενο το επίπεδο και τις ερωτήσεις των μαθητών.
Η βιομηχανία των οχημάτων στρέφεται αποκλειστικά στην αυτόνομη οδήγηση. Μη επανδρωμένα drones αναμένεται να εμφανιστούν στις μεγάλες πόλεις, προσφέροντας υπηρεσίες ταξί. (Προσωπικά είχα την εμπειρία του συνοδηγού σε ένα Tesla όπου μάλλον… τρομάζεις αν έχεις μάθει ότι ο οδηγός κατευθύνει το αυτοκίνητο και όχι το αυτοκίνητο που, απλώς, μεταφέρει τον οδηγό ενώ εκείνος διαβάζει email…)
Το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα θα κλυδωνιστεί, αν δεν καταρρεύσει, από την διάδοση και την κυριαρχία των κρυπτονομισμάτων. Είμαστε κοντά στο τέλος της εποχής που οι κυβερνήσεις έχουν τον έλεγχο του χρήματος. Το 62% των κατοίκων της Υποσαχάριας Αφρικής δεν έχει τραπεζικό λογαριασμό, όπως και ένα μεγάλο κομμάτι των κατοίκων της Ινδίας. Όλοι αυτοί έχουν κινητό και ήδη στρέφονται προς τα κρυπτονομίσματα. Η κυβέρνηση της Ινδίας έχει τρομάξει τόσο πολύ, ώστε τιμωρεί με φυλάκιση δέκα ετών τις συναλλαγές σε κρυπτονομίσματα. Και ακόμα δεν εμφανίστηκε το Libra του Facebook…
Οι ταξικές διαφορές του μέλλοντος θα αποτυπώνονται και στον αλγόριθμο που θα έχει ο καθένας στη διάθεση του για να τον εξυπηρετεί. Οι πιο εύποροι θα μπορούν να μισθώνουν πιο εξελιγμένους αλγορίθμους.
Από εδώ και κάτω μπορεί ο καθένας να απλώσει το δικό του σενάριο για τον κόσμο του μέλλοντος, για τις ευκαιρίες, αλλά και για τις απειλές που κρύβονται στα σκοτάδια του. Δεν ξέρουμε πώς ακριβώς θα λειτουργεί αυτός ο κόσμος γιατί δεν τον έχουμε ζήσει. Και έτσι, ενώ τη μία στιγμή μπορεί να σκεφτόμαστε ότι θα είναι ένας καλύτερος κόσμος, την άλλη ίσως βλέπουμε, πίσω από τον ζοφερό ορίζοντα, τη χειραγώγηση της ανθρωπότητας από εκείνους που θα ελέγχουν τους αλγορίθμους της τεχνητής νοημοσύνης.
Ασφαλώς είναι πιθανό να συμβούν και τα δύο. Οι μηχανές να αντιγράψουν τους ανθρώπους και οι άνθρωποι τις μηχανές. Πώς θα τους ξεχωρίζουν τότε; Aπό τη θνητότητα. Οι άνθρωποι θα κρατήσουν, ποιος ξέρει για πόσο, την αχίλλειο πτέρνα του θανάτου.