Η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου (αν τελικά γίνει) από την Ευρωπαϊκή Ενωση είναι πολύ πιο δύσκολη από ό,τι αρχικά είχε εκτιμηθεί από όλες τις πλευρές. Το θέμα των συνόρων με την Ιρλανδία είχε υποτιμηθεί ίσως και αγνοηθεί από το Λονδίνο. Η συμφωνία της Μέι τελικά δεν εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο. Η κυβέρνηση ζητά παράταση του χρόνου αποχώρησης. Για να δοθεί η παράταση πρέπει το ΗΒ (σαν μέλος της ΕΕ) να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του. Και μία υποχρέωση βασική είναι η οργάνωση ευρωεκλογών.
Είναι πρωτόγνωρο μία δημοκρατική κυβέρνηση να οργανώνει εκλογές κάτω από την πίεση των διεθνών υποχρεώσεών της και αντίθετα από τη θέλησή της. Παράλληλα υπάρχει και η υποχρέωση να μην εμποδίζει η κυβέρνηση της Μεγάλης Βρετανίας κατά τη διάρκεια της παράτασης τις αποφάσεις της ΕΕ έχοντας ουσιαστικά ρόλο παρατηρητή. Και αν η κυβέρνηση μπορεί να σεβαστεί αυτές τις υποχρεώσεις, οι βουλευτές δεν θα σεβαστούν καμία τέτοια συμφωνία κυρίων (το έδειξαν εξάλλου με την συμπεριφορά τους στο Βρετανικό Κοινοβούλιο όταν επανειλημμένα καταψήφισαν την κυβέρνηση).
Η απόφαση για τη διεξαγωγή ευρωεκλογών στο ΗΒ ανατρέπει όμως τους σχεδιασμούς στην μετεκλογική ΕΕ για τον απλούστατο λόγο ότι ο συσχετισμός δυνάμεων στην Ευρωβουλή θα είναι διαφορετικός.
Ποιες είναι αυτές οι ανατροπές
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει αυτή τη στιγμή 751 έδρες εκ των οποίων οι 73 είναι από το ΗΒ. Το Ευρωκοινοβούλιο συζήτησε αν θα πρέπει να έχει μειωμένο αριθμό εδρών, συγκεκριμένα 678 έδρες ή να κρατήσει τον ίδιο αριθμό δηλαδή τις 751. Αποφασίστηκε μια ενδιάμεση λύση που συνίσταται στο να μειωθεί ο αριθμός και από 751 να γίνει 705 αυξάνοντας παράλληλα τις έδρες σε ορισμένα κράτη. Όσον αφορά την Ελλάδα δεν υπήρξε καμία διαφορά.
Οι αλλαγές αφορούν την Αυστρία (+1) την Κροατία (+1) τη Δανία (+1) την Ισπανία (+5) την Εσθονία (+1) τη Φινλανδία (+1) την Ιρλανδία (+2) την Ιταλία (+3) την Πολωνία (+1) την Ολλανδία (+3) τη Ρουμανία (+1) τη Γαλλία (+5) και τέλος τη Σουηδία (+2). Η διαφοροποίηση αυτή δυσκολεύει την άμεση σύγκριση των ομάδων που γίνεται αυτή τη στιγμή με βάση τα νέα δεδομένα (π.χ. το Λαϊκό Κόμμα φαίνεται να χάνει 20 έδρες) γιατί απλούστατα συγκρίνουμε ανόμοια πράγματα.
1. Οι πολιτικές ομάδες
Ποια θα είναι η δύναμη των πολιτικών ομάδων στο προσεχές Ευρωκοινοβούλιο; Είναι δύσκολο να γίνει πρόβλεψη (ανεξάρτητα από το σενάριο εκλογές με το ΗΒ ή χωρίς το ΗΒ). Κατ αρχάς δεν γνωρίζουμε τη σύνθεση των πολιτικών ομάδων. Η Λεπέν είναι στην ίδια ομάδα με τον Σαλβίνι αλλά αρνήθηκε να παρουσιαστεί στο Μιλάνο. Ο Μακρόν, παρόλο που εξέφρασε τις αμφιβολίες του για να ενταχθεί στην ομάδα των Φιλελευθέρων (για τον λόγο ότι η ομάδα χρηματοδοτείται από την Bayer-Monsanto) οι δυνάμεις του υπολογίζονται με τους Φιλελεύθερους. Το γερμανικό EfD συνεργάζεται με τον Σαλβίνι αλλά έχει συνταχθεί με το EFDD : ο Ορμπαν θα παραμείνει στο EΛΚ; Είναι μερικές από τις αβεβαιότητες.
2. Εκλογές στο Ηνωμένο Βασίλειο
Ποιο θα είναι το αποτέλεσμα των εκλογών στο Ηνωμένο Βασίλειο; Θα μετατραπούν σε ένα άτυπο δημοψήφισμα; Η τελευταία δημοσκόπηση που έγινε στις 30 Μαρτίου έδωσε τα έξης αποτελέσματα:
Υπάρχει μία δυναμική του UKIP που ουσιαστικά διπλασίασε τις δυνάμεις του σε λιγότερο από δύο μήνες (απο 10% στις 17 Ιανουαρίου). Ουσιαστικά δίνει στέγη στους οπαδούς του BREXIT. Παράλληλα μειώθηκε σημαντικά η δύναμη των Τόρις (από 36% σε 24% για την ίδια περίοδο και των Εργατικών (από 37% σε 30%). Σημαντικές αλλαγές σε πολύ σύντομο διάστημα. Αυτές οι αλλαγές θα συνεχιστούν σε ένα παράδοξο εκλογικό κλίμα. Το μόνο σίγουρο είναι ότι θα υπάρξει μια μάλλον σημαντική ήττα της Μέι την οποία θα εκμεταλλευτούν οι επίδοξοι διάδοχοι.
3. Συσχετισμός δυνάμεων στην Ευρωβουλή.
Για να συγκρίνουμε πράγματα παρόμοια χρησιμοποιήσαμε την ίδια μέθοδο για την πρόβλεψη κατανομής των εδρών. Οι προβλέψεις αυτές μπορεί να είναι διαφορετικές από άλλες που έχουν δημοσιευθεί. Η διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι αλλού λαμβάνεται υπόψη μόνο η τελευταία δημοσκόπηση (εδώ έχουμε τον ΜΟ των τελευταίων έξι δημοσκοπήσεων).
Χρησιμοποιώντας την ίδια μέθοδο και κανόνες κάνουμε μια πρόβλεψη όσον αφορά τη σύνθεση του προσεχούς Ευρωκοινοβουλίου σε δύο σενάρια:
Σενάριο 1 Ευρωεκλογές με το ΗΒ δηλαδή με 751 έδρες και σενάριο 2 χωρίς το Ηνωμένο Βασίλειο με 705 έδρες.
Η σύνθεση των ομάδων θα είναι (με βάση τις τελευταίες δημοσκοπήσεις).
Ο μεγάλος χαμένος από την οργάνωση των εκλογών στο ΗΒ είναι το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (EPP) που η επιρροή του θα πέσει από το 26% στο 23,7% Ο μεγάλος κερδισμένος θα είναι το αντιευρωπαϊκό ECR διότι σε αυτό θα ενταχθούν οι βρετανοί Συντηρητικοί και ουσιαστικά από τις 56 προβλεπόμενες έδρες θα πάει στις 76. Επίσης επειδή το UKIP θα ενταχθεί στο EFFD θα πάει από τις 33 έδρες στις 45. Οι Σοσιαλιστές θα κερδίσουν 20 έδρες με τους βρετανούς Εργατικούς.
Την πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο δεν την έχει πια η μεγάλη συμμαχία (PPE, S&D). Χρειάζονται τώρα και οι Φιλελεύθεροι (οριακά στο σενάριο χωρίς το ΗΒ οι Πράσινοι θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τους Φιλελεύθερους για να υπάρξει πλειοψηφία). Η επιλογή του Προέδρου και κατά συνέπεια της επόμενης Επιτροπής θα είναι μακροχρόνια, ίσως και πάνω από ένα χρόνο. Οι συνέπειες θα είναι σημαντικές. Οι εμπορικές συμφωνίες θα καθυστερήσουν. Οι αντιευρωπαίοι θα προσπαθήσουν να καθυστερήσουν τη νέα Επιτροπή. Ο Σαλβίνι που θα έχει διπλό λόγο και στο Συμβούλιο σαν κυβέρνηση και στο Κοινοβούλιο σαν επικεφαλής στην τρίτη κοινοβουλευτική ομάδα θα εγείρει σημαντικά εμπόδια σε όλη τη διαδικασία. Ίσως οι συνέπειες του λαϊκισμού στο Ηνωμένο Βασίλειο που τα παραδοσιακά πολιτικά κόμματα κινδυνεύουν με διάλυση να συνετίσει μερικούς λαϊκιστές.