Η ιστορία είναι λίγο-πολύ γνωστή. Μια 53χρονη γυναίκα καταδικάστηκε σε φυλάκιση 10 ετών επειδή όταν προσελήφθη ως καθαρίστρια σε δημόσιο παιδικό σταθμό του Βόλου, πλαστογράφησε το απολυτήριο Δημοτικού το οποίο προσκόμισε – είχε πάει μόνο μέχρι την Ε’ Δημοτικού και εκείνη έγραψε ΣΤ’ Δημοτικού. Η γυναίκα ήδη έχει οδηγηθεί στις φυλακές Θηβών.
Κατ’ αρχάς να ξεκαθαρίσουμε κάτι. Η Δικαιοσύνη δεν εξάντλησε την αυστηρότητά της στο πρόσωπο της 53χρονης, όπως επαναλαμβάνεται αβασάνιστα από τα μέσα ενημέρωσης. Δυστυχώς, εξάντλησε όλη της την επιείκεια! Δεν μπορούσε λιγότερα.
Οπως εξηγούν νομικοί, επειδή το αδίκημα της πλαστογραφίας έγινε για πρόσληψη σε δημόσιο παιδικό σταθμό, η κατηγορία έγινε με βάση τον νόμο περί καταχραστών του Δημοσίου. Ο νόμος 1608/50 είναι απαρχαιωμένος, ισχύει από το 1951 (!), αλλά δυστυχώς είναι αυτός που έχουμε και προβλέπει έως και ποινή ισόβιας κάθειρξης (βλέπε Παπαγεωργόπουλος). Για να «σπάσουν» τα ισόβια πρέπει να αναγνωριστούν ελαφρυντικά στον κατηγορούμενο. Αλλά και πάλι το πλαίσιο της ποινής βάσει αυτού του νόμου, ακόμα και αν δοθεί από το δικαστήριο ελαφρυντικό στον κατηγορούμενο, είναι από 10 έτη το ελάχιστο ως 20 το μέγιστο. Η κατηγορούμενη έλαβε την ελάχιστη προβλεπόμενη ποινή. Ή θα έπρεπε να αθωωθεί, ή το λιγότερο που θα έπαιρνε θα ήταν δέκα χρόνια…
Αν ρωτήσεις νομικό, το λιγότερο που θα σου πει ότι ο συγκεκριμένος νόμος πρέπει να καταργηθεί διότι παραβιάζει την αρχή της αναγκαίας αναλογίας μεταξύ ποινής και αντικειμενικής βαρύτητας της πράξεως. Σε πιο απλά λόγια, είναι ένας νόμος που είναι σαν να βγήκε από τις σελίδες των «Αθλίων» του Βίκτωρος Ουγκώ σε μια χώρα που υποτίθεται ότι ζει στον 21ο αιώνα. Υποτίθεται.
Διότι δεν είναι μόνο ένας απαρχαιωμένος νόμος που κάνει μια γυναίκα να τιμωρείται όπως ο Γιάννης Αγιάννης που έκλεψε ένα καρβέλι για να φάει και κατέληξε στα κάτεργα – οι αναλογίες είναι τρομακτικά ίδιες και εκείνη πάντως τα δούλεψε σκληρά αυτά τα 20 χρόνια, έπλενε και σκούπιζε για να θρέψει την οικογένειά της.
Είναι και μια χώρα που ακούει ότι μια γυναίκα που γεννήθηκε το 1965 δεν έχει βγάλει το Δημοτικό και απλώς κουνάει αδιάφορα το κεφάλι της για να πάει παρακάτω, να διαβάσει και να καταναλώσει την ταξική αδικία ανάμεσα στην φτωχή καθαρίστρια –που στην απελπισία της έκλεψε μια θέση άλλης στο απρόσωπο ΑΣΕΠ– και στους απατεώνες με τα καλύτερα αλλά καραμπινάτα πλαστά πτυχία, τα λαμόγια και τους άλλους επίορκους του Δημοσίου που τη βγάζουν με ποινές-χάδια.
Κι όμως η 53χρονη θα έπρεπε να μην έχει χρειαστεί καν την πλαστογραφία. Η μεταρρύθμιση που επεξέτεινε σε εννέα από έξι χρόνια την υποχρεωτική εκπαίδευση έγινε το 1976, θα έπρεπε να την περιλαμβάνει. Θα έπρεπε.
Και εκείνη εξάλλου δεν έβγαλε καν το Δημοτικό, δεν συμπλήρωσε καν την εξαετή υποχρεωτική εκπαίδευση που σίγουρα επέβαλλε η μεταιχμιακή εποχή της.
Γιατί;
Γιατί δεν μας ένοιαζε. Και όπως φαίνεται ούτε και μας νοιάζει.
Στην απογραφή του 1991, το 60% των γυναικών ηλικίας 25 έως 64 ετών (δηλαδή γεννημένες από το 1927 έως το 1966) στην Ελλάδα είχαν είτε τελειώσει μόνο το Δημοτικό είτε δεν το είχαν βγάλει καν. Για την ακρίβεια το 60,8%.
Η ποινή της καθαρίστριας είναι η αποτυχία του ελληνικού κράτους, αν όχι το διαχρονικό έγκλημά του. Ενα κράτος που αδιαφορούσε (και συνεχίζει να αδιαφορεί) για το γεγονός ότι παιδιά, η πιο ευαίσθητη κατηγορία πολιτών του και ιδίως τα κορίτσια, ζούσαν και ζουν κάτω από τα ραντάρ της εκπαιδευτικής διαδικασίας υπονομεύοντας το μέλλον τους. Για ένα κράτος που το βολεύει, αν θέλετε, ότι τέτοια φαινόμενα εγκατάλειψης του σχολείου αφορούν κυρίως τους Ρομά (αυτό εξάλλου είναι και μια δικλίδα αποκλεισμού τους από το ίδιο το κράτος).
Και αν καταφέρεις και τρυπώσεις; Τότε πάρε δέκα χρόνια να έχεις.
Ενα κράτος Ιαβέρης.