1. Πλήξη. Αυτός ο άπλετος ποιοτικός χρόνος με το παιδί –που εσύ ήσουν βέβαιη ότι θα εξαργυρωθεί με κατασκευές, «ψαγμένα» επιτραπέζια, ποδηλατάδες στον ήλιο και φιλοσοφική κατάδυση στη βιοπληροφορική– μετεξελίχθηκε σε ένα άχρονο τίποτα. Το αντικρίζεις, δυσώδες και ανάλγητο, κάθε φορά που ανοίγεις την πόρτα σε ένα οιοδήποτε δωμάτιο του σπιτιού. Πλήττεις με τον εαυτό σου, με το παιδί σου (που το βλέπεις και σε βλέπει όλο το 24ωρο), με τη συχνότητα που λες «Οταν έχουμε μάθημα, σηκωνόμαστε από το κρεβάτι», με τις ενοχές που σε κατατρύχουν ακριβώς επειδή εσύ –κοτζάμ μάνα– πλήττεις.
Το θετικό είναι ότι οι «μαμάδες-ελικόπτερα» των τελευταίων ετών, αυτές που έτρεμαν και την παραμικρή ρανίδα μη δομημένου χρόνου για τα παιδιά τους (εξ ου και ο βομβαρδισμός από play dates, τζούντο, κινέζικα, θεατρικό παιχνίδι κ.ο.κ.) συμφιλιώθηκαν βιαίως με τον μεγαλύτερο τρόμο τους. Ναι, το παιδί βαριέται κάποιες φορές θανάσιμα. Και, ναι, συχνά και εσύ τού είσαι αφόρητα βαρετή. Χαλάρωσε. Δεν τρέχει και τίποτα.
2. Υποχονδρία. Προφανώς, ουδέποτε ονειρευόσουν ότι ο γιος σου ή η κόρη σου θα σε έβλεπε σαν θλιβερή μετενσάρκωση του Χάουαρντ Χιουζ. Θυμίζω εδώ ότι ο μικροβιοφοβικός αμερικανός μεγιστάνας έζησε τα τελευταία δέκα χρόνια της ζωής του αυτοεξόριστος σε δωμάτια ξενοδοχείων με μαύρες κουρτίνες, μοιράζοντας παραληρηματικές οδηγίες σε δύστυχους βοηθούς, π.χ. για να του δώσουν το ακουστικό βαρηκοΐας, που φύλαγε στο ντουλαπάκι του μπάνιου, έπρεπε να χρησιμοποιήσουν συνολικά 54 χαρτομάντιλα (για πόμολα, χερούλια) καθώς και μια αχρησιμοποίητη πλάκα σαπούνι. Ευτυχώς, απέχεις ακόμα πολύ από αυτό το σημείο.
Αλλωστε εδώ και λίγο καιρό έχεις ελαφρώς χαλαρώσει (π.χ. δεν καθαρίζεις με την ίδια μανία τις συσκευασίες των τροφίμων), ενώ σύντομα θα κάνεις και το εμβόλιο. Παραμένεις φυσικά ο υγειονομικός αρχιφύλαξ της οικίας («Χέρια, αντισηπτικά, μάσκες, είπααααα»), αληθινός άσος στο «hazard spotting» («εντοπισμό κινδύνων»): σε τι απόσταση ο μπροστινός στην ουρά, ποιο παιδί στην παρέα έχει μάνα που δεν τηρεί κανένα μέτρο προστασίας κ.ο.κ. Τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας έχουν μάθει πια να σε σέβονται.
3. Οργή. «Εφυγα, δεν άντεχα άλλο εκεί μέσα». Λαθρακούω μια γυναίκα στον δρόμο να μιλάει στο κινητό της. Κάτι στον αέρα και στην εμφάνισή της –sneakers, βιαστικά πιασμένη αλογοουρά, λουρί σκύλου στο ένα χέρι, σακούλα φούρνου και φαρμακείου στο άλλο– με πείθει ότι πρόκειται για πανδημική μάνα στα πρόθυρα νευρικής κρίσης. Νεύρα, νεύρα, νεύρα. Που αντηχούν συχνά στους ακάλυπτους των πολυκατοικιών. Που δεν εκτονώνονται πλέον με την παλιά camaraderie (π.χ. στην παιδική χαρά ή στη στάση για το σχολικό λεωφορείο) ή την παλιά, έστω περιορισμένη, κοινωνικότητα (π.χ. διάλειμμα με συνάδελφο, γυμναστήριο, σινεμά με μια φίλη). Που πολλαπλασιάζονται, γιατί η μητέρα «ρουφά» σαν σφουγγάρι την υπόγεια οργή των παιδιών.
4. Εγκατάλειψη. Απόρροια της προαναφερθείσας πλήξης. Εδώ μιλάμε για αληθινή επανάσταση. Η πανδημία έγινε η ταφόπλακα του υπεργονεϊσμού. Κυκλοφορείς στο σπίτι με μια παλιά φόρμα, δεν σπεύδεις να φτιάξεις κέικ με ταχίνι μόλις η πεντάχρονη κόρη σου πει «Πεινάω» (καθότι το λέει όλη μέρα), «λιώνεις» τα βράδια με κρασί και Netflix, χωρίς απίθανες δημιουργικές ιδέες για το Σαββατοκύριακο, χωρίς δώρα και ιστορίες από το τελευταίο σου επαγγελματικό ταξίδι, μια σκιά του εαυτού σου.
Τώρα είσαι προσηλωμένη στο doomscrolling (δηλαδή στον ερανισμό των κακών ειδήσεων της ημέρας) και στα ουσιώδη της επιβίωσης (γεμάτο ψυγείο, αντισηπτικά και μάσκες). Και βέβαια είσαι πλέον ανίκανη να θέσεις σαφή όρια (το «Δεν μπορείς να διαβάζεις ξάπλα, με το κινητό» το λες πια μηχανικά). Κάπου μέσα σου το γνωρίζεις ότι ενσαρκώνεις τον μεγαλύτερο σου γονεϊκό εφιάλτη. Eίσαι –με τα παλαιά στάνταρ– μια τρισάθλια μητέρα, κανονικά θα έπρεπε να καλέσεις από μόνη σου την Πρόνοια. Τεράστια απελευθέρωση!
5. Υποχρεωτική απόκτηση νέων δεξιοτήτων Εχεις μάθει πλέον να εργάζεσαι από το σπίτι ενώ ταυτόχρονα συντονίζεις το τηλεμαθησιακό χάος του τελευταίου έτους. Εχεις ακόμα καταφέρει να συνυπάρχεις αρτιμελής με έγκλειστους εφήβους. Να πραγματοποιείς δις την εβδομάδα στο παιδί σου ένα self test (που θυμίζει τεστ εγκυμοσύνης) και πολλά άλλα. Τελευταία πρόκληση ενώπιόν σου: η αναίμακτη επάνοδος στην κανονικότητα.
Οσο, όμως, και αν σε καταπονεί αυτή η καταναγκαστική εκμάθηση ανεπιθύμητων (στην πλειοψηφία τους) δεξιοτήτων, οφείλεις να θυμάσαι ότι πιάνουν τόπο. Το τέκνο της πανδημίας αφουγκράζεται τον αγώνα σου για επιβίωση σε πρωτόγνωρες συνθήκες βιολογικού τρόμου. Μαθαίνει από την αυξημένη σου εγρήγορση (για τους πιο μεγάλους, τους πιο αδύναμους κ.ο.κ.). Αντιγράφει την ικανότητά σου να εφευρίσκεις τρόπους για να αντέξεις (π.χ. ξεκαθάρισμα ντουλάπας, εμάθηση μουσικού οργάνου, δημιουργία e-shop).
6. Αφοπλιστική ειλικρίνεια. Προχθές, συνάντησα στον δρόμο μια φίλη. Πήγαινε με τη δεκάχρονη κόρη της στο Ζάππειο για τον καθιερωμένο ημερήσιο προαυλισμό. Το μάτι της γυαλίζει: «Δεν αντέχω άλλο. Να ανοίξουν επιτέλους τα σχολεία!» μου λέει χαμηλόφωνα, μόλις που την ακούω μέσα από τη φλοράλ πάνινη μάσκα. Ο κορονοϊός έβγαλε τη μητρότητα από τη ντουλάπα. Τέρμα οι τέλειες μητέρες –Μαντόνες της νέας χιλιετίας– πάντα γαλήνιες, στωικές και χαμογελαστές– με τους μάρσιπους, τις τέλειες ιδέες για δημιουργικό παιχνίδι και τα καταπληκτικά σχέδια για το καλοκαίρι. Τέρμα και η ατσαλάκωτη οικογενειακή ευδαιμονία.
Τώρα εξομολογείσαι πολύ πιο απενοχοποιημένα την έλλειψη ύπνου εξαιτίας του μωρού, τις γκρίνιες των τρίχρονων διδύμων, το ότι έχεις στριμωχτεί οικονομικά, τον εθισμό του 13χρονου στο TikTok, τους κλυδωνισμούς στον γάμο σου, το ότι κλαις από τα νεύρα σου όταν η προέφηβη κόρη σου σε στέλνει έξω από το δωμάτιο, το ότι αναγκάστηκες να συμβουλευτείς παιδοψυχίατρο για τις κρίσεις πανικού του 17χρονου. Πώς να το κάνουμε. Σε καιρούς πανδημίας, είναι πολύ πιο δύσκολο να πουλήσεις το παλιό «αποστειρωμένο» παραμύθι. Αλλωστε, ουδείς είναι πλέον πρόθυμος να σε πιστέψει.
7. Φόβος. Το τελευταίο πράγμα που θέλεις να τρυπώσει μέσα στο σπίτι, όταν έχεις παιδιά. Και, όμως, μπήκε και θρονιάστηκε στον καναπέ. Οπως και να ‘χει, τον τελευταίο χρόνο έμαθες να διαχειρίζεσαι μια τεράστια γκάμα δυνητικών καταστροφών («Δεν θα ανοίξουν τα νηπιαγωγεία», «Ο αδελφός της κολλητής μου βγήκε θετικός», «Θα έρθει άλλο κύμα το καλοκαίρι», «Μαμά, πότε θα ανοίξει η δουλειά σου;» κ.ο.κ.). Πάνω από όλα, βέβαια, έχεις μάθει να ζεις με την αβεβαιότητα. Ισως το πιο πολύτιμο μάθημα που μπορεί να δώσει στο παιδί της η –γρανιτένια– μάνα της μεγαλύτερης υγειονομικής κρίσης των τελευταίων 100 χρόνων.