Η αλήθεια είναι πως μπροστά στην επέλαση της Όμικρον οι περισσότερες κυβερνήσεις φάνηκαν από αμήχανες έως αδρανείς. Αν εξαιρέσει κανείς το Ισραήλ, που έχει προχωρήσει με ταχύτητα στην τρίτη δόση και σε κάποιες πληθυσμιακές ομάδες τρέχει για την τέταρτη, όλες οι άλλες φάνηκε ότι εγκλωβίστηκαν σε αμφίθυμες και διστακτικές αποφάσεις.
Στην περίπτωση της χώρας μας –που έδειξε κάποια αντανακλαστικά με την τρίτη δόση– είδαμε μέσα σε λιγότερο από μία εβδομάδα να πηγαίνουμε από την αναμονή και την άποψη ότι δεν χρειάζονται μέτρα, στην εσπευσμένη λήψη αποφάσεων για ακύρωση μαζικών εορταστικών εκδηλώσεων, μάσκες παντού (sic) και στην προαναγγελία νέων παρεμβάσεων σε λίγες ημέρες.
Κάλλιο αργά παρά ποτέ, θα μπορούσε να πει κανείς.
Ωστόσο, κανείς δεν ξέρει και τι ξημερώνει. Ή μάλλον ξέρει, αλλά δεν είναι προφανές πώς θα αντιδράσει σε πολιτικό επίπεδο.
Η ρεαλιστική προσέγγιση δείχνει ότι με βάση τη συνθήκη που διαμορφώνεται και τα δεδομένα που υπάρχουν, είναι από δύσκολο έως απίθανο να επιβληθεί καθολικό lockdown.
Εξίσου ρεαλιστική όμως είναι και μία άλλη διαπίστωση, που πάντως οδηγεί σε απορίες.
Αν η κατάσταση είναι τόσο ανησυχητική, ποιος είναι για παράδειγμα ο λόγος να συνεχίζεται η λειτουργία των χώρων μαζικής διασκέδασης; Τι θα κοστίσει να κλείσεις τα μπουζουκτσίδικα και τα κλαμπ, που είναι αποδεδειγμένα χώροι ανεξέλεγκτης εξάπλωσης του ιού; Θα γκρινιάζουν οι ιδιοκτήτες για τις ακυρώσεις και τις ματαιώσεις; Ας γκρινιάζουν. Υπό αυτή την έννοια, τι νόημα έχει να ανακοινώνεις για αυτούς τους χώρους μέτρα όπως η χρήση μάσκας για να μετακινείσαι προς την τουαλέτα και διάφορα άλλα τέτοια, λίγο πολύ κωμικά;
Για να μην μιλήσουμε για κάτι άλλο: Τις παραινέσεις για εμβολιασμό των παιδιών, ενώ δεν έχεις εμβόλια.
Με μία δόση κυνισμού και λαμβάνοντας υπόψη το σοβαρό ενδεχόμενο η νέα μετάλλαξη του ιού να μην είναι όσο επικίνδυνη ήταν οι προηγούμενες, οι κυβερνήσεις ίσως θα είχε νόημα να ακολουθήσουν μία άλλη, «απλή» τακτική.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε στις αρχές της εβδομάδας ότι αποφάσισε να εμπιστευτεί όλους, αντί να επιβάλει κάτι σε όλους. Η δήλωση είναι καλή, όμως έχει ένα πρόβλημα: Αν σε επόμενη φάση επιχειρήσει να επιβάλει κάτι σε όλους, θα έχει πολλές δυσκολίες να το κάνει και να ισχύσει η όποια επιβολή.
Αν λοιπόν η εμπιστοσύνη προς τους πολίτες είναι ένα στοιχείο καθοριστικό, ίσως το μόνο που θα μπορούσε να έχει νόημα σε αυτή τη φάση να ήταν η σύσταση και η προειδοποίηση.
Πιθανώς να είχε μεγαλύτερη αξία και να ήταν πιο ειλικρινές να πει η κυβέρνηση (με κάποιον τρόπο που θα επιλέξει): «Φυλαχτείτε, τηρήστε τα μέτρα που ξέρετε, κάνετε τεστ, εμβολιαστείτε και όπως ήδη ξέρετε, το θέμα είναι να αποφύγετε να βρεθείτε σε κάποιο νοσοκομείο, τώρα που ξέρετε τι συμβαίνει εκεί».
Κοινωνικός αυτοματισμός; Με κάποιον τρόπο, ενδεχομένως ναι. Ίσως όμως στο σημείο που βρισκόμαστε να αποδειχθεί ότι δύσκολα μπορεί να γίνει κάτι διαφορετικό.