Ο Βαν Τζόουνς δακρύζει, Μπάιντεν και Χάρις πανηγυρίζουν | CreativeProtagon
Απόψεις

Δάκρυα και ελπίδες μετά την κάλπη

Το βράδυ του Σαββάτου είδαμε στο CNN έναν παρουσιαστή, τον Βαν Τζόουνς, να αδυνατεί να συγκρατήσει τους λυγμούς του, μπροστά στην ανακούφιση και την ανάσα που αντιπροσώπευσε η εκλογή Μπάιντεν. Ομως, ο σπόρος της βίας και της άνομης διεκδίκησης, τον οποίο έσπερνε και θέριζε για χρόνια ο Τραμπ, δεν θα εξαλειφθεί με μια κάλπη
Στρατής Χωμενίδης

Το πολυπόθητο αποτέλεσμα των εκλογών που διεξήχθησαν την περασμένη εβδομάδα στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν το βέλτιστο βάσει πολιτικής προσφοράς και, κυρίως, βάσει συγκυριών. Ασφαλώς και η θεσμοποίηση του Τζο Μπάιντεν είναι από κάθε άποψη ένα καλό νέο για τους πολίτες της χώρας πρωτίστως, και δευτερευόντως για το κάθε άτομο που αξιολογεί και εκτιμά τη συνετή λειτουργία μιας πολιτείας, που σέβεται και εξισορροπεί τους θεσμούς της. Υπάρχει ωστόσο ένα ζήτημα που τίθεται και αφορά τον πλέον κραυγαλέο κοινωνικό θρυμματισμό που χαρακτηρίζει τις ΗΠΑ. Ολοι όσοι παρακολουθήσαμε το διακύβευμα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, είδαμε έναν συντετριμμένο Βαν Τζόουνς, να αδυνατεί να συγκρατήσει τους λυγμούς του, μπροστά στην ανακούφιση και την ανάσα που αντιπροσώπευσε η εκλογή Μπάιντεν. Συγχωρέστε με, μα μια τόσο θεμιτή, συναισθηματικά φορτισμένη αντίδραση, από έναν καίριο και έντιμο ρεπόρτερ, δεν μπορεί συμβολικά να περάσει απαρατήρητη.

Πρακτικά, προφανώς η αντίδραση αυτή χρήζει ερμηνείας, και αυτό προτείνω στο κείμενο, με τη δέουσα ταπεινοφροσύνη.

Οπως αντιλαμβάνεστε, και όπως είπε και ο ίδιος ο Τζόουνς, επί Ντόναλντ Τραμπ ξεθάφτηκαν πολλά σκιάχτρα των καθ’ όλα καταδικαστέων και ανεπίτρεπτων φυλετικών διακρίσεων στις ΗΠΑ. Πολίτες βαθιά ρατσιστές και, κυρίως, υποστηρικτές ωμής φυλετικής βίας, ξάφνου δεν φοβούνταν πλέον να εκφραστούν ελεύθερα. Στις εξεγέρσεις και διαδηλώσεις λόγω των δολοφονιών του Τζορτζ Φλόιντ και της Μπριόνα Τέιλορ, υπήρξαν άνομοι εθελοντές φρουροί των «λευκών» αξιών, που κυκλοφορούσαν ανενόχλητοι με αυτόματα πολυβόλα. Προφανώς, μια ανάλογη μετωπική μάχη, έστω σε ιδεατό επίπεδο, είναι τρομοκρατική για τις πολλές και πολυπολιτισμικές μειονότητες των ΗΠΑ. Ο σπόρος αυτός της βίας και της άνομης διεκδίκησης, τον οποίο έσπερνε και θέριζε για χρόνια ο Τραμπ, δεν θα εξαλειφθεί με μια κάλπη.

Το ντουέτο Μπάιντεν – Χάρις συμβολίζει και αναπαριστά μια ελπίδα. Ιδίως η εν αναμονή αντιπρόεδρος εκφράζει μια πληθώρα συμβολικών ατού. Μια χώρα που προάγει φιλελευθερισμό και ισότητα ευκαιριών (ακόμα και αν πρόκειται ως επί το πλείστον για φαντασιακές έννοιες στην πράξη), άργησε εντυπωσιακά και ουσιαστικά να εκλέξει μια γυναίκα σε ανάλογο αξίωμα. Προπάντων όμως, το ντουέτο αυτό θα πρέπει να αφουγκραστεί μια χώρα στην οποία κυβερνά εκούσια το μερικό συμφέρον. Η κοινωνική δομή των ΗΠΑ απαρτίζεται στην ουσία από γκρουπ – συντεχνίες που εξυπηρετούν πιστά ένα πολύ συγκεκριμένο και περιορισμένο ωφελιμισμό. Εγχειρήματα που υπερασπίζονται ένα ιδεώδες κοινωνικού συμβολαίου, είτε περιβαλλοντολογικής έμπνευσης, είτε υγειονομικής έμπνευσης, είτε κοινωνικής ισοτιμίας, θα απαιτήσουν μεγάλη προσπάθεια πειθούς. Τόσο στη Γερουσία και στο Κογκρέσο, δηλαδή στο πλαίσιο θεσμικών διαβουλεύσεων, όσο και στο πλαίσιο λαϊκών, άμεσων διαβουλεύσεων.

Επιθυμώ να δικαιωθεί η ελπίδα που τρέφω απέναντι στο κυβερνών σχήμα των ΗΠΑ. Επί του πρακτέου, ωστόσο, επιτυχία δεν θα αποτελέσει η επιβολή συμβολικών κυρώσεων ή κοινωνικής «κάθαρσης», με θύματα τους σκληροπυρηνικούς Ρεπουμπλικανούς. Διότι και εκείνοι είναι θύματα ενός κατεστημένου, μιας αδιάφορης και οριακά διεφθαρμένης εναλλαγής εξουσίας, μεταξύ των δύο κύριων κομμάτων των ΗΠΑ, που τους απέκοψε από τη δυναμική εξέλιξη των δυτικών κοινωνιών, υπό το φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης. Οι μεν μειονότητες είναι φυλετικά και κοινωνικο-οικονομικά θύματα, οι δε μικροκοινωνίες της βαθιάς Αμερικής είναι θύματα της αμέλειας και της περιφρόνησης μιας ελίτ των δυο ακτών.

Ελπίζω ειλικρινώς οι δύο αντιπρόσωποι της αμερικανικής πολιτικής εξουσίας, ο Τζο Μπάιντεν και η Κάμαλα Χάρις, να κινήσουν τα γρανάζια μιας πολύ σκουριασμένης και διαμελισμένης πολιτείας.