Είδα το προφίλ μίας κοπέλας στο TikTok. Ελληνίδα. Ας πούμε ότι σε σωματότυπο παραπέμπει στην Κιμ Καρντάσιαν και μάλιστα με υπερτονισμένα τα βασικά χαρακτηριστικά της σωματικής της διάπλασης. Η κοπελιά ανεβάζει βίντεο και απλώς χορεύει μπροστά στο φακό, επιδεικνύοντας τον πλούσιο όγκο του στήθους της, το οποίο και ανταποκρίνεται εντυπωσιακά στις κινήσεις του σώματος.
Την είδα και γούρλωσα τα μάτια. Οχι για το soft porn που προσφέρει. Αλλά για τον αριθμό των ανθρώπων που την ακολουθούν. Στο TikTok έχει 1,7 εκατ. ακολούθους. Και ορισμένα βίντεο καταγράφουν τεράστιους αριθμούς ανταπόκρισης, ας πούμε 1 εκατ. θεατές. Η ίδια κοπέλα στο Instagram έχει πάνω από μισό εκατομμύριο ακολούθους, το προσωπικό της site μας δείχνει πόσο άρτια οργάνωσε την παρουσία της στα social media -υπάρχει παντού- και το πελατολόγιο της φαίνεται εύρωστο, με εταιρείες που διαφημίζονται μέσα από τις αναρτήσεις της. Τώρα εδώ θα μπορούσαμε να ανοίξουμε μία μεγάλη κουβέντα για το πόσες είναι οι κοπέλες που ξεκινούν πρώτα για να φτιάξουν στήθος και γλουτούς και μετά να κάνουν καριέρα στο Instagram, συγκεντρώνοντας λαίμαργα μάτια που βλέπουν και τις διαφημίσεις τους. Ναι σηκώνει μεγάλη κουβέντα καθώς πλέον μιλάμε για ένα επάγγελμα που όχι μόνο στέκεται ανταγωνιστικά έναντι των παραδοσιακών, αλλά είναι τόσο ελκυστικό που, λογικά, προσελκύει πολλά νέα παιδιά. Το να θέλεις να γίνεις YouTuber ακούγεται πλέον εξίσου λογικό με το να ονειρεύεσαι ιατρική καριέρα. Σίγουρα είναι πιο επικερδές. Το θέμα είναι αν θα γίνεις και influencer.
Ως influencers περιγράφονται τα άτομα που, κατά γενική εκτίμηση, έχουν επιδραστική παρουσία στο δίκτυο, κοινώς επηρεάζουν και άλλους. Η κοπελίτσα για την οποία σας έλεγα παραπάνω, δεν ανήκει σε αυτήν την κατηγορία αν και σίγουρα επιδρά με το κοινό που ενδιαφέρεται να αγοράσει τα διαφημιζόμενα προϊόντα. Υπάρχουν όμως άλλες περιπτώσεις που σε αφήνουν με το στόμα ανοιχτό ή, τέλος πάντων, σου δείχνουν πόσο πίσω έχεις μείνει.
Ο Αλέξανδρος Κοψιάλης είναι ένα από τα πρόσωπα των ημερών. Θεωρείται ο ορισμός του επιτυχημένου influecer. Στην ακμή του, μέχρι πριν από λίγες μέρες δηλαδή, ήταν ένας από τους πιο πετυχημένους influencer, διαθέτοντας 1,2 εκατ. ακολούθους αν και σχεδόν οι μισοί ελέγχονται για το αν είναι αληθινοί. Μπορούμε δε να υποθέσουμε ότι όλοι τους είναι Ελληνες καθώς ο Κοψιάλης κάνει τις αναρτήσεις του στα ελληνικά. Τόσο πετυχημένος, που οι αδερφοί Αντετοκούνμπο συνεργάστηκαν μαζί του για να κληρώσουν ένα διαμέρισμα με θέα την Ακρόπολη. Εκδηλώθηκε, όμως, μία μομφή κατά του Κοψιάλη που ελέγχεται για την επίδειξη προτίμησης (έκανε like, δηλαδή) σε ομοφοβικά σχόλια, ενώ του αποδίδουν και μία ασάφεια στο θέμα του βιασμού στη Θεσσαλονίκη. Εχασε τους Αντετοκούνμπο και εκατό χιλιάδες ακολούθους μέσα σε λίγες μέρες. Παραλλήλως στο twitter ξεκίνησε καμπάνια με θέμα #cancel_influencers (και #cancel_kopsialis) επειδή το αναρχικό (λέμε τώρα…) πλήθος του twitter είπε να τελειώσει τους influencers, ουσιαστικά διαφημίζοντας τους περισσότερο. Μία εξ αυτών η Super Kiki, παρά την επίθεση που δέχθηκε, είδε τους ακολούθους της να αυξάνονται.
Φυσικά και πρόκειται για φαινόμενο. Και έχει τεράστιο ενδιαφέρον. Στο παρελθόν οι influencers έβγαιναν μέσα από συμβατικά μέσα. Είχες μία πετυχημένη στήλη στην εφημερίδα, ήσουν επιδραστικός όσο δεν πάει. Πάντα, βέβαια, ο εκδότης ή ο διευθυντής μπορούσαν να σε βγάλουν από την πρίζα και να σβήσουν τα λαμπάκια σου. Με τους influencers του δικτύου, τα πράγματα είναι πιο δημοκρατικά. Δεν τους διάλεξε, δεν τους επέβαλε κανείς. Τους ανέδειξε ο κόσμος. Κάποιος τους ανέδειξε επειδή προσφέρουν άποψη, άλλους επειδή χαρίζουν γέλιο και πολλούς επειδή τους βλέπουν σαν εξωτικά παγόνια. Διότι ναι, μην τρελαθούμε κιόλας, μπορεί να παρακολουθούν την Ιωάννα Τούνη ένα εκατομμύριο άνθρωπο, αλλά είναι ζήτημα αν υπάρχουν δέκα από αυτούς που θα ακολουθούσαν πολιτικές και κοινωνικές κατευθύνσεις καθ΄ υπόδειξη της Influencer. Το πιθανότερο είναι ότι δεν θα το επεδίωκε ούτε η ίδια.
Οι νέες συνθήκες μας εντυπωσιάζουν. Λέμε ότι εκεί έξω, δηλαδή στο δίκτυο, διαμορφώνεται ένα άλλο σύμπαν που δεν έχει σχέση με το συμβατικό και λειτουργεί με τους δικούς του όρους. Είναι εξαιρετικά πιθανό ένα παιδί που ακολουθεί τη Super Kiki να μη ξέρει τον Ευαγγελάτο ή τον Χατζηνικολάου. Οπως επίσης είναι πολύ φυσιολογικό το κοινό του Ευαγγελάτου να μην ξέρει την Kiki. Ομως μην φουσκώνουμε τα πράγματα παραπάνω από όσο πρέπει. Οι influencers που ξεκίνησαν μέσα από το δίκτυο, είναι κατά βάση βιτρίνες εμπορικών προϊόντων. Αντιθέτως οι συμβατικοί influencers που χρησιμοποιούν το δίκτυο, είναι πολύ πιο αποτελεσματικοί. Εντάξει, δεν γκρεμίστηκε πλήρως ο κόσμος όπως τον ξέραμε. Τουλάχιστον όχι ακόμα.