«Infotainment», από τις λέξεις «information» (πληροφορία) και «entertainment» (ψυχαγωγία). Ενας μοντέρνος όρος, υβριδικός, που δημιουργήθηκε για να περιγράψει εκείνο το τηλεοπτικό προϊόν που μπορεί να ταιριάξει στη σκαλέτα του πάσης φύσεως πληροφορίες, να προσφέρει ενημέρωση αλλά και ψυχαγωγία.
Δύσκολα πράγματα αυτά, θέλουν ικανότητες για να τα πετύχεις. Η μίξη θέλει τέχνη, για να μη βγει σούπα ή ακόμα και τερατούργημα. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι πολλοί κοιτάνε το «infotainment» με μισό μάτι, θεωρώντας το μια συνταγή ύποπτη για αποτυχία. Πολύ συχνά, για να είμαστε ειλικρινείς, είναι. Ειδικά στην ελληνική τηλεόραση, πολλοί έχουν βαφτίσει τις εκπομπές τους έτσι, θέλοντας να τους προσδώσουν μια ταυτότητα με πιο σοβαρό πρόσημο και διευρυμένο ορίζοντα. Στις περισσότερες, όμως, περιπτώσεις, το αποτέλεσμα που φτάνει τελικά στις οθόνες δεν διαφέρει από εκείνο μιας ψυχαγωγικής εκπομπής προσανατολισμένης στο gossip (η οποία, τουλάχιστον, δεν παραπλανεί κρύβοντας τον πραγματικό εαυτό της κάτω από τίτλους).
Το ελληνικό τηλεοπτικό «infotainment» είναι συνήθως ένα κουτί με μοντέρνο περιτύλιγμα, αλλά με μπαγιάτικο περιεχόμενο. Η ουσία της παραπάνω λέξης χάνεται στην πράξη, καθώς η ατμόσφαιρα παραμένει χαζοχαρούμενα ανάλαφρη και ανυπόφορα επιφανειακή, ο σχολιασμός δεν μπορεί να ξεφύγει από το κίτρινο και η θεματολογία περιορίζεται στην αναπαραγωγή των lifestyle ή viral ειδήσεων, που έχεις ακούσει άλλες τριάντα φορές μέσα στη μέρα.
Κάποιες φορές, όμως, βλέπεις και τηλεοπτικά «infotainment» που διαφέρουν από τα δεκάδες ιμιτασιόν. Κι ασχέτως του πώς τα πάνε σε τηλεθέαση, αν κάνουν το πολυπόθητο γκελ στον τηλεθεατή, τουλάχιστον προσεγγίζουν στην πραγματική έννοια του όρου και πετυχαίνουν μια καλή μίξη ενημέρωσης και ψυχαγωγίας. Μια τέτοια εκπομπή είναι το «Σαββατοκύριακο με τον Νίκο Μάνεση» στη συχνότητα του Alpha, που φέτος έκλεισε τα τρία χρόνια, μπαίνοντας στο Τop 10 των πιο πετυχημένων τηλεοπτικών προϊόντων της σεζόν.
Η πετυχημένη συνταγή του επεκτείνεται φέτος και στην πρωινή καθημερινή ζώνη. Η Ελεονώρα Μελέτη στην κεντρική παρουσίαση, και ο Νίκος Μάνεσης στην αρχισυνταξία, επιχειρούν να κάνουν την «Ωρα για Μελέτη» να ξεχωρίσει. Η εκπομπή μετράει μια βδομάδα παρουσίας και ασχέτως του πώς θα τα πάει σε νούμερα (έτσι κι αλλιώς είναι νωρίς ακόμα για να βγει πόρισμα) αντιμετωπίζεται με καλές διαθέσεις από το κοινό, το οποίο αναγνωρίζει σ’ αυτήν μια διαφορετική οπτική από εκείνη που συνήθως μονοπωλεί την πρωινή ψυχαγωγική ζώνη.
Οπως και να έχει, η «συνταγή Μάνεση» φαίνεται ότι αποτελεί την πιο τίμια προσέγγιση του «infotainment» που έχουμε δει στην ελληνική τηλεόραση, μέχρι στιγμής. Βάζοντας τη στο μικροσκόπιο, βλέπεις καταρχάς ότι αποτελεί ένα παζλ πληροφοριών, αρκετές εκ των οποίων δεν είναι χιλιοειπωμένες. Βλέπεις επίσης ότι η τεχνολογία των νέων μέσων, το Διαδίκτυο και τα κοινωνικά δίκτυα μπαίνουν δυναμικά στο παιχνίδι και δίνουν το στίγμα τους στο περιεχόμενο, κυρίως με τη μορφή της γρήγορης ροής της πληροφορίας η οποία, καλώς ή κακώς, διαμορφώνει πια και την ενημέρωση.
Βέβαια, αυτή ακριβώς η γρήγορη ροή, με απόσπαση πληροφοριών από τον διαδικτυακό ιστό και τα κοινωνικά δίκτυα, μπορεί να οδηγήσει και σε μπανανόφλουδα. Οπως και συνέβη πριν από κάποιους μήνες, όταν η εκπομπή «Σαββατοκύριακο με τον Μάνεση» εμφάνισε γεγονότα που είχαν συμβεί το έτος 2015 στα σύνορα της χώρας με τη Βόρεια Μακεδονία, ως επισυμβάντα την 1η Μαρτίου 2020 στα ελληνοτουρκικά σύνορα. Ενα μήνυμα τηλεθεατή που επικαλέστηκε link με παραπλανητική πληροφορία, το link πέρασε στην οθόνη χωρίς τσεκάρισμα, το λάθος έγινε. Ο παρουσιαστής αναγκάστηκε να απολογηθεί και να ζητήσει συγγνώμη. Αυτή ήταν προφανώς μια κακή στιγμή, που έδειξε ότι η «συνταγή Μάνεση» χρειάζεται λιγότερη βιασύνη και περισσότερη προσοχή στο φιλτράρισμα πληροφοριών.
Σε γενικές γραμμές, όμως, έχει θετικά χαρακτηριστικά. Ενα από αυτά είναι οι συνεχείς συνδέσεις μέσω Skype, οι οποίες μεταφέρουν σε πραγματικό χρόνο στιγμές και πρόσωπα από κάθε σημείο της χώρας, ή και του πλανήτη ακόμα. Ναι μεν η τηλεοπτική εικόνα που μεταδίδεται στην οθόνη δεν είναι πάντα άριστης ποιότητας, αλλά ποιος νοιάζεται εφόσον παρακολουθεί κάτι ενδιαφέρον; Εντέλει, όλο αυτό αποδεικνύει ότι η οπτική τελειότητα την οποία κυνηγά η τηλεόραση δεν είναι το παν και δεν καθορίζει τα πάντα. Αντιθέτως, εκείνο που τα καθορίζει είναι το πρωτότυπο περιεχόμενο και η εύστοχη μίξη πληροφορίας.
Επικαιρότητα, αλλά και ζητήματα που απασχολούν την κοινή γνώμη, μπλέκονται με μικρές ιστορίες της καθημερινότητας, εκείνης που δεν βλέπουμε συχνά στις οθόνες. Οπως το ότι υπάρχει ένας τύπος που πλέκει και το έχει κάνει επάγγελμα ή ένα μαγαζί του οποίου ο ιδιοκτήτης φτιάχνει ολόκληρες σκηνογραφίες, μέσα στις οποίες πίνεις τον καφέ σου. Οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας, με τις αληθινές τους ιστορίες, αποδεικνύονται απείρως πιο ενδιαφέροντες από τα στυλιζαρισμένα πρόσωπα που συνήθως γεμίζουν το περιεχόμενο των περισσότερων εκπομπών.
Στα παραπάνω, έρχονται να προστεθούν η γήινη ατμόσφαιρα, η απουσία ωραιοπάθειας των κεντρικών προσώπων, ο αυθορμητισμός και το χαλαρό στήσιμο όλου του πράγματος. Στοιχεία που πλέον αναζητά ο τηλεθεατής, καθώς έχει μπουχτίσει από αυτάρεσκους παρουσιαστές, όμορφους και όμορφες που τοποθετούνται σαν γλάστρες σε πάνελ και στημένους, χιλιοφορεμένους τρόπους παρουσίασης. Και ασβεστωμένα χαμόγελα, που δεν καταφέρνουν να κρύψουν κάτω από τους δεκαπέντε τόνους λεύκανσης το δήθεν, το μέτριο και το κοινότοπό τους.
ΥΓ. Και ο Γιώργος Λιάγκας «infotainment» έκανε, έλεγε. Εκανε;