Η επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στη Λισαβόνα, με αφορμή την ανάληψη της προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου από την Πορτογαλία, ίσως έχει μεγαλύτερη σημασία απ’ ό,τι μπορεί κανείς να φανταστεί.
Εκ πρώτης όψεως, είναι ένα ταξίδι ρουτίνας. Ισως όμως σε αυτήν την περίπτωση να υπάρχει και λίγο μεγαλύτερο βάθος.
Τα θέματα προς συζήτηση είναι λίγο-πολύ γνωστά: η αξιοποίηση των χρημάτων του Ταμείου Ανάκαμψης, η ευρωπαϊκή ψηφιακή και «πράσινη» ατζέντα κ.ά., τα μέτρα κοινωνικής προστασίας κ.λπ.
Φυσικά, υπάρχουν και τα Ελληνοτουρκικά, όπου υποτίθεται ότι εκκρεμεί η ευρωπαϊκή συζήτηση για τις κυρώσεις προς την Τουρκία, το Προσφυγικό-Μεταναστευτικό, η τουρκική στάση εν γένει έναντι της Ελλάδας και της Ευρώπης.
Ως προς αυτά, η πορτογαλική προεδρία έχει μία διαφορά και μία σημασία και θα μπορούσε να αποτελέσει ευκαιρία για την Ελλάδα.
Αυτό συμβαίνει επειδή η Πορτογαλία, σε αντίθεση με άλλες χώρες, όπως η Γερμανία, η Ισπανία ή η Ιταλία, δεν είναι μία χώρα με εμπεδωμένα συμφέροντα στην Τουρκία ή με παγιωμένες θέσεις και αντιλήψεις, που να εκπορεύονται από αυτά.
Επιπλέον, στον βαθμό που αυτό έχει σημασία, ο γ.γ. του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, είναι Πορτογάλος.
Υπό αυτήν την έννοια, μία καλά προετοιμασμένη ελληνική θέση εν όψει της νέας προεδρίας της ΕΕ, θα μπορούσε να έχει κάποια αποτελέσματα.
Η διαρκής πίεση της Γερμανίας και η κατ’ ουσίαν επιβολή της ευρωπαϊκής ουδετερότητας έναντι της Αγκυρας, σε μεγάλο βαθμό εξέθεσε πολιτικά την Ενωση τους προηγούμενους μήνες. Το στοιχείο αυτό, υπό το πρίσμα της αποχώρησης της Ανγκελα Μέρκελ και της αναμενόμενης εκλογικής ενίσχυσης των Πρασίνων, οι οποίοι δεν διακρίνονται για την φιλοτουρκική προσέγγιση που σήμερα εκδηλώνεται στο Βερολίνο, ίσως είναι μία σημαντική, νέα παράμετρος στην εξίσωση. Οι εκλογές στην Γερμανία έχουν προγραμματιστεί για τον προσεχή Σεπτέμβριο και το ενδεχόμενο να είναι το κόμμα των Πρασίνων κυβερνητικός εταίρος είναι ορατό.
Αν αυτό συνδυαστεί και με την αλλαγή κυβέρνησης στις ΗΠΑ και τα όσα αυτή θα μπορούσε να σημάνει για τα Ελληνοτουρκικά, ίσως παρουσιάζεται η δυνατότητα διαμόρφωσης μιας διαφορετικής συνθήκης.
Είναι πιθανή μία δραματική ανατροπή της Ευρωπαϊκής στάσης έναντι της Τουρκίας; Οχι και πάντως όχι στο διάστημα των προσεχών μηνών, αφού τουλάχιστον οι γερμανικές θέσεις θα παραμένουν οι ίδιες. Ως γνωστόν, στην Ευρώπη δεν πρέπει να αναμένει κανείς θαύματα.
Μπορούν όμως να γίνουν σημαντικά βήματα και η ελληνική κυβέρνηση οφείλει να αξιοποιήσει όλες τις ευκαιρίες που της προσφέρει η πορτογαλική προεδρία.