Είχαμε πολλά χρόνια να δούμε μυθοπλασία στην κρατική τηλεόραση. Και είχαμε πολλά χρόνια να δούμε καλή μυθοπλασία στην τηλεόραση γενικά. Η τελευταία σειρά που θυμάμαι να βλέπω, και να απολαμβάνω, ήταν το «Νησί» στο Mega. Eκτοτε, δεν θυμάμαι να με έχει συγκινήσει κάτι άλλο, μέχρι που ξεκίνησε «Η ζωή εν τάφω» στην ΕΡΤ, του Στρατή Μυριβήλη, σε σκηνοθεσία και σενάριο Τάσου Ψαρρά. Πρόκειται για την πρώτη τηλεοπτική απόδοση έργου ελληνικής λογοτεχνίας, μετά το εξαιρετικό «Δέκα» στον Alpha, που ήταν βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Καραγάτση.
Τα ποσοστά τηλεθέασης που καταγράφηκαν το βράδυ της πρεμιέρας της, αποδεικνύουν ότι πολλοί είχαν ανάγκη να συγκινηθούν ξανά από μια καλή σειρά: 1.026.325 τηλεθεατές παρακολούθησαν το πρώτο επεισόδιο, για τουλάχιστον ένα λεπτό (10% τηλεθέαση περίπου, το οποίο είναι υψηλό σε σχέση με το μέσο όρο τηλεθέασης της ΕΡΤ). Και είναι εκπληκτικό ότι κάθε Πέμπτη, εδώ και τρεις βδομάδες, την ώρα που προβάλλεται το επεισόδιο, η σειρά γίνεται trend στο twitter.
Τα σχόλια είναι διθυραμβικά, και πώς να μην είναι; Μιλάμε για ένα σπουδαίο λογοτεχνικό έργο. Και βλέποντας την τηλεοπτική του απόδοση, καταλαβαίνεις ότι πρόκειται και για μια παραγωγή που θυμίζει παλιές, καλές εποχές τηλεοπτικής μυθοπλασίας. Ενα καστ άξιων ηθοποιών (157 ηθοποιοί στο σύνολό τους), 1.600 κομπάρσοι, 55 άτομα πίσω από τις κάμερες και 19.000 σελίδες σεναρίου. Γυρίσματα σε πολλά μέρη της Ελλάδας, σκηνικό εποχής και κοστούμια που χαζεύεις την ποιότητα του σχεδίου τους (διάβασα ότι τα επιμελήθηκε η καθηγήτρια ενδυματολόγος στο Τμήμα Κινηματογράφου της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ Ιουλία Σταυρίδου).
Και μια σκηνοθεσία που καταφέρνει, παρά τις όποιες αστοχίες, να σε ταξιδεύει στην ατμόσφαιρα μιας Ελλάδας που βαδίζει στον Α Παγκόσμιο Πόλεμο. Δεν νιώθεις ότι βλέπεις σειρά, αλλά, δανείζομαι μια φράση που είχε πει ο Κώστας Κουτσομύτης, «κινηματογράφο σε συνέχειες». Εντάξει, δεν είναι και Netflix, αλλά είναι κάτι που πάει προς τα εκεί και μπορεί να ικανοποιήσει το -πιο απαιτητικό πια- γούστο σου.
Προφανώς, το «Η ζωή εν τάφω» είναι ακριβή παραγωγή. Βασικά, είναι η πιο ακριβή παραγωγή της ΕΡΤ: 1.139.440 ευρώ για την ολοκλήρωση δεκαέξι επεισοδίων. Βάλε και τις εργοδοτικές εισφορές, το ποσό φτάνει τελικά λίγο πιο κάτω απ’ το ενάμιση εκατομμύριο. Κάποιοι φυσικά γκρίνιαξαν και σχολίασαν, πώς γίνεται να δίνει τόσα λεφτά η κρατική τηλεόραση, γιατί να τα δώσει για μια σειρά κτλ.
Συγγνώμη, αλλά πώς φαντάζονται όλοι αυτοί ότι μπορεί να γυριστεί μια καλή σειρά στην τηλεόραση; Με πορδές δεν βάφονται αυγά, και λίγο είναι το ενάμιση εκατομμύριο για μια καλογυρισμένη σειρά εποχής. Ή μήπως, όσοι γκρινιάζουν, θα ήθελαν να γυρίζονται μόνο low bugdet σειρές στην κρατική τηλεόραση;
Επεται και συνέχεια πάντως. Στην ΕΡΤ θα δούμε και το «Εξι νύχτες στην Ακρόπολη», που βασίζεται στο ομώνυμο βιβλίο του Γιώργου Σεφέρη, σε σκηνοθεσία Γιάννη Διαμαντόπουλου. Θα γυριστούν έξι επεισόδια με συνολικό κόστος 300.000 ευρώ.
Γενικά, η ΕΡΤ φαίνεται να προχωρά γενναιόδωρα με τη μυθοπλασία. Κακό είναι αυτό όμως; Θα έπρεπε να χαιρόμαστε που μεταφέρονται στο γυαλί, και μάλιστα στο κρατικό, τέτοια αριστουργήματα της λογοτεχνίας μας. Και θα έπρεπε να απαιτούμε να δίνονται λεφτά για τέτοιες παραγωγές στην κρατική τηλεόραση, όχι να γκρινιάζουμε. Η καλή μυθοπλασία είναι Τέχνη, και η από τηλεοράσεως θέασή της έχει τεράστια δύναμη, καλλιεργεί, ψυχαγωγεί, διαμορφώνει αισθητική, μεταλαμπαδεύει γνώσεις. Κρίμα είναι να το ονομάζουμε αυτό σπατάλη.
Σπατάλη είναι άλλα πράγματα, όχι αυτά που δίνουμε στον Πολιτισμό μας.
ΥΓ. Η ΕΡΤ έχει χάσει πολλά στοιχήματα, αλλά αυτό το κέρδισε.