Το πραγματικό σοκ το έπαθα όταν έκανα παιδιά, και βασικά όταν έφτασαν στην ηλικία που περίμεναν τον άγιο Βασίλη να κατέβει από την καμινάδα με φορτωμένο σάκο. Την πρώτη χρονιά που οργανώθηκε αποστολή «Παιδικά Δώρα», είδα στο σαλόνι μου εικόνες χάρτινης αποκάλυψης. Μετά την καταδρομή των παιδιών, που την έπεσαν στα δώρα όπως ο Γουίλιαμ Γουάλας την έπεσε στους Αγγλους στο «Braveheart», γέμισα τρεις σακούλες σκουπιδιών με το χαρτί περιτυλίγματος και τα χαρτονένια κουτιά που άφησαν πίσω τους.
Εκείνη τη στιγμή, αναβόσβησε μέσα μου το κόκκινο λαμπάκι του θυμού. Εβλεπα τις σκουπιδοσακούλες και ένιωσα σκουπίδι κι εγώ, που άφησα αυτό το αίσχος να εκτυλιχθεί μέσα στο σπίτι μου. Οταν, βέβαια, πήγα τις σακούλες στα σκουπίδια, το σοκ τριπλασιάστηκε. Γιατί είδα άλλες πενήντα τέτοιες να έχουν στοιβαχτεί μέσα και γύρω από τους κάδους. Οχι αναγκαστικά της ανακύκλωσης, έτσι;
Θα που πείτε, πρώτη φορά παρατήρησες κι εσύ ότι τις ημέρες των γιορτών γίνεται στους κάδους το έλα να δεις; Πρώτη φορά κατάλαβες ότι τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά βγάζουμε σκουπίδια κι από τη μύτη; Εδώ ο Δήμος της Αθήνας έχει υπολογίσει ότι τα απορρίμματα της πόλης αυξάνονται κατά 50% κατά το εορταστικό 15νθήμερο. Τρομάζουν οι άνθρωποι που εργάζονται στο σύστημα αποκομιδής και περισυλλογής τους να τα μαζέψουν. Εσύ τώρα ανακάλυψες την Αμερική;
Ο καθένας έχει τη στιγμή του, φίλοι. Τη στιγμή που συνειδητοποιεί πραγματικά κάτι. Η δική μου συνέβη τότε, όταν έφερα τον άγιο Βασίλη πρώτη φορά σπίτι μου, στα δύο μικρά παιδιά μου. Μέχρι τότε, έβλεπα αλλά δεν εστίαζα. Ημουν αυτό που περιέγραψε η ταινία «Don’t look up», με τον κομήτη και την ανθρωπότητα. Δεν χαμπάριαζα, που λένε.
Τότε, όμως, είδα. Οχι μόνο το δέντρο, αλλά και το δάσος. Το οποίο, για να ανταλλάξουμε τα δώρα μας τις γιορτές, κυριολεκτικά ξεσκίζουμε. Μια έρευνα στη Βρετανία, συμπέρανε ότι το 2019 θυσιάστηκαν 40.000 δέντρα για να τυλίξουν οι Βρετανοί τα γιορτινά δώρα τους. Ηταν η χρονιά πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας. Φαντάζομαι, όμως, ότι δεν έχουν αλλάξει και πολύ τα πράγματα. Πανδημία ξε-πανδημία, μια χαρά καταναλώνουμε ασύστολα και απερίσκεπτα. Και παρόλο που στην Ελλάδα δεν έχει γίνει ανάλογη έρευνα, για να ξέρουμε με αριθμούς πόσο κοστίζει στο περιβάλλον το γιορτινό μας αποτύπωμα, είναι σίγουρο ότι μια πληγή στον πλανήτη την ανοίγουμε κι εμείς, με τη συμπεριφορά μας.
Γι’ αυτό, ο δικός μας άγιος Βασίλης κατεβαίνει πια από την καμινάδα με οικολογικό περιτύλιγμα. Τυλίγει τα δώρα του με ανακυκλώσιμο χαρτί ή με χαρτί που μας έχει απομείνει από άλλα δώρα, εφημερίδες, ακόμα και εκτυπωμένα χαρτιά που δεν χρειαζόμαστε πια (έχω τυλίξει δώρο ακόμα και με παλιό λογαριασμό της ΔΕΗ). Γυρνάμε εντελώς την πλάτη σε χαρτί περιτυλίγματος με γκλίτερ, γιατί δεν ανακυκλώνεται. Κι έχουμε καταργήσει εντελώς τις ευχετήριες κάρτες. Ειλικρινά, δεν υπάρχει κανένας λόγος να ξοδεύουμε χαρτική ύλη για μια ευχή, όταν μπορούμε να τη στείλουμε ηλεκτρονικά σε όλους.
Η τελευταία μου ανακάλυψη, για την οποία ως μαμά ένιωσα ότι έχω κερδίσει λαχείο, ήταν ένα μαγαζί με second hand παιδικά ρούχα, παιχνίδια και βιβλία. Εκεί μέσα, βρήκα άριστα διατηρημένα παιχνίδια και παραμύθια, πολλά από τα οποία δεν κυκλοφορούν πια στην αγορά, φυσικά και σε χαμηλότερες τιμές. Είμαι σίγουρη ότι τα παιδιά μου θα τα χαρούν εξίσου και θα τα χαρώ κι εγώ, γιατί θα νιώθω ότι η γιορτινή μου κατανάλωση, η οποία πρέπει να τιγκάρει τον σάκο του αγίου, έχει περιστραφεί γύρω από μια πιο eco-friendly φιλοσοφία, επαναχρησιμοποίησης των υλικών αγαθών.
Καλή Πρωτοχρονιά σε όλους, με λιγότερο σκουπιδομάνι.
ΥΓ. Και δεν είπαμε τίποτα για τα σκουπίδια που παράγει το γιορτινό τραπέζι μας. Είμαστε η 3η χώρα στον κόσμο στη σπατάλη τροφίμων, οπότε φαντάζεστε τι αποφάγια πετιούνται στους κάδους αυτές τις μέρες. Αλλο μεγάλο κρίμα από εκεί.