To ρεκόρ κρουσμάτων ήρθε ακριβώς 13 μέρες μετά τη μεγαλειώδη λαϊκή συγκέντρωση έξω από το Εφετείο για τη δίκη της Χρυσής Αυγής. Ενδεχομένως να ήταν και η μεγαλύτερη συγκέντρωση που έγινε στον πλανήτη στην περίοδο της πανδημίας. Χιλιάδες άνθρωποι, πολλοί από αυτούς χωρίς μάσκες, συναθροίστηκαν ασφυκτικά, προκειμένου να διατρανώσουν τη συμμετοχή τους στη μάχη κατά του φασισμού.
Περιέργως, για εκείνη τη συγκέντρωση δεν μίλησε και δεν μιλάει κανείς στη χώρα που απαγορεύονται οι συναθροίσεις άνω των εννιά ατόμων. Η κυβέρνηση και οι επιδημιολόγοι, που κουνάνε το δάχτυλο καθημερινά στα κανάλια, δεν είπαν κουβέντα. Λογικό. Θα τους εγκαλούσαν ως συνοδοιπόρους του φασισμού. Οι συγκεντρωθέντες, από την άλλη, θεώρησαν ότι η ιστορικότητα του γεγονότος δύναται να δημιουργήσει μία φωτεινή εξαίρεση. Κάπως έτσι γεννήθηκε και μία χαριτωμένη αντίφαση: αρκετοί εκ των συγκεντρωθέντων έξω από το Εφετείο διαμαρτύρονται συνέχεια για την απουσία μέτρων αποσυμφόρησης στα σχολεία ή στα μέσα μαζικής μεταφοράς. Εξοργίζονται με την «ασυλία» των ιερέων κ.λπ. Τέλος πάντων, θα πουν ότι η συγκέντρωση ήταν ένα ρίσκο που έπρεπε να πάρουμε, μία θυσία στον όμορφο αγώνα. Αλλωστε, αρκετοί πίστευαν ότι αν δεν πήγαιναν έξω από το Εφετείο, η απόφαση θα ήταν διαφορετική.
Πριν από λίγες μέρες συζητούσα με μία νεαρή φοιτήτρια που βγήκε κατά τις 10 το βράδυ για τη σαββατιάτικη έξοδό της. Μου είπε ότι θα πήγαινε σε μπαρ και μετά σε πλατεία. Τη ρώτησα αν της φαίνεται επικίνδυνο αυτό που κάνει. Σήκωσε τους ώμους, δεν μίλησε. Δεν χρειαζόταν. Η απάντησή της αποτυπώνεται στον ηλικιακό μέσο όρο των κρουσμάτων.
Την Τρίτη βγήκε ο Χαρδαλιάς, με πίεση στα κόκκινα, για να θυμίσει την ανάγκη τήρησης των μέτρων και το θέμα της κοινωνικής ευθύνης. Αναφέρθηκε και στις κοινωνίες της Ασίας που, χάρη στην πειθαρχία των πολιτών, καταγράφουν θετικές επιδόσεις στον έλεγχο της πανδημίας. Ε, λοιπόν, έχουμε αργήσει να παραδεχτούμε ότι αυτά τα πράγματα, τα ασιατικά, δεν δουλεύουν εδώ. Οχι μόνο στη χώρα μας, αλλά σε ολόκληρο τον δυτικό κόσμο. Διότι, εντάξει, είναι ορθή η υπενθύμιση της κοινωνικής ευθύνης, αλλά για να λειτουργήσει αποτελεσματικά, πρέπει να καλύψει περίπου το 70% του πληθυσμού – είναι το ποσοστό που, κατά τους ειδικούς, θεωρείται κρίσιμο για την απόδοση των μέτρων. Αυτό δεν συμβαίνει. Δεν μπορεί να συμβεί. Για διάφορους λόγους. Κάποιοι είναι ανέμελοι νέοι, άλλοι δεν πιστεύουν στην ύπαρξη του ιού, αρκετοί δεν φοβούνται ή ιεραρχούν αλλιώς τις προτεραιότητες τους. Και από την άλλη, είναι η πολιτική βούληση που προσπαθεί να ισορροπήσει πάνω σε ξυράφι. Να μην ξεφύγουν τα κρούσματα, αλλά να μην πληγεί και η οικονομική δραστηριότητα ή να μην ενταθεί η δυσφορία των πολιτών από την επιβολή περιορισμών. Συγγνώμη, αλλά δεν λειτουργεί αυτό. Και δεν έχει να κάνει μόνο με την καχεκτική αντίληψη περί κοινωνικής ευθύνης, αλλά με το ευρύτερο κοινωνικό και πολιτειακό πλαίσιο.
Η διαχείριση της πανδημίας στον δυτικό κόσμο αποδεικνύεται αποτελεσματική μόνο όταν επιβάλλονται οριζόντια περιοριστικά μέτρα. Οταν, δηλαδή, στο άτομο επιβάλλεται αυτό που στους Ασιάτες έχει καλλιεργηθεί ως αντίληψη: η ένταξη σε ένα ομοιογενές σύνολο με κοινά αντανακλαστικά.
Οι ειδικοί το έχουν προτείνει εδώ και καιρό. Μάσκα παντού και απαγόρευση κυκλοφορίας τη νύχτα. Το δεύτερο είναι σκληρό. Παραπέμπει δε και σε άλλες εποχές. Δεν υπάρχει όμως εναλλακτική επιλογή.