Η Αγία Σοφία είναι μια κορυφαία δημιουργία της βυζαντινής ναοδομίας, ένα κτίσμα με πρωτοποριακό αρχιτεκτονικό σχεδιασμό και υπέροχο διάκοσμο.
Η Ιστορία επεφύλασσε πολλά γι’ αυτό το απίθανο μνημείο. Κάηκε κατά τη Στάση του Νίκα το 532 μ.Χ, δηλαδή λίγα χρόνια αφότου φτιάχτηκε. Τότε, οι μικρασιάτες μηχανικοί Ανθέμιος και Ισίδωρος οικοδόμησαν τον βυζαντινό ναό που ξέρουμε, ο οποίος εγκαινιάστηκε το 537 μ.Χ. Μερικούς αιώνες αργότερα έγινε ρωμαιοκαθολικός ναός, κατά την Οθωμανική Αυτοκρατορία μετατράπηκε σε ισλαμικό τέμενος και το 1934 έγινε μουσείο.
Τώρα, γίνεται πάλι τζαμί με απόφαση του Ερντογάν. Μια απόφαση που μάλλον θα κάνει τον ιστορικό του μέλλοντος να γελάσει ειρωνικά, καθώς θα σκέφτεται ότι ο Κεμάλ έκανε την Αγία Σοφία μουσείο και ο Ερντογάν την ξαναέκανε τζαμί, σε μια άγαρμπη προσπάθεια να το παίξει κυρίαρχος του μουσουλμανικού κόσμου.
Το σίγουρο είναι ότι η Αγιά Σοφία αποτελεί σύμβολο της Κωνσταντινούπολης, ένα ιστορικό διαμάντι της πόλης που προσελκύει κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέπτες. Αποτελεί φυσικά κι ένα σύμβολο του ελληνισμού, του οποίου το άρωμα δεν παύει ν’ αναδύει ανά τους αιώνες. Είναι, προφανώς, και ένα τεράστιο σύμβολο του ορθόδοξου και χριστιανικού κόσμου.
Καταλαβαίνω, λοιπόν, γιατί οι καμπάνες χτυπούσαν πένθιμα σε πολλά μέρη της Ελλάδας την Παρασκευή που μας πέρασε, όταν πραγματοποιήθηκε στην Αγία Σοφία η πρώτη μουσουλμανική προσευχή. Καταλαβαίνω τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμο, ο οποίος πήρε πρωτοβουλία να πραγματοποιηθεί Ιερά Ακολουθία του Ακάθιστου Ύμνου στην Μητρόπολη Αθηνών, την ίδια μέρα. Καταλαβαίνω κι εκείνον που είχε την ανάγκη να πάει να ψάλλει, καταλαβαίνω κι εκείνον που ένιωσε βαθιά θλιμμένος γι’ αυτή την εξέλιξη, και το εξέφρασε με μια ανάρτηση στα κοινωνικά δίκτυα.
Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί δεν είναι μια ευχάριστη εξέλιξη, είτε είσαι πιστός είτε όχι. Είναι μια εξέλιξη δυσάρεστη για κάθε λογικό άνθρωπο, για τον απλό λόγο ότι υποβαθμίζει το μνημείο. Γιατί, πώς να το κάνουμε, δεν είναι καθόλου έξυπνο να σκεπάζεις με παραβάν και με χαλιά τον ιδιαίτερο εσωτερικό διάκοσμο ενός τόσο σημαντικού ναού. Είναι σα να σκεπάζεις την Ιστορία. Άσε που είναι αστείο να κάνεις τζαμί ένα βυζαντινό, χριστιανικό ναό. Θα παραμείνει χριστιανικός ναός, είτε κάνεις μέσα δεήσεις στον Αλλάχ, είτε στο Βούδα.
Είναι λογικό να υπάρχει δυσαρέσκεια για την Αγία Σοφία, τη νιώθω κι εγώ. Αυτό που δεν καταλαβαίνω είναι γιατί ακυρώθηκε την Παρασκευή, την ημέρα της πρώτης λειτουργίας του ναού ως τζαμί, η συναυλία του Τόνι Σφήνου στη Γλυφάδα. Την ακύρωση της συναυλίας αποφάσισε ο Δήμαρχος Γλυφάδας Γιώργος Παπανικολάου: «Η προγραμματισμένη για απόψε συναυλία με τον Τόνι Σφήνο αναβάλλεται για την ερχόμενη Τρίτη 28 Ιουλίου. Είναι αυτονόητο ότι ο Δήμος μας συμμετέχει στην ημέρα θλίψης για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί και στην αγρυπνία της Ιεράς Μητρόπολης Γλυφάδας και αναβάλλει την αποψινή εκδήλωση στο πλαίσιο του drive in Φεστιβάλ», αναφέρεται στην ανακοίνωση.
Λυπάμαι, αλλά εγώ δεν το βρίσκω καθόλου αυτονόητο να ακυρώνεται μια συναυλία γι’ αυτό το λόγο. Αντιθέτως, το θεωρώ υπερβολή. Με την ίδια λογική, θα έπρεπε να ακυρωθούν όλες οι ψυχαγωγικές διοργανώσεις ανά τη χώρα την Παρασκευή, και να κηρυχτεί ημέρα εθνικού πένθους. Μήπως όμως είναι κι αυτό υπερβολή; Είπαμε, είναι μια δυσάρεστη εξέλιξη αυτή της Αγίας Σοφίας, σε αρκετούς προκαλεί θλίψη, αλλά καλό είναι να υπάρχει ένα μέτρο σε όλα.
Αναρωτιέμαι, βέβαια, τι είναι αυτό που ενόχλησε στη συγκεκριμένη συναυλία; Μήπως το χιούμορ ήταν η αιτία που ακυρώθηκε; Θα συνέβαινε το ίδιο αν δεν τραγουδούσε ο Τόνι Σφήνος, αλλά κάποιος που δεν πουλάει γέλιο και κωμωδία;
Σκέψεις είναι τα παραπάνω, δικές μου, που τις έκανα διαβάζοντας για την ακύρωση της συγκεκριμένης συναυλίας. Και βέβαια, σκέφτηκα πόσο άδικο είναι αν όντως την πλήρωσε το χιούμορ. Άτιμη προκατάληψη! Να θεωρούν ότι το γέλιο δεν έχει θέση στη ζωή όταν θλιβόμαστε, όταν κάτι άσχημο συμβαίνει. Μα, εκεί είναι που πρωτίστως έχει θέση! Εκεί, στα άσχημα, για να μας αλαφρώνει, να μας ανακουφίζει, να μας κάνει να ξεχνιόμαστε χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ξεχνάμε.
Τι θα πείραζε να γίνει η συναυλία του Τόνι Σφήνου την Παρασκευή; Τι θα πείραζε να πάει ο κόσμος να ξεσκάσει και να γελάσει λίγο;
Λύστε μου την απορία, βασανίζομαι.
ΥΓ. Και στις κηδείες ακόμα, το γέλιο έχει θέση.