Λένε ότι στην πολιτική το timing είναι το παν. Δεν είναι και μεγάλη σοφία, τα πάντα σε αυτή τη ζωή είναι θέμα χρονισμού. Ομως στην πολιτική οι χρονικές συμπτώσεις μπορεί να σε καθορίσουν. Και υπό αυτό το πρίσμα, δεν μπορούσε να βρει χειρότερη στιγμή να πάει ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο Βερολίνο για να θέσει τις βάσεις για την επαναδιαπραγμάτευση των στόχων των πλεονασμάτων.
Σύμφωνα με την επίσημη γραμμή ενημέρωσης, αφού ο Πρωθυπουργός έδειξε τα πρώτα δείγματα γραφής της κυβέρνησής του –νομοθετώντας ταχύτατα μεταρρυθμίσεις, προωθώντας λύσεις σε χρονίζοντα προβλήματα εμβληματικών επενδύσεων και αποκρατικοποιήσεων κλπ– ξεκινάει τώρα μια μίνι περιοδεία στην Ευρώπη ώστε να παρουσιάσει στους συνομιλητές του το αναπτυξιακό μοντέλο που έχει στο μυαλό του για τη χώρα. Στρατηγικός στόχος, βέβαια, του κ. Μητσοτάκη είναι, ως γνωστόν, η μείωση των υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων στα οποία δέσμευσε τη χώρα η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ –η επίτευξη αυτής της μείωσης είναι το κλειδί στο οποίο έχει βασίσει τις περισσότερες προεκλογικές δεσμεύσεις του.
Τα διεθνή ραντεβού του Πρωθυπουργού από την επόμενη εβδομάδα έχουν ακριβώς αυτή την στόχευση, ασχέτως αν διαμηνύεται ότι το θεμελιώδες ζήτημα της μείωσης των πλεονασμάτων θα τεθεί στους Ευρωπαίους μόνο αφού πρώτα τους πείσουμε ότι έχουμε αξιόπιστο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων. Παίζουμε με τις λέξεις. Το γεγονός ότι μετά τον Εμανουέλ Μακρόν, ο κ. Μητσοτάκης επισκέπτεται τη Γερμανία και την Ολλανδία, δύο χώρες δηλαδή οι οποίες εφόσον συμφωνηθεί η όποια αλλαγή των όρων της συμφωνίας για τα πλεονάσματα θα πρέπει αυτή να εγκριθεί από τα κοινοβούλιά τους, δείχνει ότι στο πίσω μέρος του μυαλού του Πρωθυπουργού υπάρχει σταθερά ο συγκεκριμένος στόχος –άλλωστε το ζήτημα είναι, λένε, να τεθεί στο Eurogroup του Οκτωβρίου.
Τι μπορεί να κερδίσει όμως αυτή τη στιγμή;
Πέρα από μια αναγκαία και χρήσιμη γνωριμία του με τις ευρωπαϊκές ηγεσίες –την πρώτη που θα έχει ως Πρωθυπουργός– ο κ. Μητσοτάκης επισκέπτεται μια Γερμανία που βρίσκεται σε μια ασυνήθιστα προβληματική περίοδο για την οικονομία της και συναντάται με την Ανγκελα Μέρκελ ίσως στην πιο δύσκολη στιγμή της στην καγκελαρία. Δεν είναι εύκολο για μια ηγέτιδα σαν τη Μέρκελ να ομολογεί ότι η γερμανική οικονομία, η ατμομηχανή της Ευρώπης και τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, βρίσκεται σε μια «δύσκολη φάση», ούτε να βλέπει τον γερμανικό Τύπο να προβλέπει με σιγουριά ύφεση και το τέλος των καλών εποχών.
Το Βερολίνο που επισκέπτεται στις 29 Αυγούστου ο κ. Μητσοτάκης για να (συ)ζητήσει αλληλεγγύη, κατανόηση και εγκατάλειψη από μέρους των Γερμανών τού ασφαλούς καταφυγίου τού pacta sunt servanda, είναι ένα Βερολίνο με κλονισμένη αυτοπεποίθηση, ένα Βερολίνο που φοβάται ότι η παγκόσμια οικονομία, όχι μόνο η γερμανική, μπαίνει σε ένα καθοδικό σπιράλ, εξαιτίας του Brexit, του Τραμπ και άλλων παραγόντων. Θα κάτσει η Μέρκελ υπό αυτές τις συνθήκες να συζητάει νέες διευκολύνσεις προς τη χαϊδεμένη –στα μάτια πολλών Γερμανών– Ελλάδα; Και όλα αυτά ενώ δύο ημέρες μετά έχει κρίσιμες εκλογές σε δύο κρατίδια, στη Σαξονία και στο Βρανδεμβούργο; Στη Σαξονία το CDU απειλείται να χάσει από το εθνικολαϊκιστικό AfD, που μπορεί να κερδίσει και το Βρανδεμβούργο από το συγκυβερνών SPD. Δεν είναι καλή εποχή να βρίσκεσαι στο Βερολίνο και να ζητάς κάτι περισσότερο από τσάι, ή στρούντελ, και συμπάθεια.
Ισως γι’ αυτό και από την κυβέρνηση έχει πραγματοποιηθεί μια αλλαγή πλεύσης και το βλέμμα έχει στραφεί προς το Παρίσι. Η Μέρκελ είναι μεν η ηγέτης που θα δώσει το σήμα και θα ακολουθήσει και ο Ολλανδός Μαρκ Ρούτε, με τον οποίο ο κ. Μητσοτάκης θα συναντηθεί στις 2 και 3 Σεπτεμβρίου στη Χάγη, αλλά είναι ο Εμανουέλ Μακρόν που μπορεί να αλλάξει το παιχνίδι υπέρ της Ελλάδας. Οχι ότι η Γαλλία δεν αντιμετωπίζει προβλήματα με τη δική της οικονομία –η ανάπτυξη στο β’ τρίμηνο ήταν οριακή. Αλλά τα πιο πρόσφατα νέα για τη μείωση της ανεργίας σε επίπεδα προ του 2008 ενίσχυσαν την αυτοπεποίθηση του γάλλου προέδρου, ο οποίος από την άλλη ήδη μετρά κάποιες επιτυχίες στο μπρα ντε φερ με το Βερολίνο και στις ισορροπίες του γαλλογερμανικού άξονα (μπλόκο στον Βέμπερ κ.ά.). Η συνάντηση του κ. Μητσοτάκη με τον γάλλο πρόεδρο μπορεί να μεταδώσει το μήνυμα που επιθυμεί η Αθήνα, σε μια όμως δύσκολη διεθνή συγκυρία.
Διότι σε κάθε περίπτωση, το καταραμένο το timing είναι καθοριστικό. Εμείς μπορεί να πανηγυρίζουμε για τα χαμηλά επιτόκια που επιβάλλει ο Μάριο Ντράγκι, αλλά αυτό, σε άλλη ανάγνωση σημαίνει ότι η ανάπτυξη στην Ευρωζώνη είναι επικίνδυνα αναιμική –την ίδια ώρα ο ρεαλιστής Ιταλός της ΕΚΤ δηλώνει ότι οι προβλέψεις είναι όλο και χειρότερες, «worse and worse» επαναλαμβάνει. Εμείς ελπίζουμε σε έκρηξη ανάπτυξης που θα μας επιτρέψει να απαλύνουμε τα μέτρα που επιβλήθηκαν επί μία δεκαετία, αλλά ο υπόλοιπος κόσμος έχει μπει σε άλλη τροχιά.
Διότι το καταραμένο timing μας κατατρέχει χρόνια τώρα. Οταν η Ευρωζώνη απολάμβανε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης εμείς είχαμε ΣΥΡΙΖΑ…