Η συζήτηση για το μέλλον των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ ήταν πάντα ένα σχετικά άβολο θέμα παρουσία έλληνα εκπροσώπου. Γι’ αυτό και στην έναρξη σχεδόν κάθε συζήτησης το ερώτημα ήταν δεδομένο: υπάρχει κάποιος από την Ελλάδα; Αν δεν υπήρχε όλοι οι συμμετέχοντες αποκαλούσαν ανενδοίαστα τη γειτονική χώρα Μακεδονία. Αν υπήρχε, μαγκωμένοι μίλαγαν για FYROM κοιτώντας με νόημα προς την ελληνική πλευρά για να μην αρχίσουν οι γνωστές μας ενστάσεις, που αντιμετωπίζονταν περισσότερο ως ακατανόητη και υπερβολική γκρίνια παρά ως αναγνώριση της θέσης μας.
Λίγες ώρες μετά την υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών βρέθηκα στο πάνελ ενός ενδιαφέροντος συνεδρίου για τα Δυτικά Βαλκάνια που διοργάνωσε στις Βρυξέλλες το Martens Centre for European Studies και το Ουγγρικό Antall Jozsef.
Σχεδόν όλοι οι ομιλητές, οι συμμετέχοντες, Επίτροποι, ευρωβουλευτές, πολιτικοί, ακαδημαϊκοί έσπευσαν να αναφερθούν, με έκδηλη ανακούφιση, στη «Βόρεια Μακεδονία». Στις συζητήσεις που έκανα στο περιθώριο του συνεδρίου, οι συνομιλητές μου θεωρούσαν περιχαρείς ότι το θέμα έχει λήξει. Δεν έδειχναν να τους ενδιαφέρουν «ασήμαντες» λεπτομέρειες για το δημοψήφισμα και την τελική κύρωση. Αδυνατούσαν να καταλάβουν επιφυλάξεις ή αντίθετες απόψεις σε Αθήνα και Σκόπια. Δεν έβλεπαν κανένα περιθώριο για πισωγυρίσματα.
Ηθελαν μόνον ένα πρόβλημα λιγότερο γα την Ευρώπη.
Μόνον οι συμμετέχοντες από τα Σκόπια κι εγώ αναφερόμασταν, με διαφορετικό σκεπτικό ο καθένας, στις διαδικασίες που προβλέπει η συμφωνία, στις διαφωνίες, τις αντιδράσεις και τις πιθανές επιπλοκές που υπάρχουν μπροστά μας.
Η ταχύτητα υιοθέτησης της «Βόρειας Μακεδονίας» αλλά και η πεποίθηση ότι το ζήτημα έχει τελειώσει δεν φανερώνουν μόνο την ευφορία της στιγμής μετά τις Πρέσπες, ούτε απλώς ένα -όχι ασυνήθιστο- ευρωπαϊκό wishful thinking, αλλά και τον επικίνδυνα ολισθηρό μονόδρομο που έβαλε τη χώρα μας η «θριαμβευτική» υπογραφή της Κυριακής.
Τα υπόλοιπα θα τα δούμε στην όχι τόσο μακρινή πορεία.
Από τις Βρυξέλλες τα Βαλκάνια μοιάζουν λιγότερο απρόβλεπτα απ’ ό,τι εμείς ξέρουμε ότι μπορεί να είναι στην πραγματικότητα.
* Ο Παναγιώτης Κακολύρης είναι Κύριος Ερευνητής στο Κέντρο Διεθνούς & Ευρωπαϊκής Πολιτικής Οικονομίας & Διακυβέρνησης του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου