Η κυβέρνηση επιθυμεί καθαρή έξοδο από το μνημόνιο. Και εγώ, αν ήμουν η κυβέρνηση, αυτό θα επιθυμούσα. Όχι μόνο καθαρή έξοδο, αλλά θα άλλαζα και αριθμό τηλεφώνου να μην μπορεί να με βρει η Μέρκελ.
Καθαρή έξοδος από το μνημόνιο σημαίνει ότι η χώρα θα «διαπραγματεύεται» μόνη με τις αγορές, χωρίς το back up των δανειστών της. Αυτό οδηγεί σε πολύ ακριβότερο χρήμα, αλλά από την κυβέρνηση λένε ότι αξίζει να το πληρώσουμε. Πρόκειται, άλλωστε, για την ανάκτηση της ανεξαρτησίας μας.
Στόχος είναι μία καλή απόφαση για το χρέος και μετά πάρτι στο Hilton για την αναχώρηση των θεσμών. Αυτό δείχνει τόσο ρεαλιστικό, όσο μία φαντασίωση. Αλλά κάπως έτσι δεν έγιναν όλοι αυτοί κυβέρνηση; Πουλώντας το ανέφικτο μέσα σε υποσχέσεις; Το αίτημα για καθαρή έξοδο ίσως μετατραπεί σε σημαία εκλογών. Θα βγει ο Τσίπρας μπροστά στο τζάκι, θα κοιτάξει την κάμερα και θα πει: «με ποιους θέλετε να πορευτείτε μετά το τέλος των μνημονίων; Με μας που επιδιώκουμε την καθαρή έξοδο στην ανεξαρτησία ή με εκείνους που τους σέρνει ο ραγιαδισμός πίσω από την κυρία Μέρκελ;» Και αμέσως μετά μπορεί να υποσχεθεί εκατό χιλιάδες προσλήψεις.
Ο μέσος πολίτης αναρωτιέται πώς θα επηρεαστεί η ζωή του από το είδος της εξόδου προς τις αγορές. Αν δεν περιμένει κάτι από την κυβέρνηση, ας πούμε μία πρόσληψη, η ζωή του δεν θα αλλάξει, όπως και αν έρθει η έξοδος. Το πιο πιθανό είναι ότι στην περίπτωση καθαρής εξόδου, θα επιβαρυνθεί, εμμέσως, από το υψηλότερο κόστος δανεισμού. Δεν θα υπάρχουν, βέβαια, θεσμοί για να επιβάλουν μέτρα. Δεν χρειάζεται. Η κυβέρνηση τα έχει ψηφίσει προκαταβολικά. Όμως χρειάζεται την καθαρή έξοδο για όλα αυτά που η ίδια θα κερδίσει.
Καθαρή έξοδος σημαίνει μεγαλύτερη ευελιξία. Ελευθερία. Και ας μην την έχεις στην πραγματικότητα. Πρακτικά αυτό μεταφράζεται σε προσλήψεις, δημιουργία διαστημικών οργανισμών, επιδόματα, μεγάλωμα του παπλώματος μέχρι να καλύψει και τα ακροδάχτυλα. Επίσης η καθαρή έξοδος επιτρέπει στην κυβέρνηση να σταθεί στο τέλος μίας παρένθεσης, περιγράφοντας τη μνημονιακή εποχή ως έναν εφιάλτη που προκάλεσαν άλλοι. Μη λέμε τα αυτονόητα: πριν από τρία χρόνια η αφήγηση ΣΥΡΙΖΑ είχε ανθρωπιστική κρίση, τώρα θα έχει τα θαυμαστά αποτελέσματα του τρίτου μνημονίου.
Το συμφέρον του μέσου πολίτη δεν είναι συμβατό με την καθαρή έξοδο. Όχι μόνο επειδή οι αγορές θα δείξουν δόντια. Κυρίως επειδή είναι καλύτερο να μην αφήνεις όλους αυτούς τους τύπους να παίζουν με τα σπίρτα χωρίς καμία επιτήρηση. Έχει συμβεί στο παρελθόν και δεν υπάρχει κάτι που να μας εξασφαλίζει ότι δεν πρόκειται να επαναληφθεί και στο μέλλον: η ελληνική χρεοκοπία φέρνει διεθνή έλεγχο και επαναλαμβάνεται όταν ο έλεγχος χαλαρώσει.
Βέβαια τώρα τα πράγματα είναι διαφορετικά: υπάρχουν οι μηχανισμοί επιτήρησης της Ευρωζώνης και, ούτως ή άλλως, η συμφωνία με τους δανειστές προβλέπει δικλείδες παρέμβασης. Ναι, φυσικά, η πρόνοια των δανειστών είναι να πάρουν πίσω τα λεφτά τους. Για να συμβεί αυτό, πρέπει να είναι και το ελληνικό κράτος όρθιο και λειτουργικό. Και αυτό μόνο εγγυημένο δεν είναι με καθαρή έξοδο.