Είναι ένα από τα δεδομένα της πολιτικής περιόδου που διανύουμε: Η ΝΔ, με όποια χαρακτηριστικά τής έχει προσδώσει ή επιδιώκει και επιχειρεί να της προσδώσει ο Μητσοτάκης, είναι ο κυρίαρχος στο πολιτικό παιχνίδι· όπου πάντως σημειωτέον, τίποτε και ποτέ δεν μόνιμο και στατικό.
Από εκεί κι έπειτα εκτυλίσσεται ένας διαγκωνισμός μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ – ΠΑΣΟΚ για τον κρίσιμο ενδιάμεσο χώρο.
Ο ΣΥΡΙΖΑ κατά αριθμητικό και εκλογικό τεκμήριο είναι ο δεύτερος πόλος και έχει αποδυθεί σε μία άτσαλη εκστρατεία πασοκοποίησης, για λόγους προφανείς. Αυτή είναι η μία και μοναδική εκλογική του δεξαμενή. Αυτά είναι και τα όριά του. Είτε θα πετύχει, με τις αμήχανες, συναισθηματικές του προσκλήσεις σε ξεχασμένα στελέχη της πασοκικής «εποποιίας», είτε όχι.
Υπό αυτήν την έννοια, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ακόμη αυτό που ήταν το ΠΑΣΟΚ. Τίποτε δεν προδιαγράφει ότι οι θέσεις του στα έδρανα της αξιωματικής αντιπολίτευσης συνιστούν αυτομάτως και εφαλτήριο για την επιστροφή του στην κυβέρνηση.
Την ίδια στιγμή το ΚΙΝΑΛ έχει το δικό του στοίχημα. Πρέπει να ποντάρει, να ρισκάρει και να κερδίσει. Αν δεν κερδίσει, έχει να αντιμετωπίσει ένα ζήτημα επιβίωσης.
Σε αυτές τις συνθήκες και ενώ η κυβέρνηση κρίνεται με βάση τις πράξεις, παραλείψεις, τα σωστά, τα λάθη, τις παθογένειές της και τις δυνατότητές της, το ζήτημα που τίθεται μπορεί να περιγραφεί σχετικά απλά: ποιος είναι αυτός που παράγει πολιτική ή εν πάση περιπτώσει κάνει τις κινήσεις του στην πολιτική σκακιέρα, πέραν της κυβέρνησης που έχει το καρπούζι και το μαχαιρι;
Είναι ο Αλέξης Τσίπρας; Και πώς το κάνει;
Αφορά κανέναν η πολιτική του αφήγηση και η προσπάθειά του να κολακεύσει και να συγκινήσει το ανδρεοπαπανδρεϊκό φιλότιμο; Τι λένε άραγε στο δυναμικό τμήμα των ψηφοφόρων οι αναχρονιστικές αναφορές του στο ΕΑΜ και την κοινή -κατ’ εκείνον- μήτρα του ΚΚΕ, του ΚΚΕ Εσ. και του ΠΑΣΟΚ;
Από την άλλη, είναι το ΚΙΝΑΛ παίχτης αξιώσεων στην σημερινή συνθήκη;
Κρίνοντας από κινήσεις και δηλώσεις, οι οποίες στην πολιτική μπορεί να είναι καταλυτικές, φαίνεται πως το πολιτικό υπόβαθρο του διαδόχου σχήματος του ΠΑΣΟΚ παραμένει συμπαγές.
Η Φώφη Γεννηματά έκανε μία πολιτική κίνηση την Τρίτη προτείνοντας κάποιον από τους τρεις πρώην προέδρους του ΠΑΣΟΚ ως δυνάμει υποψηφίους Προέδρους της Δημοκρατίας. Για τους δικούς της λόγους και διαφορετικούς για τον καθέναν. Πάντως η κοινή συνισταμένη είναι ότι θέλει να δείξει ότι παραμένει, καλώς ή κακώς και πάντως αντικειμενικά, διαχειρίστρια του brand name ή της κληρονομιάς του.
Ο Σημίτης δεν είναι καθόλου βέβαιον ότι επιθυμεί κάτι τέτοιο. Για τον Βενιζέλο είναι παράδοξο να μιλά έτσι η κυρία Γεννηματά, ενώ δεν τον θεώρησε επαρκώς προοδευτικό ώστε να είναι επικεφαλής στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας.
Για τον Παπανδρέου είναι πιο σαφή τα πράγματα. Η κυρία Γεννηματά «καίει» μία συζήτηση που επιχειρεί παρασκηνιακά να πυροδοτήσει ο ΣΥΡΙΖΑ, στο πλαίσιο της πασοκικής επιστράτευσης. Ή θέλει και να κάψει και τον ίδιο…
Την ίδια στιγμή όμως, έρχεται μία δήλωση με καταλυτική επίδραση, ίσως όχι ορατή ακόμη στην πλήρη διάστασή της.
Ο Πέτρος Ευθυμίου, ένα πολιτικό στέλεχος με σαφή εκσυχρονιστική πολιτική ταυτότητα, έρχεται και με μία μονοκοντυλιά περιγράφει αυτό που θέτει αυτή την στιγμή την διαχωριστική γραμμή μεταξύ ΚΙΝΑΛ-ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ (που θέλει αλλά δεν τα πολυκαταφέρνει να γίνει ΠΑΣΟΚ).
Οσο αιωρείται μία άνευ πολιτικού περιεχομένου συζήτηση για το αν ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να είναι η σύγχρονη εκδοχή της σοσιαλδημοκρατίας, απαντά χωρίς περιστροφές: «Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι αυτό. Να σας το πω με γλώσσα απλή: Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι σαν να νίκησε ο Ακης ο Τσοχατζόπουλος το 1996».
Είναι αυτή μία δήλωση αναγκαίου αυτοπροσδιορισμού του ΚΙΝΑΛ-ΠΑΣΟΚ στη σημερινή συγκυρία. Είναι και μία δήλωση που βάζει στις πραγματικές του διαστάσεις το εγχείρημα του Τσίπρα.
Και πιθανώς να είναι και μία δήλωση που θέτει τα γενικότερα διλήμματα για αυτό που θέλει να ονομάζεται «προοδευτική παράταξη».
Οπως είπαμε, τα πράγματα στην πολιτική δεν είναι ούτε μόνιμα, ούτε στατικά. Οποιος το αντιλαμβάνεται αυτό, έχει περισσότερα εργαλεία.
Και ως προς τούτο ισχύει: το εργαλείο κάνει τον μάστορα.