Το πιο μεγάλο χάσμα που απομακρύνει την ελληνική κοινωνία από την πραγματικότητα, είναι η διαχρονική διάσταση μεταξύ θεωρίας και πράξης. Μαθαίνουμε ουσιαστικά κανόνες για λάθος παιχνίδι. Νόμους για άλλα συντάγματα.
Χονδρικά, η ελληνική Εκπαίδευση κουβαλάει δύο μεγάλα βαρίδια: την εμμονή στην παράδοση και τον προσανατολισμό στην κοινωνική καταξίωση. Η αλήθεια είναι ότι το ένα φέρνει το άλλο. Και το βλέπει κανείς εύκολα, όταν παρακολουθήσει την προσπάθεια της σημερινής κυβέρνησης να αλλάξει ακόμα και την διατύπωση των άρθρων στο νέο νομοσχέδιο για τα πανεπιστήμια. Ετσι καταλαβαίνει ότι σκοπός του πανεπιστημίου δεν είναι η επιστημοσύνη και η εξειδίκευση αλλά η «ανθρωπιστική» νοηματοδότηση της ζωής του νέου ανθρώπου!
Γενικότερα, η εικόνα δείχνει μια κοινωνία που συνεχίζει να πορεύεται με όρους αναπτυσσόμενης χώρας που ακόμα δεν έχει ξεπεράσει το πρωτόγονο στάδιο του αναλφαβητισμού και της αμάθειας. Κι όμως, εδώ και πολλά χρόνια, παράγουμε τόσα αστικά επαγγέλματα που είναι αδύνατον να τα απορροφήσουμε στην εγχώρια αγορά, όσο και αν πολλαπλασιάσουμε τις ανάγκες μας.
Υπάρχει μία μελέτη που εκπόνησαν η ελεγκτική εταιρεία ΕΥ, το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και η Endeavor Greece για τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας. Η έρευνα λέγεται «Εκπαίδευση, επιχειρηματικότητα και απασχόληση: ζητείται προσέγγιση» και αποκαλύπτει μεγάλες αλήθειες για την συμπεριφορά των νέων σε ό,τι αφορά τις ακαδημαϊκές τους επιδιώξεις. Αλήθειες που το υπουργείο Παιδείας θα έπρεπε να τις γνωρίζει, παίρνοντας ασφαλώς και τις αντίστοιχες αποφάσεις.
Σύμφωνα με τα δεδομένα, πάνω από δύο στους πέντε φοιτητές εξακολουθούν και σήμερα, να φοιτούν σε τρεις βασικές γενικές κατευθύνσεις: το 13% (από 18% το 2008) στις ανθρωπιστικές επιστήμες, το 12% (από 11% το 2008) στις κοινωνικές επιστήμες και επιστήμες της συμπεριφοράς και 12% σε επιστήμες εκπαίδευσης και κατάρτισης των διδασκόντων (από 13% το 2008).
Η χώρα όμως, έχει ανάγκη από ανάπτυξη και παραγωγή πλούτου. Από θέσεις εργασίας. Από ανθρώπους οι οποίοι κάτι θα κάνουν για να κερδίσουν χρήματα και αυτοπραγμάτωση μέσω της εργασίας τους. Διαφορετικά, θα πρέπει να απαλλαγούν από τις απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας και να επιστρέψουν στην αγροτική ζωή της αυτάρκειας και του «λιτού βίου». Και τα δύο δεν γίνονται.
Επομένως, πώς θα ανταποκριθεί η ελληνική αγορά σε συνθήκες οικονομικής και πολιτισμικής ανόρθωσης, όταν συνολικά, το 53% των φοιτητών κατευθύνεται σε αντικείμενα σπουδών και κλάδους που δεν συμβάλλουν στην αναπτυξιακή προσπάθεια της χώρας; Την ίδια ώρα, σε έναν τομέα αιχμής, όπως η πληροφορική, εξακολουθεί να κατευθύνεται πολύ μικρό ποσοστό, μόλις το 4% των φοιτητών, ενώ στην Ευρώπη προβλέπονται έως το 2020, 750.000 κενές θέσεις εργασίας. Η ζήτηση για επιστήμονες της πληροφορικής επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι αποτελεί τον κλάδο με τη μεγαλύτερη αύξηση της απασχόλησης, 22,7%, το 2016 σε σύγκριση με το 2008.
Σε κάθε περίπτωση, ας αποφασίσουμε τι θέλουμε. Υποθέτω βέβαια ότι ξέρουμε αλλά ο λαϊκισμός μας έμαθε να το κρύβουμε ακόμα και από τον εαυτό μας. Θέλουμε ένα πτυχίο αλλά και κάποιον να μας ταΐζει που το πήραμε. Επειδή όμως αυτό πλέον δεν γίνεται, το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε για τα παιδιά μας είναι να καταλάβουμε με γενναιότητα, ποια είναι στην πραγματικότητα και να σκεφτούμε πώς δεν θα γίνουν επαίτες στη ζωή τους. Πώς θα τους εξασφαλίσουμε αξιοπρέπεια και ευθύνη στις επιλογές τους και όχι χαμένο χρόνο και εξάρτηση από την φαντασιόπληκτη επιβίωσή τους…