«Η επένδυση της Eldorado έχει θετικό πρόσημο γιατί υπάρχουν δουλειές και ενισχύεται το ΑΕΠ της χώρας». «Η επένδυση της Eldorado καταστρέφει το περιβάλλον και την περιοχή». Αυτές οι δύο οριζόντιες τοποθετήσεις επέστρεψαν για λίγο στην επικαιρότητα με αφορμή την ανακοίνωση της Eldorado Gold ότι αναστέλλει τις δραστηριότητές της στην Ελλάδα.
Αυτό που παρακολουθήσαμε είναι μια αντιπαράθεση με αφορμή την επένδυση, όπου «εάν δεν είσαι με εμάς είσαι με τους άλλους». Η επένδυση, βλέπετε, έχει λάβει «μυθικές» διαστάσεις, λες και η τύχη της χώρας φαίνεται να εξαρτάται από αυτήν, ενώ κάθε συζήτηση για το αναπτυξιακό μέλλον της χώρας πολώνεται δυσεπανόρθωτα.
Από τη συζήτηση λείπει, ως συνήθως, το όραμα για την Ελλάδα που θέλουμε και ο σχεδιασμός, ο οποίος φυσικά θα έπρεπε να έχει προηγηθεί. Λείπει δηλαδή εκείνο το συνολικό πλάνο ανάπτυξης, το οποίο οι επενδύσεις θα εξυπηρετούν ως ένα από τα εργαλεία για την υλοποίηση του.
Στην Ελλάδα οι επενδύσεις αντιμετωπίζονται ευκαιριακά, περίπου σαν αυτοσκοπός και σίγουρα ως σημαίες για προεκλογικές εκστρατείες, χωρίς να μιλάμε για τις συνέπειες, τη σκοπιμότητα και τη βιωσιμότητα τους.
Δεν είναι όλες οι επενδύσεις χρήσιμες και σκόπιμες, όπως δεν είναι όλες οι επενδύσεις καταστροφικές και ενταγμένες σε ένα σκοτεινό σχέδιο για να μας «αρπάξουν τη δημόσια περιουσία». Οι επενδύσεις δεν μπορεί να αποτελούν κομμάτι μικροπολιτικής και ιδεολογικής αντιπαράθεσης, αλλά στοιχείο πολιτικής και εργαλείο βιώσιμης ανάπτυξης. Ειδικά μάλιστα η αναπτυξιακή κατεύθυνση της χώρας είναι απαραίτητο να απολαμβάνει διακομματικής συναίνεσης και να παραμένει μακριά από τη μικροκομματική ρητορεία που λυμαίνεται την καθημερινότητά μας.
Ειρωνεία αποτελεί το γεγονός πως η κυβέρνηση κόπτεται μεν για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της εξορυκτικής επένδυσης στη Χαλκιδική, την ίδια στιγμή όμως θεσμοθετεί καταστροφικές για το περιβάλλον ρυθμίσεις για τα αυθαίρετα και προωθεί νέες, επικίνδυνα ρυπογόνες λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ. Εννοείται πως και οι προηγούμενες κυβερνήσεις αντιμετώπιζαν το περιβάλλον με την ίδια υποκρισία. Oμως κάποια στιγμή θα πρέπει ως χώρα να μιλήσουμε για το περιβάλλον ως πραγματικό στυλοβάτη κάθε προοπτικής για μακροπρόθεσμα βιώσιμη ανάπτυξη.
Πρέπει άμεσα να ανοίξει η συζήτηση για το τι περιμένουμε από τις όποιες επενδύσεις, τι προσφέρει η χώρα στους επενδυτές και ποιο είναι το αναπτυξιακό σχέδιο, το οποίο μπορεί και πρέπει να έχει και πολιτικό πρόσημο. Είναι άλλο να επιμένουμε σε μια ανάπτυξη με ορατό τέλος, η οποία βασίζεται στην οικολογικά επιβαρυντική εξόρυξη μη ανανεώσιμων φυσικών πόρων, όπως ο χρυσός, ο λιγνίτης και οι υδρογονάνθρακες, και άλλο η προώθηση ενός αναπτυξιακού προτύπου που στηρίζεται σε ανανεώσιμες και περιβαλλοντικά ασφαλείς πηγές ενέργειας, πολιτικές εξοικονόμησης και στην ανάπτυξη νέων περιβαλλοντικών τεχνολογιών και καινοτομίας.
* Ο Λευτέρης Παπαγιαννάκης είναι αντιδήμαρχος Μεταναστών, Προσφύγων και Δημοτικής Αποκέντρωσης του Δήμου Αθηναίων