Ο Μιχάλης, ο Γιώργος, η Μαρία, ο Περικλής και η Ρένα είναι μερικοί από αυτούς που δεν πήραν χαμπάρι για το «σατανικό» γλυπτό στο Παλαιό Φάληρο, δεν κατάλαβαν ότι το Μακεδονικό αναζωπυρώνεται και δεν άκουσαν τίποτα για τις αντιδράσεις που δημιούργησε ο μαύρος Αχιλλέας στην νέα τηλεοπτική σειρά – συμπαραγωγή του Netflix και του BBC.
Οι πέντε αυτοί άνθρωποι δεν έχουν καθόλου χρόνο να μπουν στο facebook ούτε και να ακούσουν ειδήσεις. Αλλά και όταν το κάνουν δεν δίνουν σημασία στις λεπτομέρειες.
Αυτό βέβαια δεν τους κάνει καλύτερους ή χειρότερους από τους σχολιαστές των social media ή τις διάφορες ομάδες που συνασπίζονται γύρω από κάθε νέο ιδεολογικά φορτισμένο φαινόμενο. Γιατί, αν είχαν χρόνο, όπως οι άλλοι, μπορεί να καταλάμβαναν κι αυτοί την οπαδική τους θέση, στις «ηλεκτρονικές» κερκίδες.
Πόσοι όμως είναι αυτοί που κατανοούν τους περίεργους Παλαιοημερολογίτες που έκαναν πορεία για να «ξορκίσουν» το γλυπτό στο πάρκο του Φλοίσβου; Πόσοι είναι αυτοί που δεν διανοούνται να κλείσει το Σκοπιανό με όνομα «μακεδονικό» και πόσοι οι άλλοι που οργίζονται επειδή σε μία τηλεοπτική σειρά ο εθνικός μας ομηρικός ήρωας είναι μαύρος;
Εχω την αίσθηση ότι το διαδικτυακό δείγμα που δημοσιογραφικά μπορούμε να αποτυπώσουμε είναι σχετικά αντιπροσωπευτικό. Όχι των στάσεων αλλά των αντιλήψεων που διαθέτει, εν δυνάμει, μία κρίσιμη μάζα των Ελλήνων, ικανή να προσδώσει χαρακτήρα στην κοινή αντίληψη.
Τα σύμβολα παίζουν ακόμα τον ρόλο τους, οι πηγές, οι ρίζες, οι «προκάτ» παραδόσεις, τα μυθικά τέρατα που μας απειλούν… Η απομόνωση, οι εχθροί, η εσωστρέφεια, η επίδειξη εθνικής αδυναμίας. Οι «καθαροί» ήρωες, η απόλυτη βεβαιότητα ότι υπήρξαν ως ιστορικά πρόσωπα με τα χαρακτηριστικά που τους ζωγράφισε ο καλλιτέχνης ή τους έπλασε η έμπνευση κάποιου κλασικού σκηνοθέτη.
Αν έπρεπε κάποιος να δημιουργήσει το απειλητικό τέρας των ημερών, θα μπορούσε να στήσει πάνω στο βάθρο έναν κατάμαυρο «Phylax Σκοπιανό Αχιλλέα», όψιμο ανταγωνιστή του Μεγαλέξανδρου. Να ενώνει τις ανησυχίες όλων των Ελλήνων και να τους κρατάει σε εγρήγορση, μην τυχόν και χάσουν το «παραγωγικό», σε φοβίες, ένστικτο της απειλής που τους κατευθύνει.
Γιατί τα σύμβολα επιμένουν να κατευθύνουν την δημόσια επικοινωνία, σε τέτοιο μεγάλο βαθμό; Γιατί τίποτα δεν άλλαξε δραματικά στις πηγές που διαμορφώνουν την κοινωνική και πολιτική μας αντίληψη για τα δημόσια πράγματα. Ούτε το σχολείο έπαψε να διαχωρίζει τους μύθους από την Ιστορία ούτε οι πολιτικοί έγιναν περισσότερο ορθολογιστές ούτε και υπήρξε κάποιο πολιτισμικό ρεύμα που να ενίσχυσε την εθνική μας αυτοπεποίθηση.
Υπάρχει τρόπος να σωθούμε από τον εφιάλτη του μαύρου «Phylax Σκοπιανού Αχιλλέα». Να αποφασίσει το πολιτικό σύστημα να διαπαιδαγωγήσει με έναν διαφορετικό τρόπο τους Έλληνες. Με τη βοήθεια μιας Εκπαίδευσης απαλλαγμένης από τους δαίμονες και τις εμμονές της παράδοσης. Με την συμβολή πιο προοδευτικών κομματικών ηγεσιών που θα συστήσουν στα στελέχη τους να μην ψάχνουν την ευκαιρία να φωτογραφηθούν με μητροπολίτες. Με την ενθάρρυνση του ορθού δημόσιου λόγου που θα αντιμετωπίσει τις φαντασιώσεις των μειοψηφιών.
Οι κοινωνίες έχουν ανάγκη από ανάταση λόγου και έργου, κατευθυνόμενες από την πολιτική των δημιουργικών ανθρώπων. Οχι από την ψήφο και την ομηρία των φαντασιόπληκτων και των φοβισμένων ζηλωτών, υποταγμένων στα σύμβολα και στις σάπιες σημαίες.