Ο Κυριάκος, μετά την περιφανή όσο και απρόσμενη νίκη του επί του μυστακοφόρου Βαγγέλη, ευρίσκεται πλέον αντιμέτωπος με μιλιούνια προκλήσεων και προβλημάτων. Η καταγραφή τους έχει ήδη ξεκινήσει από τους γνωστούς και μη εξαιρετέους αυτόκλητους φτωχοδιαβόλους της ανάλυσης. Εκατοντάδες σοφολογιότατοι δημοσιογράφοι, δημοσιολόγοι, μελετητές, αναλυτές και επικοινωνιολόγοι, έχουν κιόλας πετάξει πάνω στον πάγκο τους τις προκλήσεις και τα προβλήματα του Κυριάκου και τα χειρουργούν οριζοντίως και καθέτως, προς εξαγωγήν συμπερασμάτων. Σε ό,τι με αφορά, οι προκλήσεις δεν κέντρισαν ποτέ το ειλικρινές και ανόθευτο ενδιαφέρον μου. Οι προκλήσεις, όπως κάθε τι που επιζητεί να εμβολίσει το άδηλο μέλλον μέσω καταγέλαστων σχεδίων και προβλέψεων, χαρακτηρίζονται από μια αλαζονική τσαχπινιά και ελαφρότητα που με ενοχλούν θανάσιμα. Τουναντίον, τα προβλήματα που προκύπτουν από την φύση, την κληρονομιά ή τις πράξεις των ανθρώπων, διαθέτουν κάτι το εγγενώς δραματικό που θεωρώ ότι αξίζει την προσοχή μου.
Αναζητώ λοιπόν, τα προβλήματα του θριαμβευτή Κυριάκου. Και επειδή, ως γνωστόν, τα προβλήματα είναι πράγματι προβλήματα μόνο όταν μπορούν να συμπυκνωθούν σε ένα βασικό που αποτελεί το καταστάλαγμα όλων, ψάχνω αγωνιωδώς αυτό το ένα κρυμμένο πρόβλημα του Κυριάκου, που σκεπάζει όλα τα υπόλοιπα ως κλώσα τα κλωσόπουλα της. Διότι αν ανακαλυφθεί και αντιμετωπιστεί αυτό το ένα, θα λυθούν δια μιας όλα τα μικρότερα, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που αν καρυδώσεις την κλώσα πάνε κατά διαόλου όλα της τα κλωσόπουλα από κρύο, αλεπούδες ή ασιτία. Αναρωτιέμαι, λοιπόν: μην είναι ο ιδεολογικός προσανατολισμός του κόμματος; Μην είναι οι κοινωνικές αναφορές της συντηρητικής παρατάξεως; Μήπως το πρόβλημα των πολιτικών συμμαχιών; Ο τρόπος διοίκησης του πολιτικού οργανισμού που παρέλαβε; Ισως, το θέμα της δημοκρατικής οργάνωσης του κόμματος και η αποφυγή της κατάρας της αρχηγικής αυλής;
Η έσχατη κληρονομιά του μέσα από τον καθρέπτη του ξυρίσματός μας, δεν είναι ούτε η συνέχεια, ούτε η επανάληψη των δικών του λαθών ή αμαρτιών, ευτυχώς η κληρονομικότητα δεν λειτουργεί με τέτοιο ανούσιο και μηχανιστικό τρόπο
Καλά και άγια όλα τούτα, πλην μυρίζουν από μακριά χαμηλές προσδοκίες και δευτερεύουσες ρήξεις άνευ τελικής ουσίας. Ακόμα και η βέλτιστη λύση τους από τον Κυριάκο, αποπνέει μετριότητα οραμάτων και προεξοφλεί λειψή ιστορική υστεροφημία. Στην πραγματικότητα, το μέγα πρόβλημα όλων μας ευρίσκεται εντός μας και όχι στον περιβάλλοντα κόσμο μας. Και πού άραγε, εντός του Κυριάκου κατοικοεδρεύει το μέγα και στιβαρό του πρόβλημα, που την κρισιμότερη στιγμή, του την έχει στημένη στη στροφή; Θαρρώ πως η απάντηση δεν κρύβεται στην πολιτική, ούτε στην οικονομία, ούτε στην ψυχολογία. Μόνο η λογοτεχνία και δη η δοκιμιακή, ως η ακριβέστερη και απαιτητικότερη του είδους, είναι ικανή να απαντήσει σε ένα τέτοιο καίριο ερώτημα.
Ο Κωστής Παπαγιώργης λοιπόν, είχε γράψει (θαρρώ στον Παπαδιαμάντη του, ίσως και στο «Ζώντες και τεθνεώτες») ότι ο άνδρας, κατά τα σαράντα πέντε του, ξυπνά ένα πρωί και την ώρα που ξυρίζεται βλέπει εμβρόντητος στον καθρέφτη απέναντί του, τον πατέρα του. Προσοχή, ο Παπαγιώργης προφανώς δεν εννοούσε τη φάτσα του πατέρα (αν και αυτό είναι σύνηθες και εν’ πολλοίς αναμενόμενο), δεν εννοούσε τα χούγια του, τα προτερήματα του, τα εμφανή ελαττώματά του, ούτε καν τον τρόπο του σκέπτεσθαι. Ολα τούτα, ο πατέρας καθενός εξ ημών, μας τα έχει περάσει μέσω της κανονικής πατρικής και οικογενειακής διαδικασίας, γνωρίζοντας ότι ο πατρικός απογαλακτισμός μας προϋποθέτει την αμφισβήτηση ή και τον εξοβελισμό κάποιων εξ αυτών.
Αλλού μας την έχει στημένη ο γέρος, στο κρίσιμη δεκαετία των σαράντα-πενήντα μας. Η έσχατη κληρονομιά του μέσα από τον καθρέπτη του ξυρίσματός μας, δεν είναι ούτε η συνέχεια, ούτε η επανάληψη των δικών του λαθών ή αμαρτιών, ευτυχώς η κληρονομικότητα δεν λειτουργεί με τέτοιο ανούσιο και μηχανιστικό τρόπο. Αυτό που κληροδοτεί σε μας τους απογόνους του, ερήμην μας, είναι κάτι πολύ σοβαρότερο: είναι ο τρόπος με τον οποίον έκαστος εξ ημών, βλέπει και αντιμετωπίζει τα δικά του λάθη και αμαρτίες. (Μη ζητάτε περαιτέρω ανάλυση, σκεφτείτε αναγνώστες μου… Σημειωτέον, δεν διαθέτουμε δικαίωμα αποποίησης της κληρονομιάς, την παίρνουμε πακέτο με το μοιραίο ξύρισμα.)
Ιδού λοιπόν το μέγα και βασικό μελλοντικό πρόβλημα του Κυριάκου. Αν το λύσει εκείνο το πρωί που θα κρατά το ξυράφι, κάτι μπορεί να καταφέρει…