Η ελληνική κυβέρνηση πήρε αμέσως τη σωστή θέση στην υπόθεση της απόπειρας πραξικοπήματος στην Τουρκία: την καταδίκασε και τάχθηκε υπέρ της συνταγματικής νομιμότητας και της δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης.
Είχε, όμως, την ατυχία να πέσει στα χέρια της η καυτή πατάτα με τους οκτώ Τούρκους στρατιωτικούς, οι οποίοι έφτασαν με ελικόπτερο στην Αλεξανδρούπολη και ζήτησαν πολιτικό άσυλο. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πρόκειται για υπόθεση με υψηλό βαθμό δυσκολίας, εκτός αν έχει ήδη αποφασιστεί, για καθαρά πολιτικο-διπλωματικούς λόγους, να εκδοθούν αμέσως.
Τέτοιες ενδείξεις υπάρχουν αρκετές. Πρώτα η αποκάλυψη του ίδιου του Ταγίπ Ερντογάν ότι του το υποσχέθηκε ο Αλέξης Τσίπρας, κατά την πρόσφατη τηλεφωνική συνομιλία τους (εδώ). Το Μαξίμου ούτε το διέψευσε ούτε το επιβεβαίωσε, γεγονός που μάλλον ισοδυναμεί με το δεύτερο. Προς την ίδια κατεύθυνση κινήθηκαν οι δηλώσεις υπουργών (Νίκος Κοτζιάς, Δημήτρης Βίτσας), οι οποίοι υπερ-τόνισαν ότι οι οκτώ κρατούμενοι είχαν συμμετοχή στην απόπειρα πραξικοπήματος.
Τι πρέπει, λοιπόν, να πράξει η Ελλάδα; Ας δούμε τα «πώς» και τα «γιατί»:
- Η Ελλάδα δεν έχει κανένα λόγο να ρισκάρει καμιά επιδείνωση των σχέσεών της με την Τουρκία, αναμειγνυόμενη στα εσωτερικά της. Και αυτό σημαίνει ότι οι οκτώ πρέπει να εκδοθούν, εφόσον ήταν επίδοξοι πραξικοπηματίες.
Αυτό, όμως, πρέπει να αποδειχθεί, δεν αρκεί να το λέει το καθεστώς Ερντογάν. - Η Ελλάδα δεν είναι αυταρχικό καθεστώς. Ακόμα και τους δικούς της πραξικοπηματίες τούς δίκασαν δικαστήρια. Δεν κακοποιήθηκαν και δεν διαπομπεύθηκαν δημοσίως, όπως γίνεται αυτές τις μέρες στην Τουρκία με συλληφθέντες που απλώς κατηγορούνται.
- Στις δημοκρατικές χώρες, για τη χορήγηση ή μη πολιτικού ασύλου υπάρχουν διαδικασίες που πρέπει να τηρούνται και όχι να παρακάμπτονται, για να ικανοποιηθεί ο επίδοξος σουλτάνος της γείτονος.
- Οι κατηγορούμενοι δικαιούνται δικαστική προστασία, ιδίως αν υπάρχουν βάσιμες υποψίες ότι μπορεί να κινδυνεύσει η ζωή τους. Και η Τουρκία δεν είναι χώρα που παρέχει εγγυήσεις, είναι η χώρα του Εξπρές του Μεσονυχτίου.
Μια καλή λύση θα ήταν η Ελλάδα να μιμηθεί τις ΗΠΑ. Ως γνωστόν, εκεί έχει καταφύγει ο μεγάλος αντίπαλος του Ερντογάν, ο ισλαμιστής ιεροκήρυκας Φετουλάχ Γκιουλέν. Ο Ερντογάν διακηρύσσει urbi et orbi ότι αυτός είναι ο εγκέφαλος της απόπειρας πραξικοπήματος. Όμως, οι Αμερικανοί δεν σπεύδουν να αποδεχθούν αμέσως και αβασάνιστα το αίτημά του να εκδώσουν τον Γκιουλέν. Ζητούν αποδείξεις και όχι απλώς υποψίες (εδώ).
Η Ελλάδα δεν είναι υπερδύναμη και ούτε έχει την πολυτέλεια να θέσει σε μεγάλη δοκιμασία τις σχέσεις της με την Τουρκία εξαιτίας της υπόθεσης των «οκτώ». Όμως, η Ελλάδα δεν είναι Τουρκία, όπου υπέρτατος εισαγγελέας και δικαστής είναι ο Ερντογάν. Η Ελλάδα δεν είναι κατ’ επίφαση δημοκρατική χώρα. Εχει νόμους, έχει υπογράψει διεθνείς συνθήκες, τα δικαστήριά της δεν (είναι υποχρεωμένα να) υπακούουν σε κανέναν Ερντογάν.
Η ελληνική κυβέρνηση, λοιπόν, πρέπει να διαψεύσει στην πράξη ότι ο Πρωθυπουργός υποσχέθηκε στον «σουλτάνο» να του στείλει πεσκέσι τους «οκτώ» μέσα σε 15 ημέρες. Αν οι Αμερικανοί δεν εκδίδουν ελαφρά τη καρδία τον υποτιθέμενο εγκέφαλο, οι δικοί μας υπουργοί ας σταματήσουν τις δηλώσεις βιαστικές δηλώσεις υπέρ της έκδοσης των «οκτώ» πριν καν ξεκινήσει η δικαστική διαδικασία. Τουλάχιστον ας τηρήσουν τα προσχήματα. Είναι το λιγότερο που μπορούν να κάνουν.