Η κυβέρνηση επιχειρεί να καταργήσει στην πράξη την ανεξαρτησία της σημαντικότερης, για την λειτουργία της ελεύθερης αγοράς ανεξάρτητης αρχής, της Επιτροπής Ανταγωνισμού. Με τροπολογία που καταθέτει την Παρασκευή (29/1), στην ουσία «χτυπιούνται» με έναν «σμπάρο» δύο τρυγόνια: και η Επιτροπή και η αγορά.
Τι κάνει η τροπολογία; Βάζει όριο ηλικίας για τον πρόεδρο τα 73 έτη. Ο σημερινός πρόεδρος το έχει ξεπεράσει. Ο Δημήτρης Κυριτσάκης είναι 75 ετών. Επίσης, η κυβέρνηση, περιορίζει στο μισό τη διάρκεια της θητείας της γενικής διευθύντριας και ορίζει ότι η θητεία του αντιπροέδρου λήγει αυτοδίκαια αν έχει συγγενή που είναι εκλεγμένος βουλευτής (τυχαίνει να είναι σύζυγος της Νίκης Κεραμέως, δικηγόρου και βουλευτού της ΝΔ). Παράλληλα καθορίζεται «ειδικό πειθαρχικό δίκαιο» – το δοκίμασε και ο κ. Σπίρτζης στην ΕΕΤ – το οποίο εφαρμόζει ο υπουργός κατά το δοκούν. Τόση ανεξαρτησία…
Φυσικά έτσι επιτυγχάνεται η πλήρης άρση της ανεξαρτησίας της αρχής, καθώς δίνεται η δυνατότητα για πρώτη φορά στον υπουργό με δική του απόφαση να παύει τον πρόεδρο, τον αντιπρόεδρο και τα μέλη της Επιτροπής Ανταγωνισμού και μάλιστα για λόγους που ανάγονται στην άσκηση των καθηκόντων τους, παράλληλα με την πειθαρχική διαδικασία που επίσης τροποποιείται (βλ. κατωτέρω).
Αρση της ανεξαρτησίας της αρχής με τη θέσπιση νέας πειθαρχικής διαδικασίας, ενώ προβλεπόταν ήδη στον Ν. 3959/2011 πειθαρχικός έλεγχος για τον οποίο ουδέποτε είχε συγκροτηθεί από τον αρμόδιο υπουργό, συμβούλιο. Οι πειθαρχικές παραβάσεις της νέας τροπολογίας είναι τόσο γενικά διατυπωμένες που μπορεί να περιλαμβάνουν συμπεριφορές που μέχρι σήμερα δεν θεωρούνταν παραβατικές.
Παράδειγμα: προβλέπεται ως νέο πειθαρχικό παράπτωμα η μη συμμόρφωση με την απόφαση ή πράξη του αρμόδιου υπουργού στο πλαίσιο της εποπτείας της Επιτροπής Ανταγωνισμού. Φωτογραφική διάταξη για να εκδιωχθεί ο αντιπρόεδρος της αρχής, με την πρόβλεψη νέου ασυμβίβαστου κωλύματος όταν υφίσταται συζυγική σχέση με πρόσωπο που κατέχει βουλευτικό αξίωμα.
Ευθεία παρέμβαση και στη λειτουργία της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού
Πουθενά αλλού στο Δημόσιο δεν υφίσταται τέτοιος περιορισμός για τους διευθυντές. Σημειωτέον ότι οι τμηματάρχες παραμένουν στη θέση τους με τετραετή θητεία. Πλήττεται με αυτόν τον τρόπο η αποτελεσματικότητα της αρχής, δεδομένου του χρόνου επεξεργασίας των υποθέσεων. Με τη νέα αυτή πρόβλεψη οι υποθέσεις διαρκώς θα αλλάζουν χέρια, καθώς οι Διευθυντές δεν θα έχουν τον χρόνο να διεκπεραιώνουν τις υποθέσεις τους αλλά και να προγραμματίζουν τις νέες τους προτεραιότητες.
Η τροπολογία διατυπώθηκε χωρίς φυσικά να ζητηθεί η γνώμη της Ευρωπαϊκής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού.
Πουθενά αλλού στο Δημόσιο δεν υφίσταται τέτοιος περιορισμός για τους διευθυντές. Σημειωτέον ότι οι τμηματάρχες παραμένουν στη θέση τους με τετραετή θητεία. Πλήττεται με αυτόν τον τρόπο η αποτελεσματικότητα της αρχής
Τα προηγούμενα χρόνια η Επιτροπή Ανταγωνισμού έπαιξε κρίσιμο ρόλο στο άνοιγμα αγορών προϊόντων και υπηρεσιών παίζοντας σημαντικό ρόλο στην υλοποίηση αυτού του κομματιού του ελληνικού προγράμματος μεταρρυθμίσεων ενώ δεν υπήρξε κρίσιμος τομέας παραγωγής της ελληνικής οικονομίας στον οποίο δεν παρενέβη ανοίγοντας τις αγορές σε νέους «παίκτες» (Πετρελαιοειδή, ζύθος, γάλα, σούπερ μάρκετ).
Ετσι η Επιτροπή βελτίωσε τη θέση της σημαντικά στην παγκόσμια κατάταξη πλασαρισμένη σήμερα μεταξύ Καναδά και Ιταλίας ενώ ξεκίνησε πριν από 12-13 χρόνια «χαμένη» μέσα στα «υπόγεια» των αναπτυσσομένων και υπανάπτυκτων από την άποψη του ανταγωνισμού χωρών.
Φαίνεται όμως ότι η κυβέρνηση όπως συνέβη με την Γενική Γραμματεία Εσόδων, την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων και το Εθνικό Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο, δεν ανέχεται σώματα τα οποία δεν έχουν συγκροτηθεί με τους όρους που επιθυμεί η ίδια. Ομως στο τρίτο Μνημόνιο έχει αποδεχθεί την αποδέσμευση της διοίκησης από το κόμμα. Πολύ περισσότερο που οι ανεξάρτητες αρχές δεν είναι κλασική δημόσια διοίκηση…