Δύο-περίεργα, εκ πρώτης όψεως-φαινόμενα παρατηρούνται το τελευταίο διάστημα. Και είναι αλληλένδετα.
Το πρώτο: όσο η κυβέρνηση Τσίπρα αποδυναμώνεται στο εσωτερικό, τόσο η υποστήριξη από το εξωτερικό μεγαλώνει. Και το δεύτερο: κάθε φορά που βρίσκεται στριμωγμένη, η κυβερνητική προπαγάνδα αναζητεί ως μάννα εξ ουρανού κάποια υποστηρικτική δήλωση αξιωματούχου των δανειστών, η οποία-ω του θαύματος- έρχεται.
Τελευταίο παράδειγμα: την ώρα που σχεδόν σύσσωμος ο ελληνικός Τύπος, ακόμα και ο φιλοκυβερνητικός, χαρακτήριζε τέταρτο Μνημόνιο τη συμφωνία για πρόσθετα μέτρα το 2018, δυο φορές ο πρόεδρος του Eurogroup αισθάνθηκε την ανάγκη να δηλώσει το αντίθετο, παίρνοντας το μέρος της κυβέρνησης.
Δεν είναι το μοναδικό παράδειγμα. Και δεν είναι μόνο οι παγίως φιλικοί προς την Ελλάδα αξιωματούχοι, ευρωπαίοι και μη, που στηρίζουν την κυβέρνηση (Ολάντ, Μοσκοβισί, Γιούνκερ, Ντράγκι). Ακόμα και οι (άλλοτε) μονίμως εχθρικοί έχουν αλλάξει ρότα, με χαρακτηριστικότερη την περίπτωση του Βόλφανγκ Σόιμπλε, ο οποίος δεν έχει κανένα πρόβλημα με την κυβέρνηση Τσίπρα, εφόσον και όλα τα μέτρα αποδέχεται και συντάχθηκε με τη γερμανική θέση στο θέμα του χρέους, μετά τη γνωστή ιλαροτραγωδία με το ΔΝΤ.
Πώς συνέβη αυτή μεταστροφή; Τα πράγματα είναι πολύ απλά και δεν υπάρχει καμιά «συνωμοσία» από πίσω. Οι ξένοι έλεγαν πάντα τα ίδια, για την ακρίβεια ήθελαν να γίνονται. Να τηρούνται τα συμφωνηθέντα. Μπορεί να έχουν ιδεολογικοπολιτικές συμπάθειες, αλλά αυτές πολύ λίγο μετράνε, όταν πρόκειται για την εφαρμογή της πολιτικής. Αλλωστε, είναι γνωστό ότι το φθινόπωρο του 2014 ουσιαστικά «άδειασαν» την κυβέρνηση Σαμαρά, επειδή έβλεπαν ότι δεν είχε μέλλον. Προτίμησαν, με στυγνό ρεαλισμό, να περιμένουν την επόμενη.
Μια «αριστερή» κυβέρνηση κάνει τη «βρώμικη δουλειά» καλύτερα απ’ ό,τι θα την έκανε μια άλλη, διαφορετικής ιδεολογικοπολιτικής απόχρωσης. Γι’ αυτό και έχουν κάθε λόγο να την υποστηρίζουν
Η κυβέρνηση Τσίπρα, αφού πέρασε από την «επαναστατική» φάση της (Ιανουάριος-Ιούλιος 2015), έχει μπει στην περίοδο του ρεαλισμού. Μάλιστα ο δικός της είναι πιο στυγνός από τον αντίστοιχο των Ευρωπαίων. Οι οποίοι βλέπουν αυτή τη στιγμή στο πρόσωπο του κ. Τσίπρα τον ιδανικό εξυπηρετητή των δικών τους συμφερόντων.
Αυτή τη στιγμή οι Ευρωπαίοι ενδιαφέρονται, χοντρικά, για τα εξής δύο:
- Να μην υπάρχουν αναταράξεις στην Ευρωζώνη εν όψει του βρετανικού δημοψηφίσματος. Η μοναδική πηγή οικονομικής αστάθειας είναι η Ελλάδα, αλλά κι αυτή σε λίγο εκλείπει. Τουλάχιστον προσωρινά, διότι σε ένα ή δύο χρόνια δεν γνωρίζουμε τι θα γίνει. Αλλά τους ενδιαφέρει το σήμερα. Η κυβέρνηση Τσίπρα αποδέχεται όλες τις αξιώσεις των δανειστών και στα μάτια τους φαντάζει ιδανική και για να τις εφαρμόσει. Φαντάζεται κανείς τι θα γινόταν αν μια άλλη κυβέρνηση(δεξιά, κεντροδεξιά κτλ) επιχειρούσε να περάσει νέες περικοπές στα εισοδήματα, να επιβάλει εξοντωτική φορολαίλαπα, να πουλήσει λιμάνια και αεροδρόμια;
- Να ελεγχθεί όσο γίνεται το προσφυγικό και μεταναστευτικό κύμα. Η κυβέρνηση Τσίπρα ήταν απολύτως συνεργάσιμη σε όλα: χωρίς καμιά ένσταση για τον αναβαθμισμένο ρόλο της Τουρκίας, με την Ελλάδα να γεμίζει μεγάλα ή μικρά στρατόπεδα προσφύγων και μεταναστών, χωρίς ουσιαστική βοήθεια, με το ΝΑΤΟ να είναι μεν στο Αιγαίο, αλλά χωρίς να αποτρέπει καμιά από τις εξάρσεις της τουρκικής προκλητικότητας κ.α.
H κυβέρνηση Τσίπρα, λοιπόν, είναι πολύ χρήσιμη για τους Ευρωπαίους. Μια «αριστερή» κυβέρνηση κάνει τη «βρώμικη δουλειά» καλύτερα απ’ ό,τι θα την έκανε μια άλλη, διαφορετικής ιδεολογικοπολιτικής απόχρωσης. Γι’ αυτό και έχουν κάθε λόγο να την υποστηρίζουν. Και το κάνουν.
Το ερώτημα είναι αν η κυβέρνηση είναι σε θέση να αξιοποιήσει αυτήν την υποστήριξη, με στόχο να δημιουργήσει προϋποθέσεις ώστε η χώρα να ξεφύγει σιγά-σιγά από τη στασιμότητα και το σπιράλ του οικονομικού θανάτου των τελευταίων έξι ετών. Η εικόνα που εκπέμπει δεν αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας. Βασική της έγνοια είναι να αποδεικνύει το αντίθετο από αυτό που κάνει. Οτι, δήθεν, διαπραγματεύεται σκληρά, ενώ αποδέχεται τα πάντα. Και σταθερή επιδίωξη είναι να ξεμπερδέψει σύντομα με όλα τα δυσάρεστα, ώστε να διατηρηθεί στην εξουσία απερίσπαστη έως το 2018.
Εν κατακλείδι: ο κ. Τσίπρας «έξω πάει καλά». Εξυπηρετεί τις επιδιώξεις των Ευρωπαίων και (θα) έχει την υποστήριξή τους. Η φθορά του στο εσωτερικό θα είναι συνεχής και μεγάλη, αλλά μπορεί να εξαντλήσει την τετραετία, αν το θελήσει, με την ελπίδα κάποιας ανάκαμψης (τότε).
Η επιδίωξη αυτή εξυπηρετεί και τους δανειστές και τον ίδιο. Δεν είναι καθόλου βέβαιο, όμως, αν αυτή η «συμπόρευσή» τους θα φέρει κάποιο όφελος στη χώρα ή αν θα την κρατήσει καθηλωμένη και παγιδευμένη στη θανατηφόρα μέγγενη, που τη βλέπουμε να σφίγγει κι άλλο χρόνο με το χρόνο.