Στη Νέα Μάκρη, δεν υπάρχει οικόπεδο για να χτιστεί δεύτερο Λύκειο. Στο ήδη υπάρχον, επικρατεί συνωστισμός και η κατάσταση είναι απελπιστική. Ο Δήμος Μαραθώνα αναζητά χρόνια λύση, αλλά η Μονή Πεντέλης που κατέχει χιλιάδες στρέμματα στην περιοχή, δεν παραχωρεί ένα μικρό κομμάτι γης, προκειμένου να χτιστεί νέο κτίριο.
Αυτή είναι μία από τις χιλιάδες περιπτώσεις που απασχολούν συχνά την επικαιρότητα, όταν προκύπτει ζήτημα με δημόσιους χώρους, όπου εμπλέκεται η Εκκλησία. Και κάθε φορά, εγείρεται θέμα με την ερμηνεία της προσφοράς κοινωνικού έργου που η ίδια επικαλείται. Από τη μία, εμφανίζονται πολίτες, φορείς ή και θεσμοί του κράτους που ζητούν τη συνδρομή της και από την άλλη, οι διαχειριστές της θεωρούν ότι η ανθρωπιστική προσφορά της στην κοινωνία αποφασίζεται μόνο από την ίδια την Εκκλησία και από κανέναν άλλον.
Πρόσφατα, ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος μιλώντας στην έναρξη των εργασιών της 1ης Πανθεσσαλικής Ιερατικής Σύναξης τόνισε μεταξύ άλλων: «Η περιουσία είναι δική μας, δεν ανήκει στο Κράτος, δεν πωλείται, δεν υποθηκεύεται. Η ίδια η Εκκλησία θα την διαχειριστεί…». Αναφέρθηκε επίσης, στο σύνολο της περιουσίας που διέθεσε η Εκκλησία, από την παλιγγενεσία και μετά. Και εκδηλώνοντας την ανησυχία του για το μέλλον – φαίνεται έχει πληροφόρηση για τις προθέσεις των δανειστών…- κατέληξε: «Δεν ξέρουμε αν αύριο θα έχουμε περισσότερες δυσκολίες, ξέρουμε όμως, ότι η Εκκλησία πάντοτε νικά, όπως θα πράξει και τώρα».
Το βασικό επιχείρημα της Εκκλησίας σχετικά με την περιουσία της είναι ότι η ίδια η πολιτεία έχει αποδειχθεί εντελώς αναξιόπιστη για να την διαχειριστεί. Πράγματι, δεν έχει πολύ άδικο σ΄αυτό. Μολονότι η τύχη της δημόσιας περιουσίας στα χέρια του ελληνικού κράτους δεν είναι πολύ χειρότερη από την διαχείριση που κάνει η ίδια η Εκκλησία στην δική της περιουσία. Εν τω μεταξύ, το κράτος έχει από δεκαετίες παραχωρήσει σε δήμους, περιφέρειες και φορείς το δικαίωμα μιας αναπτυξιακής πολιτικής που άλλοτε επιτυγχάνει και άλλοτε όχι. Στην Εκκλησία όμως, τι ακριβώς συμβαίνει; Ο ελληνικός λαός που επωμίζεται την μισθοδοσία των ιερωμένων και στο όνομα του οποίου εισπράττονται τεράστια ευρωπαϊκά κονδύλια για την ελληνική Εκκλησία δεν πρέπει να ξέρει;
Η εκκλησιαστική περιουσία είναι ένα ακανθώδες ζήτημα. Η χώρα χρειάζεται ανάπτυξη και δημοκρατία. Εχει μία πολιτεία, ένα κράτος και μία κυριαρχία ενταγμένη στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Δεν νοείται να υφίσταται κανένα «κράτος εν κράτει» στο εσωτερικό της
Πέρα όμως, από αυτό, γιατί ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος συνεχίζει να μας θυμίζει την διαχρονική τοποθέτηση σχετικά με την παραχώρηση του μεγαλύτερου μέρους της περιουσίας στο κράτος μετά την παλιγγενεσία; Μακαριότατε, αν η Εκκλησία κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, κατείχε τη μισή Ελλάδα, ευνοούμενη όπως ήταν από τον Σουλτάνο, τι έπρεπε να κάνει μετά την απελευθέρωση; Nα συνεχίσει να την κατέχει η ίδια και την άλλη μισή οι Τσιφλικάδες; Το ελληνικό κράτος και οι υπόλοιποι Ελληνες τι θα κατείχαν για να επιβιώσουν;
Αλλά δυστυχώς, η ελληνική ιστορία γράφεται στα σχολεία, με την τελική επίβλεψη του κειμένου από την Ιερά Σύνοδο! Διαφορετικά, θα ήξερε ο πολύς κόσμος το «Ανάθεμα» κατά του Ελευθερίου Βενιζέλου στις 12 Δεκεμβρίου 1916. Θα γνώριζε για τις κατάρες και τα πλήθη των εξαγριωμένων Αθηναίων που κατέβασε στους δρόμους η ηγεσία της Εκκλησίας, γνωρίζοντας τις προθέσεις του για την Αγροτική Μεταρρύθμιση του 1917. Θα ήταν επίσης πολύ χρήσιμο να ενημερωθεί για την στάση της στο Εθνικό Διχασμό και τον ρόλο της στις εκλογές του 1920 και την ήττα των Φιλελευθέρων. Η κοινή γνώμη μπορεί να μην ήξερε γιατί ακριβώς μισούσε τον Βενιζέλο. Ηξεραν όμως καλά οι εκπρόσωποι της Εκκλησίας… Δεν την παραχώρησε η Εκκλησία την περιουσία της στο Δημόσιο. Την πήραν κάποιοι γενναίοι πολιτικοί με αγώνες και προσωπικές θυσίες!
Σε κάθε περίπτωση, η εκκλησιαστική περιουσία στην Ελλάδα, είναι ένα ακανθώδες ζήτημα που μόνο η συνεννόηση μπορεί να επιλύσει. Η χώρα χρειάζεται ανάπτυξη και δημοκρατία. Εχει μία πολιτεία, ένα κράτος και μία κυριαρχία ενταγμένη στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Δεν νοείται να υφίσταται κανένα «κράτος εν κράτει» στο εσωτερικό της. Ούτε από Εκκλησίες ούτε από συνδικάτα ούτε και από συμφέροντα που κρύβονται πίσω από τα ένστικτα, τα πάθη και τις ανάγκες τους ελληνικού λαού.