Το 1983 ή το 1984 κυκλοφορούσε ένα αυτοκόλλητο που έγραφε «Είμαι από τη ΘεσσαΛΛΛονίκη και μΕ αρέσει». Ήταν λευκό, με μαύρα γράμματα, με τα Λ και το Ε να είναι κόκκινα. Στο αριστερό μέρος υπήρχε μια κόκκινη ξακρισμένη καρδιά, με λίγες λευκές αφαιρετικές επάλξεις Λευκού Πύργου. Δυστυχώς δεν ήταν εύκολο να το βρω σε ηλεκτρονική μορφή και να σας το δείξω. Ήταν μια ιδέα του πρωτοπόρου της διαφήμισης στη Θεσσαλονίκη, Χρήστου Διάφα, (και διαπρεπούς σχολιαστή επί χρόνια στο protagon) και το είχε υλοποιήσει για τις ανάγκες διαφήμισης της εταιρίας του που τότε λεγόταν Helios Point, αργότερα μετονομάστηκε σε Point Zero και συνεταιρίστηκε με την BBDO.
Το αυτοκόλλητο αυτό είχε κάνει θραύση στην εποχή του και είχε αποδώσει τη Θεσσαλονίκη του 1980: μια πόλη που γουστάρει αυτό που είναι και θέλει να το δείξει. Που μιλάει τονίζοντας το «λ», με τα «με» της και τα «σε» της, με τους γύρους και τα σουβλάκια της, τις μπουγάτσες με τυρί και με κρέμα, μια πόλη που δεν πουλάει κάτι άλλο από αυτό που είναι. Με τοπικούς ήρωες, τοπική βιομηχανία, τοπικές αρχές και αξίες, μια πόλη με δική της ταυτότητα.
Αλλά αυτά είναι so ‘80’s… Κάποια στιγμή η Θεσσαλονίκη μεγαλοπιάστηκε. Στη δεκαετία του ’90, ιδίως το 1997 που η πόλη ήταν Πολιτιστική Πρωτεύουσα, η Θεσσαλονίκη μετατράπηκε σε μια κακιά wannabe Αθήνα. Κάπου στον αέρα το ένιωθες, το μύριζες, ότι το πραγματικό ή εικαζόμενο χρήμα της διοργάνωσης της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας είχε αλλάξει τα πάντα. Σαν να ερχόταν κάποιος και να έριχνε χρήματα στο σπίτι μιας φτωχής οικογένειας κι όλοι σκουντούσαν ο ένας τον άλλο στον αγώνα να τα μαζέψουν.
Νομίζω ότι κάπου εκεί η Θεσσαλονίκη έχασε την ταυτότητά της και δεν μπόρεσε να την επανεφεύρει. Δεν θα σταθώ στις προσπάθειες που έγιναν προς αυτήν την κατεύθυνση, ούτε στις εύκολες ερμηνείες ότι φταίνε οι πολιτικοί της και οι μητροπολίτες της. Το γεγονός είναι ότι σήμερα η πόλη βρίσκεται σε μια κατάσταση ακινησίας, έτοιμη να γκρινιάξει για οτιδήποτε επιδέχεται γκρίνιας, συνήθως για γεγονός ήσσονος σημασίας. Έτσι, αντί να διαμαρτυρόμαστε για τη μετατροπή της ΔΕΘ σε παρέλαση πολιτικών κι αντί να ενοχλούμαστε επειδή η Θεσσαλονίκη κάθε χρόνο χρησιμοποιείται για σκηνικό κακόγουστης πολιτικής, μας ενοχλεί το Μουσείο Φραπέ που θα λειτουργήσει. Για σιγά, βρε παιδιά! Καλά, κάλλιστα θα κάνει να λειτουργήσει το Μουσείο Φραπέ. Θα έπρεπε να το απαιτούμε, κιόλας. Εδώ εφευρέθηκε το φραπέ, από αυτόν τον Άγιο άνθρωπο Δημήτρη Βακόνδιο, ο οποίος άλλαξε το lifestyle μιας χώρας – και δεν ειρωνεύομαι καθόλου. Σκεφτείτε τη ζωή χωρίς φραπέ. Θα μου πεις «δεν θα ήταν ο Βακόνδιος θα ήταν κάποιος άλλος» και θα σου πω «ναι, αλλά δεν ήταν κάποιος άλλος, ήταν ο Βακόνδιος στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης, το 1957». Αν δεν γίνει στη Θεσσαλονίκη Μουσείο Φραπέ, πού θα γίνει, δηλαδή;
Αντί να διαμαρτυρόμαστε για τα σοβαρά ζητήματα της Θεσσαλονίκης, πέφτει γκρίνια τις τελευταίες μέρες επειδή ο Ορέστης Τσανγκ πρόκειται να παρουσιάσει σε συνεργασία με το δήμο Θεσσαλονίκης την πόλη σε Κινέζους. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στις 15 Σεπτεμβρίου στο Δημαρχείο και θα απευθύνεται σε κινέζους επιχειρηματίες, καθώς η φετινή ΔΕΘ είναι αφιερωμένη στην Κίνα. Ορθά (ορθότατα!) ο αντιδήμαρχος Σπύρος Πέγκας επέλεξε τον Ορέστη για την παρουσίαση. Είναι ο πρώτος Θεσσαλονικιός με γονείς Κινέζους μόνιμους κατοίκους Θεσσαλονίκης, κοινωνικός, νέος και φρέσκος, δραστήριος επιχειρηματίας και μιλά κινέζικα. Ποιος θα περιμένατε να κάνει την παρουσίαση; Κάποιος διανοούμενος; Ένας καθηγητής Πανεπιστημίου; «Μα πήγε στο Survivor», είναι ο αντίλογος, «οπότε είναι σαν να περνά ο δήμος Θεσσαλονίκης στους νέους την άποψη ότι ο δρόμος για την επιτυχία περνά από τα reality show». Καλά, εάν περιμένουμε ότι οι νέοι περιμένουν μια παρουσίαση σε κινέζους επιχειρηματίες (που δεν θα τη δουν, καν…) για να μάθουν για τα reality show, είμαστε βαθιά νυχτωμένοι.
Μαζί με την ταυτότητά μας, χάσαμε και το χιούμορ μας, έτσι μου φαίνεται. Διαφορετικά, θα πηγαίναμε με σπρέι να γεμίσουμε γκράφιτι το βαγόνι του μετρό που μας έφερε στη Θεσσαλονίκη για να εκθέσει η «Αττικό Μετρό», για να δείξουμε τη χαρά μας, όπως ακριβώς κάνουν οι γκραφιτάδες στα βαγόνια της Αθήνας. Αφού δεν έχουμε, ακόμη, μετρό για να εκτονωνόμαστε, ας έχουμε τουλάχιστον βαγόνι. Ή, θα μπορούσαμε να ντυθούμε όλοι συμβολικά οδηγοί μετρό και να κάνουμε μια μεγάλη διαδήλωση στην Έκθεση, διαμαρτυρόμενοι επειδή το βαγόνι είναι χωρίς οδηγό, άρα θα είναι λιγότερες οι προσλήψεις.
Θα μπορούσαμε να κάνουμε πολλά ακόμη εμείς οι Θεσσαλονικείς, αλλά μάλλον παραπήραμε στα σοβαρά την πόλη μας, με αποτέλεσμα να χάσουμε τις αντιστάσεις μας. Ξεχάσαμε πόσο γουστάραμε το «Είμαι από τη ΘεσσαΛΛΛονίκη και μΕ αρέσει»…