Δυο φορές έχω δακρύσει φέτος μπροστά στην οθόνη, δύο φορές ένιωσα αφόρητη στενοχώρια να με καταλαμβάνει για κάτι που συνέβη στη χώρα. Μία βλέποντας την πλημμύρα στη Μάνδρα και μία τώρα, με την πυρκαγιά στην ανατολική Αττική.
Δεν είναι όμως στενοχώρια που έρχεται και φεύγει. Είναι μια στενοχώρια που ακόμα κι όταν η συμφορά τελειώνει, παραμένει μέσα σου, σαν το λιμνάζον νερό σε μια λακκούβα. Είναι ένα αίσθημα βαθιάς θλίψης, διαχρονικό, που σε κατατρώει υποδόρια και έχει γίνει πια πολύ δυνατό για να το νικήσεις. Είναι η θλίψη για το κατάντημα της χώρας, για τη διαπίστωση ότι καταρρέει, γιατί τα σαθρά θεμέλια πάνω στα οποία στηρίζεται επί χρόνια δεν αντέχουν άλλο το βάρος της.
Δύο εθνικές τραγωδίες μέσα σε ένα χρόνο, δεν το λες και λίγο. Δύο καταστροφές με απόσταση μερικών μηνών η μια απ’ την άλλη, η μία χειμερινή, η άλλη καλοκαιρινή. Σαν να προσδιορίζονται πια οι σεζόν απ’ τα άσχημα που συμβαίνουν. Και συμβαίνουν πια τόσα άσχημα, που δεν προλαβαίνεις να τα επεξεργαστείς και να τα ξεπεράσεις.
Να αποδώσεις ακόμα μια φορά ευθύνες στο κράτος; Έχεις βαρεθεί να το κάνεις. Όταν διαβάζεις (εδώ) ότι η Πυροσβεστική βρίσκεται στην ίδια κατάσταση απ’ το 2000, όταν διαβάζεις (εδώ) ότι απ’ το 2003 ως το 2007, η Αστυνομία συνέλαβε 4.000 υπόπτους για εμπρησμό απ’ τους οποίους καταδικάστηκαν 700 και πήγε στη φυλακή μόνο ένας, τι να πεις και σε ποιον να τα χώσεις;
Σε αυτή τη σάπια κατάσταση που έχουμε δημιουργήσει, είναι πια δυσδιάκριτο ποιος είναι ο θύτης και ποιος το θύμα. Ο Ελληνας που κινδυνεύει να καεί αλλά κλείνει τη ΛΕΑ εμποδίζοντας τα Πυροσβεστικά να τον σώσουν, είναι θύτης ή θύμα; Ο κρατικός μηχανισμός υπολειτουργεί, αυτό είναι δεδομένο. Αλλά υπολειτουργούμε κι εμείς. Αποφασίζουμε να μείνουμε πάνω σε ρέματα. Χτίζουμε αυθαίρετα στο δάσος. Μένουμε σε περιοχές με υψηλό κίνδυνο πυρκαγιάς και αφήνουμε τα ξερόχορτα στην αυλή μας να θεριέψουν και δεν έχουμε ιδέα από αντιπυρική προστασία.
Θύτες ή θύματα είμαστε όλοι εμείς; Το ψάρι βρωμάει απ’ το κεφάλι. Και στο κεφάλι αυτής της χώρας που βρωμάει σαπίλα, είμαστε όλοι, άλλος με μικρότερη ευθύνη και άλλος με μεγαλύτερη για όσα δεινά τραβάμε.
Τα παιδιά όμως δεν φταίνε σε τίποτα. Τα παιδιά έρχονται σε έναν κόσμο που εμείς δημιουργήσαμε και φορτώνονται με όσα εμείς δεν φτιάξαμε σωστά. Τα παιδιά πληρώνουν τις επιλογές και τα λάθη μας, την ανευθυνότητα και την επιπολαιότητα με την οποία χτίσαμε τη χώρα.
Εκείνα τα παιδιά που κάηκαν στην πύρινη κόλαση του φετινού καλοκαιριού είναι τα πραγματικά θύματα. Και είναι θύματα όλων μας. Στο μεγάλο κάδρο, μέσα στο οποίο συνωστιζόμαστε όλοι, τα παιδιά αυτά είναι οι αθώες παράπλευρες απώλειες κακών επιλογών που έφεραν τη χώρα στο σημείο μηδέν, εκεί όπου το δοκάρι έχει λυγίσει τόσο πολύ που δεν μπορεί να συγκρατήσει το οικοδόμημα. Εκεί όπου όταν συμβαίνει μια κρίση, μια καταστροφή, μια έκτακτη ανάγκη, και το κράτος και ο πολίτης είναι αδύναμοι και ανίκανοι να αντεπεξέλθουν.
Αυτά τα παιδιά πρέπει να γίνουν η πυξίδα μας για το αύριο. Να τα θυμόμαστε και να προσπαθούμε να γινόμαστε καλύτεροι. Καλύτεροι άνθρωποι. Καλύτεροι πολίτες. Καλύτεροι σε όλα μας.