Από την πρώτη εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, τον Γενάρη του 2015, μέχρι το καλοκαίρι του ίδιου έτους η φιλοευρωπαϊκή αντιπολίτευση (ΝΔ και ΠΑΣΟΚ) είχε επενδύσει στην «αριστερή παρένθεση». Πίστευε, δηλαδή, ότι κάποια στιγμή ο Αλέξης Τσίπρας θα έφτανε εκών άκων σε σύγκρουση με τους δανειστές και θα έχανε την εξουσία.
Το σενάριο αυτό ατόνησε μετά την υπογραφή του τρίτου Μνημονίου και τις δεύτερες εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015. Αλλά επανερχόταν κάθε φορά που η κυβέρνηση δυσκολευόταν στο Eurogroup και αντάλλασε «φιλοφρονήσεις» με τον Σόιμπλε. Ο νεοεκλεγμένος (τότε, το 2016) αρχηγός Κυριάκος Μητσοτάκης και άλλα πρωτοκλασάτα στελέχη της ΝΔ είχαν στηρίξει όλη την στρατηγική τους στη θεωρία ότι ο κ. Τσίπρας όπου να ΄ναι θα εγκατέλειπε την εξουσία (εδώ και εδώ). Επεσαν τραγικά έξω.
Η σημερινή θεωρία της αντιπολίτευσης είναι ότι ο κ. Τσίπρας θα κάνει εκλογές τον Μάιο του 2019, αφού προηγουμένως θα έχει τηρήσει κατά γράμμα όλες τις δεσμεύσεις του Μνημονίου που υπέγραψε (π.χ περικοπή των συντάξεων) και θα έχει κυρώσει τη συμφωνία με τα Σκόπια. Ετσι, κατά τους υπολογισμούς αυτούς, τον προσεχή Μάιο θα παραδώσει την εξουσία στη νέα κυβέρνηση (Μητσοτάκη, αυτοδύναμη ή συνεργασίας) με όλα αυτά «τακτοποιημένα». Ο κ. Μητσοτάκης έτσι τα περιμένει και το είπε στη χτεσινή συνέντευξή του σε γερμανική εφημερίδα. «Οι συντάξεις θα περικοπούν για άλλη μια φορά, το έχει συμφωνήσει άλλωστε ο κ. Τσίπρας», λέει. Επίσης, λέει ότι η παρούσα κυβέρνηση θα κυρώσει τη συμφωνία με τα Σκόπια και η δική του κυβέρνηση «θα τη σεβαστεί» (εδώ όλη η συνέντευξη).
Δηλαδή, στην αντιπολίτευση πιστεύουν ότι ο κ. Τσίπρας και οι συν αυτώ, μετά τα αυγουστιάτικα πανηγύρια για την «έξοδο από τα Μνημόνια» και την παροχολογία του Σεπτεμβρίου από την ΔΕΘ, θα κόψουν τις συντάξεις την 1η Ιανουαρίου 2019, θα περάσουν τη συμφωνία των Πρεσπών και θα πάνε στις εκλογές τον Μάιο σφαγμένοι από χέρι. Πόση αφέλεια δείχνει αυτή η συλλογιστική; Αν την πιστεύουν κατά βάθος και δεν τα λένε απλώς για τους συνήθεις επικοινωνιακούς λόγους, η αφέλεια είναι μεγάλη.
Λοιπόν, τα πράγματα είναι, σχετικά, απλά:
1. Ο κ. Τσίπρας δεν θα πάρει κανένα δυσμενές μέτρο πριν πάει σε εκλογές. Το αντίθετο, θα εξαγγείλει πολλά «φιλολαϊκά».
2. Δεν θα εφαρμόσει την ψηφισμένη περικοπή των συντάξεων. Θα επιδιώξει τη συναίνεση των δανειστών τον προσεχή Οκτώβριο-Νοέμβριο, με βάση τα θετικά στοιχεία της οικονομίας. Σ’ αυτό το αίτημα θα έχει σύμμαχο τη στάση της αντιπολίτευσης, η οποία έχει ήδη καταθέσει προτάσεις νόμου (εδώ). Αν αποσπάσει τη συναίνεση των δανειστών, κανένα πρόβλημα. Αν του πουν «όχι», θα έχει δύο επιλογές. Είτε να το αγνοήσει και να πάει σε εκλογές τον Μάιο, όπως προγραμματίζει, είτε να προκηρύξει πρόωρες εκλογές στα τέλη του 2018 ή στις αρχές του 2019, στις οποίες θα πάει χωρίς μείωση των συντάξεων και με κάποιες παροχές να έχουν ήδη γίνει.
3. Σ’ αυτήν την περίπτωση, η συμφωνία των Πρεσπών δεν θα κυρωθεί από τη σημερινή κυβέρνηση.
Ποια θα είναι η συνέχεια; Η νέα κυβέρνηση θα κληθεί να εφαρμόσει όσα θα έχει αποφύγει, δια των εκλογών, η σημερινή. Καθόλου ευοίωνη γι’ αυτήν προοπτική.
Ποιο είναι το βασικό συμπέρασμα όλων αυτών; Ότι οι εξελίξεις μπορεί να μην είναι γραμμικές, όπως (δια)φαίνεται σήμερα. Και οι σχεδιασμοί με βάση τις γραμμικές εξελίξεις μπορεί να αποδειχθούν διπλά λανθασμένοι. Ο περίφημος Μέτερνιχ το είχε πει αλλιώς: «Τα σχέδια που καταστρώνονται σε περίοδο ηρεμίας αποτυγχάνουν όταν οι συνθήκες γίνουν ακραίες».