Στο εφηβικό μυθιστόρημα της Ζωρζ Σαρή «Το ψέμα» η Χριστίνα, ένα δεκαπεντάχρονο κορίτσι, λέει ψέματα επειδή φοβάται-ντρέπεται να πει την αλήθεια. Και επειδή δεν τολμάει να αντιμετωπίσει την αλήθεια. Μια Χριστίνα είδα μπροστά μου όταν διάβασα για την ιστορία της κοπέλας που είπε στα ψέματα πως της επιτέθηκαν για να τη βιάσουν, προκειμένου να αναβάλει τον γάμο της.
Σκέφτηκα πως την πάτησε, η άμοιρη, γιατί το ψέμα της πήρε μεγάλη δημοσιότητα, τόσο μεγάλη που αποκαλύφθηκε η αλήθεια με τρόπο εξευτελιστικό, ατιμωτικό.
Αν δεν υπήρχε το Internet όπου πριν να συμβεί οτιδήποτε έχει ήδη κοινοποιηθεί, θα είχε πιθανώς γλιτώσει την δημόσια διαπόμπευση. Θα είχε παραμείνει το «ατόπημά» της, σκανδαλιά της, η παλιοδουλειά της, οικογενειακό μυστικό. Όμως υπάρχει το Internet και αυτό τα αλλάζει όλα.
Οπως και αν έχει, αφού διάβασα πως η παρ’ ολίγον βιασθείσα «Χριστίνα» είχε τελικά πει ψέματα, μετά διάβασα πως τελικά δεν είχε πει ψέματα. Πως υπέγραψε μια κατάθεση που δεν είχε διαβάσει. Πως άλλα κατέθεσε άλλα μεταφέρθηκαν σε εμάς. Πως άλλα είπε, ταραγμένη όπως ήταν, άλλα εννοούσε. Μπερδεύτηκα. Κάπου ανάμεσα στις βεβαιότητες και στις υποψίες, έτσι όπως τις διάβασα σε δεκάδες δημοσιεύματα, χάθηκα. Αδύνατον να καταλάβω πού είναι η αλήθεια και πού το ψέμα. Εκείνο όμως που για άλλη μια φορά επιβεβαίωσα, είναι πως αλήθειες και ψέματα έτσι όπως αφιλτράριστα, χωρίς δημοσιογραφική έρευνα, χωρίς επαλήθευση, χωρίς σοβαρό ρεπορτάζ σερβίρονται στο (ανεκτίμητο κατά τα άλλα) Διαδίκτυο, γίνονται ένα κουβάρι μπερδεμένο που δύσκολα ξεδιαλύνεται. Και πως η ταχύτητα με την οποία σπεύδουμε να αναμεταδώσουμε οτιδήποτε ακούμε εμείς οι δημοσιογράφοι (αλλά και οι άλλοι, οι χιλιάδες χρήστες των μέσων μαζικής δικτύωσης που παίζουν τους δημοσιογράφους) μόνο κακό κάνει. Η παραπληροφόρηση είναι πλέον ακαριαία. Και εκείνος που θέλει να ενημερωθεί (σχεδόν) ποτέ δεν μπορεί να γνωρίζει αν αυτό που διαβάζει είναι αλήθεια ή είναι ψέμα.
Ενώ γράφω αυτές τις γραμμές, η ιστορία της «Χριστίνας» δεν έχει ακόμα ξεκαθαρίσει. Υποθέτω πως αν είπε ψέματα θα έχει πάρει το μάθημά της. Αν πάλι είπε αλήθεια, ελπίζω να βρεθεί και να πάρει το πολύ αυστηρό μάθημα που του πρέπει ο αλήτης που της επιτέθηκε.
Ομως, με αφορμή την τεράστια σύγχυση που δημιουργήθηκε με την περιπέτειά της, πρέπει υποθέτω να πάρουμε και εμείς το μάθημά μας, όλοι όσοι έχουμε μάθει να καλπάζουμε με ταχύτητες πολλών gigabytes και στο θέμα της ενημέρωσης.
Στη μεταβατική αυτή περίοδο με τις τεράστιες τεχνολογικές εξελίξεις, όπου και η αναμετάδοση της είδησης γίνεται με νέους επαναστατικούς τρόπους και νέες εντυπωσιακές ταχύτητες, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όσο σημαντική και αν είναι η ταχύτητα, η εγκυρότητα είναι πάντα σημαντικότερη. Αλλιώς καταλήγουμε σε αυτό που θα διαπιστώσετε αν γκουγκλάρετε αυτή τη στιγμή τις λέξεις «βιασμός + 25άχρονη». Στο απόλυτο μπάχαλο.