Η νέα αυταπάτη σε εξέλιξη είναι το αποκαλούμενο «κυπριακό μοντέλο», κατά το οποίο οι τράπεζες, πριν πουλήσουν τα δάνεια σε funds, υποχρεώνονται να τα διαθέσουν προς πώληση στους δανειολήπτες στην ίδια τιμή. Εχει ήδη δημιουργηθεί μια στρατιά δανειοληπτών που προσδοκούν να αγοράσουν οι ίδιοι τα κοκκινισμένα δάνειά τους μπιρ-παρά. Και μετά το πρόσφατο πυροτέχνημα του υπουργού Αμυνας περί εξαγοράς των στεγαστικών δανείων των στρατιωτικών, αυτή η στρατιά έχει και τους στρατηγούς της.
Διότι κάθε δανειολήπτης στρατηγός που έχει την αφέλεια να πάρει στα σοβαρά τον υπουργό του, αύριο κιόλας θα σταματήσει να πληρώνει τις δόσεις του δανείου του. Γιατί, ποιος λογικός άνθρωπος θα εξυπηρετεί το δάνειό του, αν έχει βάσιμες ενδείξεις πως θα μπορεί στο μέλλον να το εξαγοράσει από την τράπεζα στο 20%;
Και δυστυχώς, η ζημιά από τις δηλώσεις¹ του υπουργού συγκυβερνήτη επεκτείνεται πολύ πέραν του στρατεύματος, καθώς, με τον πλέον επίσημο τρόπο ενισχύει την παραφιλολογία του «κυπριακού μοντέλου».
Ξέρω ότι κάποιοι αναγνώστες θα αναρωτηθούν πόσοι θεωρούν αξιόπιστο τον υπουργό και βασίζονται στα λόγια του. Προσωπικά δεν αναρωτιέμαι. Πρώτον, διότι πολλοί άνθρωποι τείνουν ευήκοα ώτα στις ευχάριστες κουβέντες αποφεύγοντας τη λογική επεξεργασία τους. Και, δεύτερον, επειδή παράγει αποτελέσματα κάθε δημόσια δήλωση του υπουργού Αμυνας μιας χώρας και αρχηγού ενός κόμματος που κυβερνά. Ακόμη κι αν τη γράφει το παιδί του!
Αυτή τη στιγμή, λοιπόν, ο υπουργός-συγκυβερνήτης, προκαλεί ζημιά στο τραπεζικό σύστημα και παίρνει ανθρώπους στον λαιμό του.
Το «κυπριακό μοντέλο»
Ας αφήσουμε λοιπόν, την κυβέρνηση «να παίζει με τα σπίρτα σε ένα δωμάτιο με εκρηκτικά», κι ας επιμείνουμε στην αλήθεια. Ξεχάστε το «κυπριακό μοντέλο»! Εξάλλου, ούτε στην Κύπρο εφαρμόστηκε.
Παρά τις πολλές ανακρίβειες που ακούγονται, καμία κυπριακή τράπεζα δεν έχει πουλήσει πακέτο στεγαστικών δανείων σε funds μέχρι σήμερα. Οσα διαδίδονται για επαναγορά δανείων από δανειολήπτες σε τιμές ίδιες με εκείνες που θα πωληθούν σε funds, δεν βασίζονται σε πραγματικά δεδομένα –δεν υπάρχουν τέτοια. Είναι φήμες, «wishful thinking» για τους δανειολήπτες και σανό που προσφέρουν οι πολιτικοί σε εκείνους που παραβλέπουν πώς λειτουργεί ο κόσμος.
Ας δούμε τι συμβαίνει στην Κύπρο. Ισχύει ένα νομικό πλαίσιο (ν.169/2015, άρθρο 18) που προβλέπει ότι, πριν την πώληση ενός δανείου σε fund, η τράπεζα έχει την υποχρέωση να ενημερώσει το δανειολήπτη και τους εγγυητές ότι το δάνειο θα πωληθεί. Κι εκείνοι, εντός των επομένων 45 ημερών, μπορούν να υποβάλουν πρόταση εξαγοράς του δανείου τους.
Η σημαντική λεπτομέρεια είναι ότι η τράπεζα ΔΕΝ είναι υποχρεωμένη να δεχθεί την πρότασή τους. Για την ακρίβεια, γίνονται δεκτές μόνο προτάσεις πολύ συμφέρουσες για την τράπεζα. Κι ας εκτιμήσουμε τώρα τι είναι συμφέρον για την τράπεζα, με ένα παράδειγμα.
Εστω δάνειο αξίας € 100.000 με υποθηκευμένο ακίνητο τρέχουσας εμπορικής αξίας €60.000.
Η τράπεζα μπορεί να εισπράξει από το υποθηκευμένο ακίνητο ποσό κοντά στην εμπορική αξία του ακινήτου, δηλαδή €60.000. Κατά συνέπεια, ο δανειολήπτης θα πρέπει να προσφέρει μια τιμή κοντά στην εμπορική αξία του ακινήτου προκειμένου να θεωρηθεί συμφέρουσα για την τράπεζα.
Αν η τράπεζα πωλήσει το δάνειο €20.000 (20% της οφειλής) και η προσφορά του δανειολήπτη είναι €25.000 (25% της οφειλής), η προσφορά θα κριθεί συμφέρουσα για την τράπεζα; Η κρίσιμη λεπτομέρεια εδώ είναι ότι η τράπεζα πουλά ένα πακέτο δανείων σε μια μέση τιμή. Αλλα εξ αυτών έχουν υψηλή κι άλλα χαμηλή κάλυψη. Αλλα έχουν ως υποθήκη ακίνητα υψηλότερης εμπορευσιμότητας, άλλα χαμηλότερης. Αλλα δάνεια αφορούν σε ευκατάστατους δανειολήπτες, άλλα άνεργους και απένταρους. Δεν είναι, λοιπόν, όλα τα δάνεια ίδια. Κι όταν η τράπεζα βάζει όλα αυτά τα δάνεια σε ένα σακί και τα πουλά όλα μαζί, ζητά μια μέση τιμή που αντιστοιχεί στο σύνολο.
Οταν, όμως, η τράπεζα λάβει τη δική σας προσφορά για το δικό σας σπίτι, δεν θα αναζητήσει το συμφέρον της με γνώμονα ένα υποθετικό σακί δανείων αλλά θα το κρίνει αντιπαραβάλλοντας το δικό σας δάνειο με την εμπορική αξία του υποθηκευμένου ακινήτου σας, κατά κύριο λόγο.
Σανό χωρίς τέλος
Για λόγους τάξεως, σχετικά με την πρόταση του υπουργού, σημειώνουμε, επίσης, ότι:
Α) Το Μετοχικό Ταμείο Στρατού δεν δείχνει σε πολύ ανθηρή κατάσταση. Το χρέος του προς το ελληνικό δημόσιο στις 31/12/2015 ανέρχονταν σε €143 εκατ. και εξοφλείται με το σταγονόμετρο –5 εκατ. ετησίως. (ΜΤΣ-Προσάρτημα Οικονομικών Καταστάσεων 2015, Παράγραφος 7Δ. Προβλέψεις και υποχρεώσεις.) Η μόνη πιθανότητα να χρηματοδοτήσει το ΜΤΣ τη «χακί» τράπεζα του κ. Καμμένου είναι αν καταργηθούν ή περικοπούν δραστικά τα μερίσματα των αποστράτων αξιωματικών!
Β) Η σύνταξη και δημοσίευση οικονομικών καταστάσεων του ΑΟΟΑ είναι σε εκκρεμότητα πολλά έτη, οπότε δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε άμεσα την δυνατότητα του να χρηματοδοτήσει τη «χακί» τράπεζα του κ. Καμμένου. Ωστόσο,
– ο οργανισμός έχει χορηγήσει 3.378 δάνεια συνολικά, τα τελευταία 5 χρόνια, όμως, έχει χορηγήσει μόλις 50.
– από το 2015 (ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΡΓΟΥ 2013-2017) βρίσκεται σε εξέλιξη το 38ο στεγαστικό πρόγραμμα ύψους 2.500.000 €, που αφορά στη χορήγηση δανείων ποσού €50.000 σε 50 μέλη του ΑΟΟΑ.
– από τα 10.821 μέλη του οργανισμού (εδώ) τα μισά (5.560) έχουν εγγραφεί στην επετηρίδα του οργανισμού πριν το 1980 και άρα είναι άνω των 60 ετών.
Συνάγεται, δηλαδή, ότι α) ο ΑΟΟΑ δεν έχει την οικονομική ευχέρεια να ικανοποιήσει τις στεγαστικές ανάγκες των μελών του, β) οι περισσότεροι δικαιούχοι περιμένουν δεκαετίες στη σειρά και γ) ο οργανισμός χορηγεί δάνεια με το σταγονόμετρο.
Παρά ταύτα, ο αρμόδιος υπουργός και συγκυβερνήτης ισχυρίζεται ότι μπορεί να παγώσει για κάμποσα χρόνια το οικιστικό πρόγραμμα του ΑΟΟΑ, παρατείνοντας την αναμονή 70χρονων και 80χρονων μελών του που περιμένουν τη σειρά τους 30-40 χρόνια, για να αγοράσει με τα περιορισμένα ταμειακά διαθέσιμα του Οργανισμού τα «κόκκινα» αλλά και τα «πράσινα» δάνεια των στελεχών των ενόπλων δυνάμεων.
Είναι ακριβώς αυτό που λέμε «ήταν δίκαιο, έγινε πράξη!».
Σημειώσεις
¹Για να είμαστε απολύτως ακριβείς, ο Πάνος Καμμένος δεν δήλωσε ότι θα αγοραστούν τα δάνεια των στελεχών των ενόπλων δυνάμεων με τις ίδιες εκπτώσεις που θα πουληθούν στα funds. Αλλά όλοι αυτό κατάλαβαν. Η ακριβής δήλωση είναι: «Συλλέγοντας αυτά τα στοιχεία, ετοιμάζουμε μια πρόταση για εξαγορά όλων των δανείων, κόκκινων και πράσινων. Εμείς θα ζητήσουμε την αγορά τους με την έκπτωση που μπορεί να υπάρχει σε αυτές τις περιπτώσεις».