Αραγε, αν η Πρωτοχρονιά δεν ήταν μέσα στον χειμώνα (εποχή που ευνοεί τις συναισθηματικές διαταραχές) θα μας προκαλούσε λιγότερη μελαγχολία; Στην Αυστραλία, δηλαδή, που οι άνθρωποι τη γιορτάζουν μεσοκαλόκαιρο στις παραλίες με τα σέρφινγκ τους και με τους καρχαρίες τους να περιμένουν από κάτω να ροκανίσουν κανένα πόδι, είναι πιο κεφάτοι από ό,τι οι π.χ. Ευρωπαίοι; Γιατί εμείς ως Ευρωπαίοι και ως Ελληνες, ένα σφίξιμο στην καρδιά το βράδυ που αλλάζει ο χρόνος το έχουμε. Οι περισσότεροι. Το επιβεβαίωσα κάνοντας και ένα μικρό γκάλοπ στο γραφείο: Από τους 30 ερωτηθέντες, το βράδυ της Πρωτοχρονιάς οι 21 μελαγχολούν (έστω για μερικά λεπτά), οι τέσσερις κοιμούνται από τις 10 (και αυτό δεν έχει μια αίσθηση θλίψης;), οι τρεις έχουν πιει τόσο πολύ που δεν καταλαβαίνουν τίποτα (και πάλι θλίψη) και μόνο δύο δηλώνουν μια χαρά, κανένα πρόβλημα, τρισευτυχισμένο το νέον έτος! Λένε αλήθεια;
Ψάχνοντας το θέμα ανακάλυψα πως ακόμα και στην εξωστρεφή (έτσι μας αρέσει να μας παρουσιάζουν) Ελλάδα οργανώνονται αυτές τις μέρες σεμινάρια και συγκροτούνται βιωματικές ομάδες για την αντιμετώπιση, με τη βοήθεια ψυχολόγων, της εορταστικής μελαγχολίας.
Οι ειδικοί επισημαίνουν πως η εποχή, ο χειμώνας με τις βροχές και με τα κρύα του, παίζει μεγάλο ρόλο, γιατί «υποχρεώνει» σε εσωστρέφεια. Και η εσωστρέφεια γεννάει σκέψεις όχι πάντα θετικές. Εποχική δυσθυμία, λοιπόν. Ετερος παράγοντας που ευνοεί τις θλιμμένες και τις ζόρικες σκέψεις είναι το άγχος από την πίεση των αγορών, των οικονομικών δυσκολιών (που δεν σου επιτρέπουν να κάνεις όσα θα ήθελες) και των κοινωνικών απαιτήσεων. Είναι και η αίσθηση μοναξιάς που προκαλεί μια περίοδος που επιβάλει την ομαδικότητα, που θέλει όλους τους ανθρώπους να είναι μαζί, γεγονός που προσθέτει επιπλέον τραγικότητα σε χωρισμούς, διαζύγια, απώλειες.
Ισως, βέβαια, να μην χρειάζεται να είσαι ειδικός για να εξηγήσεις την πρωτοχρονιάτικη μελαγχολία, τη μελαγχολία των γιορτών γενικότερα (holiday blues). Για να καταλάβεις πως αυτό το 31 Δεκεμβρίου που ξαφνικά μηδενίζει και γίνεται 1η Ιανουαρίου ενός άλλου χρόνου, κουβαλάει όλα όσα μπορούν να σε κάνουν κουρέλι: διαψεύσεις, αγωνίες, ανασφάλειες, αποτυχίες, φόβους και φοβίες. Η αίσθηση του παλιού που φεύγει αφού σε έχει ταλαιπωρήσει (το λένε και διαδικασία ωρίμανσης) και ενός καινούριου που θα έρθει για να συνεχίσει να σε ταλαιπωρεί, δεν είναι εύκολα διαχειρίσιμη.
Ομως, είτε μελαγχολήσουμε είτε όχι, είτε πέσουμε στο κρεβάτι από τις 10 είτε ξεφαντώσουμε με τους φίλους μας, είτε… κόψουμε φλέβες μόνοι είτε καθισμένοι σε άλλο ένα αφόρητα βαρετό οικογενειακό τραπέζι, ένα είναι σίγουρο: Πώς το 2018 θα έρθει. Και πως ο χρόνος θα εξακολουθήσει να κυλάει αδιάκοπα. Αντί να τον βλέπουμε ως εχθρό, ας τον δούμε ως την ευκαιρία για μία νέα αρχή, προτείνουν οι ειδικοί, ας βάλουμε στόχους, ας πολεμήσουμε τη μελαγχολία επιστρατεύοντας όλη την αισιοδοξία μας. Οι μεγάλες προσδοκίες δεν χρειάζονται, αυτές μπορούμε και να τις αφήσουμε στην άκρη αφού σπανίως εκπληρώνονται, και να χαρούμε για τα μικρά αλλά σημαντικά, για όλα αυτά που μας ενώνουν με τους δικούς μας ανθρώπους.
Θα βρείτε άπειρες συμβουλές – μεθόδους αντιμετώπισης της εορταστικής μελαγχολίας σερφάροντας στο Διαδίκτυο. Και άπειρα παχυντικά μπινελίκια πάνω στο εορταστικό τραπέζι, για να τη γλυκάνετε. Αν και, εδώ που τα λέμε, έχει και η μελαγχολία την ηδονή της… Οπότε, αν δεν μπορείτε να την καταπολεμήσετε, απολαύστε την. (Και από Τρίτη, δίαιτα).