Την ώρα που εμείς ασχολούμασταν με τα σκουπίδια και τον καύσωνα, μια είδηση πέρασε στα ψιλά των ελληνικών μέσων ενημέρωσης: η Πορτογαλία ζήτησε και πέτυχε να εξοφλήσει πρόωρα ένα δάνειο που είχε πάρει από το ΔΝΤ (εδώ). Αν το πήραν χαμπάρι οι δικοί μας πολιτικοί και οικονομικοί φωστήρες, θα πρέπει να μελαγχόλησαν.
Η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Κύπρος, χώρες ομοιοπαθείς με την Ελλάδα, έχουν βγεi από τα Μνημόνια. Για να μην ωραιοποιούμε τα πράγματα, αίμα φτύνουν και οι Πορτογάλοι, δεν είναι καλά τα πράγματα ούτε εκεί για τον κόσμο, αλλά τουλάχιστον κάνουν κάποια βήματα. Ενώ εμείς, επτά χρόνια τώρα, γυρνάμε γύρω από την ουρά μας, από Μνημόνιο σε Μνημόνιο και από δόση σε δόση. Οσο κι αν η ελληνική περίπτωση ήταν δυσκολότερη, το ερώτημα παραμένει: τι κάνουν οι άλλοι που δεν μπορούμε να κάνουμε εμείς; Αλλιώς, τι έχουν τα έρμα και ψοφάνε;
Οι αιτίες είναι πολλές. Όμως οι περισσότερες μπορούν να συνοψιστούν στο δίδυμο στρεβλή αντίληψη των πραγμάτων και καθυστερήσεις. Η λαίλαπα του καλοκαιριού του 2015 είχε, ασφαλώς, βαριές επιπτώσεις. Ηταν, όμως, τρόπον τινά, υποχρεωτικό πέρασμα, αφού μέχρι τότε βασίλευαν η άγνοια και οι αυταπάτες, ομολογημένες πια. Εστω κι έτσι, η κατάσταση θα μπορούσε να γίνει αισθητά καλύτερα, αν το «καήκαμε» είχε υπερισχύσει του «θα κάνουμε πολιτική διαπραγμάτευση».
Το διαπραγματευτικό δίδυμο του υπουργείου Οικονομικών είχε εγκαίρως αντιληφθεί τις καταστροφικές συνέπειες των καθυστερήσεων και τα είχε πει δημόσια (εδώ και εδώ). Αλλά ο Τσίπρας και οι συν αυτώ επέλεγαν μαξιμαλιστικούς στόχους και «πολιτική διαπραγμάτευση» (εδώ), την οποία οι Γερμανοί έγραφαν στα παλαιότερα των υποδημάτων τους. Τώρα που πέρασαν κάτω από τον πήχη, ομολογούν δημοσίως την αλήθεια (εδώ), προσπαθούν να περισώσουν κάτι από το κάζο (εδώ), αλλά η ζημιά έχει γίνει.
Αυτό εξακολουθεί να είναι το βασικό πρόβλημα στο εσωτερικό της κυβέρνησης. Ενώ ο Τσίπρας έχει αποδεχθεί τα πάντα, προκειμένου να εξαντλήσει τα χρονικά όρια παραμονής στην εξουσία, όλα γίνονται με μεγάλη καθυστέρηση, η οποία ακυρώνει το όποιο όφελος θα μπορούσε να αποφέρει η πλήρης συμμόρφωση προς τις επιταγές των δανειστών.
Δηλαδή, αφού έτσι κι αλλιώς στο τέλος όλα γίνονται αποδεκτά (τα μέτρα ήδη ψηφίστηκαν, τα πλεονάσματα πήγαν στα ύψη, η ποσοτική χαλάρωση σχεδόν χάθηκε, για το χρέος θα δούμε του χρόνου, τα εργασιακά έμειναν, παρά τις προσδοκίες, στάσιμα), τι νόημα είχε η καθυστέρηση; Αν αυτή αξιολόγηση είχε κλείσει από πέρσι, όπως έλεγαν Τσακαλώτος και Χουλιαράκης, τι θα είχε πάει χειρότερα;
Κάπως έτσι το «αφήγημα» που ήθελε να φτιάξει ο Τσίπρας (χρέος, ποσοτική χαλάρωση, έξοδος στις αγορές) έχει ήδη πάει στράφι τουλάχιστον κατά το ήμισυ. Η διαφορετική αντίληψη -και κυρίως η άλλη ανάγνωση των πολιτικών αναγκών- μεταξύ του μεγάρου Μαξίμου και της οδού Νίκης (υπουργείο Οικονομικών) αποτελεί τη μεγάλη τροχοπέδη για τη συνέχεια.
Και είναι αμφίβολο αν μπορεί να λυθεί με τον ανασχηματισμό του Σεπτεμβρίου. Ο ανασχηματισμός αυτός θα είναι υποχρεωτικά (και) εκλογικός, οπότε οι ελπίδες για κάτι καλό περιορίζονται δραστικά.
Ολα αυτά εξηγούν, έστω εν μέρει, γιατί εμείς σερνόμαστε επί οκτώ χρόνια και άλλες χώρες κάνουν σημαντικά βήματα. Όπως λέει η λαϊκή παροιμία, «όποιος σκορπάει τον καιρό, δεν τον ξαναμαζεύει», αλλά πού μυαλό για να το καταλάβουν.