Ο σεξισμός εκδηλώνεται στις δραστηριότητες, τις σχέσεις και τις συναναστροφές μας, έχοντας ως βάση την ανισότητα ανδρών και γυναικών. Με τη γυναίκα να θεωρείται εξαρχής το ασθενές φύλο. Γιατί όσο και αν υπάρχουν καταγγελίες για σεξιστικές συμπεριφορές και εναντίον ανδρών (ας μην ξεχνάμε πως οι διακρίσεις αφορούν και τα δύο φύλα), θύματα σεξισμού πέφτουν κυρίως οι γυναίκες. Και δεν αναφερόμαστε απαραιτήτως σε ακραίες μορφές σεξισμού, όπως π.χ. στη σεξουαλική παρενόχληση, αλλά και στις μικρές σεξιστικές μπουκίτσες που μας σερβίρει καθημερινά μια κοινωνία που όσο και αν την ευαγγελίζεται, μοιάζει να μην έχει καλοχωνέψει ακόμα την ισότητα των δύο φύλων.
Πιο πρόσφατο παράδειγμα η παρουσίαση από τη δημόσια τηλεόραση, στην εκπομπή «Δέκα στην ενημέρωση» δωδεκάχρονης μαθήτριας που διαχειρίζεται με ιδιαίτερη ευφυΐα τους αριθμούς. Η ιστορία της παρουσιάστηκε σε ρεπορτάζ υπό το μότο «Και τα κορίτσια είναι καλά στα μαθηματικά». Η πρόθεση ήταν αγαθή και αφορούσε στην επιβράβευση ενός παιδιού με ιδιαίτερες δεξιότητες. Το αποτέλεσμα ήταν κωμικοτραγικό: ο θαυμασμός και οι έπαινοι θόλωσαν όταν το κορίτσι παρουσιάστηκε μάλλον ως εξαίρεση σε έναν (άγραφο) κανόνα που θέλει τις γυναίκες να είναι σκράπες στις θετικές επιστήμες.
Η ανακύκλωση ενός ανόητου στερεότυπου ακύρωσε το ρεπορτάζ. Η συζήτηση περί σεξισμού ξαναφούντωσε. Και ενώ είχαμε αρχίσει να ανατρέχουμε στην Ιστορία αναζητώντας ονόματα γυναικών που διέπρεψαν στα μαθηματικά, από τον καιρό της φιλοσόφου, αστρονόμου και μαθηματικού Υπατίας της Αλεξανδρινής μέχρι τις μέρες μας, για να ανατρέψουμε με αποδείξεις το «συμπέρασμα» της εκπομπής, ακούσαμε τον παρουσιαστή του «Δέκα στην ενημέρωση» να λέει: «Εσείς τα κορίτσια τελικά μου φαίνεται είστε πιο έξυπνες από τα αγόρια». Αυτό τώρα, δεν είναι σεξιστικό σχόλιο με θύμα το… ισχυρό φύλο – για να χρησιμοποιήσουμε και εμείς μια στερεοτυπική έκφραση που σήμερα μπορεί να βάλει φωτιά σε μια συζήτηση;
Ψυχραιμία! Σε μία εποχή όπου και τα στερεότυπα των φύλων επανεξετάζονται και αναθεωρούνται, και όπου η κουβέντα περί σεξισμού είναι της μόδας, ενίοτε το παρακάνουμε αναζητώντας επίμονα δείγματα σεξιστικών συμπεριφορών για να τα κρίνουμε εξαντλώντας όλη την αυστηρότητά μας.
Η Νίνα Κασιμάτη και ο Νίκος Αγγελίδης, οι παρουσιαστές του «Δέκα στην ενημέρωση», άκουσαν τα εξ αμάξης για τον ατυχή τρόπο με τον οποίο παρουσίασαν το θέμα της μαθήτριας. Θα πρέπει, νομίζω, όλοι οι δημοσιογράφοι να είμαστε πιο προσεκτικοί όταν χειριζόμαστε θέματα που αφορούν την ισότητα των ανθρώπων. Την ίδια στιγμή, δεν μπορώ να μην το παρατηρήσω, όλοι ενοχληθήκαμε από το σεξιστικό ρεπορτάζ τους και σπεύσαμε να τους επαναφέρουμε στην τάξη, κανένας όμως δεν αντέδρασε στα σεξιστικά σχόλια που πλημμύρισαν το Διαδίκτυο με θύμα τη Μαρίνα Σταυράκη, σύζυγο του δημάρχου Αμαρουσίου Γιώργου Πατούλη. Μήπως υπάρχει σεξισμός δύο ταχυτήτων;
Η κυρία Σταυράκη έκανε για άλλη μια φορά μια εμφάνιση-υπερπαραγωγή, από εκείνες που πολύ μας αρέσει να σχολιάζουμε. Και ναι, ως δημόσιο πρόσωπο είναι εκτεθειμένη στην κριτική. Οταν όμως όλο το Διαδίκτυο την αποκαλεί υποτιμητικά «η Πατούλαινα», αντιμετωπίζοντάς την ως κτήμα του συζύγου της και αγνοώντας επιδεικτικά το δικαίωμά της να είναι μια αυτόνομη προσωπικότητα που έχει χαράξει τη δική της (έστω επενδυμένη με πολλά φρου-φρου και αρώματα) πορεία, το όποιο σχόλιο παύει να έχει και καυστικότητα και χιούμορ, γίνεται σκέτος σεξισμός.
Ας το δούμε ως άσκηση: Ας σκεφτούμε πώς αντιδράσαμε και στις δύο περιπτώσεις, και σε εκείνη της μαθήτριας και στην περίπτωση της «Πατούλαινας». Ας μετρήσουμε τι μας ενόχλησε και τι μας διασκέδασε. Ισως τότε να μπορέσουμε να βγάλουμε ένα ασφαλές συμπέρασμα σχετικά με το πόσο σεξιστές είμαστε και εμείς οι ίδιοι. Ή σεξιστές είναι μόνο οι άλλοι;
ΥΓ. Το μάθατε; Τα κορίτσια μπορούν και στο μπάσκετ! Ομως, η ιστορική πρόκριση της Εθνικής Γυναικών στους 8 του Eurobasket, μας απασχόλησε ελάχιστα, τη στιγμή που αν συνέβαινε αυτό με την Εθνική Ανδρών θα ήταν η μισή Ελλάδα στην Ομόνοια για να πανηγυρίσει.