Από τον Θουκυδίδη, για την περίσταση, κρατάω δύο σκέψεις: «…ἀδικούμενοί τε, ὡς ἔοικεν, οἱ ἄνθρωποι μᾶλλον ὀργίζονται ἢ βιαζόμενοι·» (Καθώς φαίνεται, οι άνθρωποι οργίζονται περισσότερο όταν αδικούνται παρά όταν εκβιάζονται) (Α 77) και «…οὐ γὰρ ὁ δουλωσάμενος, ἀλλ’ ὁ δυνάμενος μὲν παῦσαι περιορῶν δὲ ἀληθέστερον αὐτὸ δρᾷ,» (Την στέρηση ελευθερίας δεν την επιφέρει εκείνος που υποδούλωσε άλλον λαό, αλλά κυρίως εκείνος που έχει μεν την δύναμη να τον ελευθερώσει αλλά αδιαφορεί…) (Α΄69).
Είναι φανερό ότι κάτι δεν πάει καλά στον πλανήτη. Το χειρότερο όμως είναι ότι κάτι δεν πάει καλά στην Αμερική. Αλλά ας μην υποκρινόμαστε κι εμείς ότι το κακό έρχεται από τον ουρανό. Οι άνθρωποι όπως λέει κι ο Θουκυδίδης, οργίζονται πιο πολύ, όταν αδικούνται -ή καλύτερα, όταν πιστεύουν πως αδικούνται- παρά όταν βιώνουν την πραγματικότητα της ίδιας της αδικίας, δια μέσου της βίας! Κι αυτό, γιατί, στη δημοκρατία, είναι ελεύθεροι να οργιστούν ενώ στον ολοκληρωτισμό, μπορούν μόνο να υπομένουν…
Και δεν υπάρχει τίποτα πιο επικίνδυνο για τις κοινωνίες, όταν οι εξουσίες παρατηρούν την οργή να εξαπλώνεται αλλά δεν κάνουν τίποτα για να την εκτονώσουν. Παρά μόνο, απορούν και εξίστανται γιατί, ενώ του έχουν προσφέρει τόσα πολλά, ο λαός κάτι έχει και διαμαρτύρεται. Κι ακόμα περισσότερο, όταν κοιτούν με το πικρό τους μειδίαμα, τους «απελευθερωτές» του να έρχονται, αδιαφορώντας για τις δικές τους ευθύνες.
Ο λόγος της «ενθρόνισης» του «αυτοκράτορα» Τραμπ μοιάζει καταπληκτικά –τηρουμένης της αναλογίας των εποχών– με την πρώτη ομιλία του Χίτλερ, ως Καγκελάριου, το 1933. Μια προσεκτική ανάλυση θα φανερώσει κοινή σημειολογία και κοινές συνταγματικές διατάξεις, όπου το σημαίνον και το σημαινόμενο ανταποκρίνονται πλήρως στην κλασική ορολογία που έχουν στην επικοινωνία τους οι λαοί. Πρώτα η περιγραφή της «σφαγής» του παρελθόντος από τους «εχθρούς του λαού», η παρέκκλιση από τις παραδόσεις του «ευλογημένου έθνους», η ανασύνταξη των δυνάμεων για την «πρωτιά», η ικανοποίηση του βασικού κοινωνικού ενστίκτου της οργής και φυσικά, τα αιώνια διεγερτικά οιστρογόνα: Ο καθαγιασμένος λαός και ο Παντοδύναμος Θεός!
Αν είχα καιρό να το ψάξω, είμαι βέβαιος ότι θα έβρισκα κοινή ορολογία και σε ομιλίες ρωμαίων αυτοκρατόρων, σε εποχές εμφύλιας διαμάχης. Η case study ομιλία του Τραμπ αποτελεί ντελίριο απομονωτισμού, οικονομικού προστατευτισμού και πόλωσης και αποδεικνύει ότι θα κυβερνήσει με την ίδια πολιτική και ρητορική με την οποία εξελέγη.
Το ζήτημα όμως, είναι τι έκαναν μέχρι τώρα, όλοι αυτοί που τους δόθηκε η ευκαιρία να βελτιώσουν την δημοκρατία και δεν το έπραξαν. Τι έκανε το αμερικανικό «σύστημα» ώστε να μην οδηγήσει την κοινωνία σε τέτοιο πολιτισμικό αδιέξοδο – περί αυτού πρόκειται. Για να μην υπάρξουν τόσοι πολλοί Αμερικανοί που να εκλέξουν τον Τραμπ. Και τι έκανε η γερμανική Βαϊμάρη για να μην φέρει –σχεδόν με το ζόρι, μετά από επαναλαμβανόμενες εκλογές– τον Χίτλερ στην Καγκελαρία; Τι έκανε αλήθεια, και το πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα, για να μην εγκλωβίσει τους Έλληνες σε ένα εθνολαϊκιστικό όραμα, επενδυμένο στον μεσσιανισμό μεταξύ «Λαού» και «Θεού»…
Απολύτως τίποτα. Αντίθετα, εξέθρεψε σε όλους την τάση για «λυτρωτές» και «σωτήρες», όπως ακριβώς έκανε πάντα η ανθρωπότητα, κάθε φορά που οι εξουσίες έπεφταν στον λήθαργο του ναρκισσισμού τους.
Τώρα είναι πλέον αργά. Μπήκαμε ήδη στην φθίνουσα πορεία του ιστορικού κύκλου. Όλα έτρεξαν πιο μπροστά από την δημοκρατία και τους θεσμούς της. Όλα προχώρησαν, η τεχνολογία , ο καταναλωτισμός, η αγορά, οι υποδομές και κυρίως οι απαιτήσεις. Αλλά κανείς δεν έκανε τίποτα για την αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας των εξουσιών.
Για να καταλήξουμε και πάλι στα δύο πιο πρωτόγονα μέσα ολοκληρωτισμού των κοινωνιών: τον αόριστο Λαό και τον Παντοδύναμο Θεό!
Aποσπάσματα από την πρώτη ομιλία του Χίτλερ, ως Καγκελάριου, στην Γερμανική Βουλή, τον Φεβρουάριο του 1933
«Έχουν περάσει περισσότερα από δεκατέσσερα χρόνια από εκείνη την αποφράδα ημέρα, όταν, τυφλωμένος από τις υποσχέσεις στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, ο γερμανικός Λαός έχασε την προσοχή του στα πιο πολύτιμα περιουσιακά στοιχεία του παρελθόντος μας και του Ράιχ μας, την τιμή του και την ελευθερία του. Από εκείνες τις ημέρες της προδοσίας, ο Παντοδύναμος Θεός έχει στερήσει την ευλογία Του από τον Λαό μας. Η διχόνοια και το μίσος έχουν βρει τον τρόπο να μπουν ανάμεσά μας. Ζώντας σε πολύ βαθιά αγωνία, εκατομμύρια από τις καλύτερους Γερμανούς, άνδρες και γυναίκες, από όλα τα κοινωνικά στρώματα βλέπουν πως η ενότητα του έθνους εξαφανίζεται και διαλύεται μέσα στη σύγχυση των πολιτικών και εγωιστικών απόψεων, στα οικονομικά συμφέροντα και στις διαφορές …
Η δυστυχία του Λαού μας είναι φρικτή! Οι Γερμανοί λιμοκτονούν και τα εκατομμύρια των ανέργων γίνονται προλετάριοι εξαιτίας της καταστροφής της βιομηχανίας που ακολουθείται από την εξαθλίωση όλης της μεσαίας τάξης και των τεχνικών επαγγελμάτων. Επίσης αυτή η αποσύνθεση οδηγεί τελικά τους γερμανούς αγρότες αντιμέτωπους με μια καταστροφή με ανυπολόγιστες διαστάσεις. Αν αυτή η κατάσταση συνεχιστεί, όχι μόνο το Ράιχ θα αποσυντεθεί, αλλά θα χαθούν μαζί με αυτή την κληρονομιά των 2000 ετών, τα πιο πολύτιμα περιουσιακά στοιχεία του ανθρώπινου πολιτισμού.
Αγρότες, εργάτες και μαζί η αστική τάξη, πρέπει όλοι να ενώσουμε τις δυνάμεις μας για να παρέχουμε τα δομικά στοιχεία για το νέο Ράιχ. Η εθνική κυβέρνηση, ως εκ τούτου, θεωρεί ως πρώτο και κύριο καθήκον της να αποκαταστήσει την ενότητα του πνεύματος και της θέλησης στον Λαό. Να διατηρήσει και να υπερασπιστεί τις βάσεις πάνω στις οποίες η δύναμη του έθνους μας ανήκει. Να επεκτείνει την ισχύ, προστατεύοντας με το χέρι του, τον Χριστιανισμό ως τη βάση ολόκληρης της ηθικής μας και την οικογένεια ως γενετήσιο κύτταρο του σώματος του λαού και κράτους μας. …
Η κυβέρνηση θέλει να εργαστεί, και αυτό θα λειτουργήσει. Δεν ήταν βεβαίως, αυτή η κυβέρνηση η οποία οδήγησε το γερμανικό έθνος στην καταστροφή, εδώ και δεκατέσσερα χρόνια. Όμως αυτή η κυβέρνηση θέλει να οδηγήσει το έθνος στην κορυφή για μια ακόμη φορά. Είναι αποφασισμένη να πληρώσει το χρέος των δεκατεσσάρων ετών σε τέσσερα χρόνια. Αλλά δεν μπορεί να κάνει το έργο της ανοικοδόμησης εξαρτώμενη από την έγκριση των ατόμων που ευθύνονται για την κατάρρευση».