Τη Δευτέρα ο Αλέξης Τσίπρας αναφέρθηκε στην επέτειο συμπλήρωσης 63 χρόνων από τη διαγραφή του γερμανικού χρέους. Σήμερα, που είναι και η παγκόσμια Ημέρα Ιθαγενών, μπορεί να θυμηθεί τη συμφωνία για την εκκένωση της Πελοποννήσου από τα στρατεύματα του Ιμπραήμ. Ωρα να αποχωρούν οι κατακτητές δανειστές.
Για όσους βρίσκονται στις παραλίες και χάνουν τις συναρπαστικές εξελίξεις: ο Πρωθυπουργός χρησιμοποίησε την επέτειο για να θυμίσει σε όλους, σε μας, σε σας που είστε διακοπές και στους δανειστές, ότι είναι και η Ελλάδα που ζητεί αντίστοιχη ιστορική εγγραφή. Κοινώς περιμένει από τους δανειστές της να κάνουν κάτι για το χρέος προκειμένου να είναι βιώσιμο. Διότι αν δεν είναι βιώσιμο το χρέος, δεν επιβιώνουμε ούτε και εμείς, η μοίρα μας είναι πλέον κοινή.
Γιατί το έκανε αυτό ο Πρωθυπουργός; Υπάρχουν δύο εκδοχές. Η μία λέει ότι ήθελε απλώς να ανοίξει το στόμα του και να πει κάτι καλοκαιριάτικα. Δηλαδή μόνο η Ζωή θα τα λέει αυτά; Επίσης πρόκειται για ένα αίτημα που πάντα φτάνει με θετική φόρτιση στο αυτί του ακροατή Θυμάται ο άλλος στην παραλία το αίτημα για διαγραφή του χρέους και κοιτάζει με νόημα τον Γερμανό στη διπλανή ξαπλώστρα.
Η δεύτερη εκδοχή έχει στρατηγικό σχεδιασμό και λέει ότι το είπε προκειμένου να ετοιμάσει το έδαφος για την επόμενη αξιολόγηση και το πολιτικό περιβάλλον για τη διάσκεψη του Νότου που ο ίδιος έχει συγκαλέσει. Αν μη τι άλλο, χρειαζόμαστε έναν εθνικό στόχο. Κάποτε ήταν η ΟΝΕ, ο εκσυγχρονισμός οι Ολυμπιακοί Αγώνες, το ευρώ, η επανίδρυση του κράτους. Τώρα είναι η διαγραφή του λογαριασμού τους. Λογικό. Και απαραίτητο. Το επισημαίνει και το ΔΝT. Το πρόβλημα είναι ότι ο Πρωθυπουργός δεν εξηγεί στην κοινή γνώμη τι ακριβώς είναι αυτό που ζητάμε.
Πόσο εύκολο είναι για έναν ευρωπαϊο πρωθυπουργό να εμφανιστεί ενώπιον της εθνικής αντιπροσωπείας του και να ζητήσει έγκριση ώστε να διαγράψει ελληνικό χρέος;
Το μεγαλύτερο κομμάτι των συμπολιτών μας αντιλαμβάνεται τη διαγραφή χρέους ως μία λογιστική διαγραφή μηδενικών που θα γίνει σε ένα πρωινό «από τους τοκογλύφους». Δεν είναι έτσι. Οταν η Ελλάδα ζητεί διαγραφή χρέους, το αίτημα απευθύνεται στους εταίρους της, στις άλλες χώρες της Ευρωζώνης που συμμετέχουν στη δανειοδότηση μας. Το χρέος προς τους ιδιώτες δανειστές, δηλαδή στις αγορές, έχει μειωθεί κατά 50% με το τρισκατάρατο PSI που οι περισσότεροι αφορίζουν, χωρίς καν να γνωρίζουν περί τίνος πρόκειται. Απλώς έχουν κατά νου ότι είναι κάτι που «κατέστρεψε τα ασφαλιστικά Ταμεία». Παρεμπιπτόντως, ο μέσος πολίτης πιστεύει ότι δανειζόμαστε με τοκογλυφικά επιτόκια. Ουδέν πιο ψευδές. Τα επιτόκια δανεισμού της Ελλάδας από τους εταίρους της δεν υπάρχουν. Στην κυριολεξία. Μάλιστα αρκετές χώρες χάνουν χρήματα με τα δάνεια προς την Ελλάδα. Η Ιταλία και η Ισπανία, για παράδειγμα, δανείζονται από τις αγορές με επιτόκια γύρω από το 5% και χορηγούν πίστωση στην Ελλάδα με επιτόκια γύρω στο 1,5%.
Η Ελλάδα, λοιπόν, ζητεί διαγραφή του χρέους. Οταν, στους πρώτους μήνες της Πρώτης Φοράς, ο Αλέξης Τσίπρας έλεγε ότι το τέλος της λιτότητας και η διαγραφή του χρέους αποτελούν εντολή του ελληνικού λαού, ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ του υπενθύμιζε ότι και οι άλλες χώρες έχουν κοινοβουλευτική δημοκρατία. Και αυτή είναι η λεπτομέρεια που ο Πρωθυπουργός δεν εξηγεί στην κοινή γνώμη. Για να μας διαγράψουν χρέος οι εταίροι θα πρέπει να περάσουν την απόφαση από τα Κοινοβούλια τους. Πόσο εύκολο είναι για έναν ευρωπαϊο πρωθυπουργό να εμφανιστεί ενώπιον της εθνικής αντιπροσωπείας του και να ζητήσει έγκριση ώστε να διαγράψει ελληνικό χρέος; Δεν είναι, ειδικά έτσι όπως έχει διαμορφωθεί η επικοινωνιακή αύρα που μας περιβάλλει τα τελευταία χρόνια. Ο Σλοβάκος, ας πούμε, ή η Λιθουανή πρόεδρος, δεν θα το έλεγαν ούτε με πιστόλι στον κρόταφο. Μήπως θα το πει ο Πορτογάλος ή ο Ισπανός; Ο Φινλανδός που μας δάνεισε με το ζόρι; Δείτε το και αλλιώς: φανταστείτε τον Τσίπρα να εμφανίζεται στη Βουλή και να ζητεί να διαγράψουμε το χρέος μiας χώρας, για παράδειγμα της Αλβανίας, προς την Ελλάδα. Πόσο θα του κόστιζε πολιτικά, πέρα από το, αυτονόητο, οικονομικό κόστος; Για αυτό και το πιθανότερο σενάριο οδηγεί σε μία έμμεση απομείωση του χρέους με ακόμα πιο χαμηλό επιτόκιο και μεγαλύτερη περίοδο αποπληρωμής. Θα πληρώνουμε όσο υπάρχει Ελλάδα.
Βέβαια ο Τσίπρας δεν έχει άλλη επιλογή από το να επαναλαμβάνει το αίτημα. Εδώ το κάνει η Λαγκάρντ, θα μείνει ο δικός μας σιωπηλός; Απλώς σε αυτές τις περιπτώσεις, καλό είναι να εξηγείς και στο εθνικό ακροατήριο τι ακριβώς επιδιώκουμε και πόσο εφικτό είναι. Και κατά δεύτερο, δεν είναι απαραίτητο να προσφέρουμε οργή και γέλιο με τα επικοινωνιακά μας ευρήματα. Οταν κάνουμε τη σύγκριση με τη Γερμανία του ’53, το επιχείρημα μας είναι ηθικό. Και δυστυχώς εδώ δεν υπάρχει ηθική. H Γερμανία του 1953 μπορεί να έσερνε τις αμαρτίες δύο πολέμων, όμως ήταν ατμομηχανή της παγκόσμιας ανάπτυξης. Εμείς πώς ακριβώς πάμε να χωθούμε σε αυτό το κάδρο; Οι Γερμανοί θα θυμώσουν, οι άλλοι θα χαχανίσουν. Και κανένας δεν θα μας πάρει στα σοβαρά.