Το βράδυ της 5ης Ιουλίου 2015 στο Σύνταγμα άρχισαν χοροί. Χιλιάδες πολίτες γιόρτασαν τη συντριπτική νίκη του «Οχι» στο δημοψήφισμα που προκήρυξε η κυβέρνηση για λόγους που δύσκολα μπορούν να εξηγηθούν με τη λογική.
Σύμφωνα με τον Κλάους Ρέγκλινγκ, πρέπει να ήταν ο πιο ακριβός χορός στην ιστορία. O επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης εκτιμά ότι το κόστος της περήφανης διαπραγμάτευσης έφτασε τα 100 δισ. ευρώ. Κοινώς συνέφερε να πάρεις τις κοπελιές, να τις πας στο Λας Βέγκας, να αγοράσεις ένα καζίνο και να βάλεις τον Γιάννη τον Χαρούλη να τραγουδάει με support τη Lady Gaga και τον Πλούταρχο στο λαϊκό. Με μισό δισ. ευρώ καθαρίζαμε.
Ομως μισό λεπτό. Ας μη δικάσουμε χωρίς στοιχεία.
Ο Κλάους Ρέγκλινγκ παραχώρησε μία συνέντευξη στη Σία Κοσιώνη. Ρωτήθηκε το εξής: «Υπάρχει μία μεγάλη συζήτηση στην Ελλάδα για το κόστος της πρώτης περιόδου της κυβέρνησης Τσίπρα, της περιόδου Βαρουφάκη. Ποια είναι η άποψή σας; Ποιο ήταν το κόστος στην ελληνική οικονομία;» Πιο σαφές δεν γίνεται. Και απαντάει ο Ρέγκλινγκ: «Δεν υπάρχει επιστημονικός τρόπος να το υπολογίσει κανείς. Γνωρίζω ότι η ΤτΕ έχει υπολογίσει ένα ποσό ύψους 80 δισ. ευρώ αν δεν κάνω λάθος. Θα μπορούσε κανείς να σταθεί και στις προβλέψεις για την ανάπτυξη, που πριν αλλάξει η κυβέρνηση, η εκτίμηση του ΔΝΤ το Δεκέμβριο του 2014, είναι δημοσιοποιημένη, μιλούσε για ανάπτυξη στην Ελλάδα 2,5% το 2015 και 3,5% το 2016. Άρα αυτό αθροιστικά μας κάνει ανάπτυξη 6%. Αντιθέτως, αυτά τα δύο χρόνια είχαμε μικρή ύφεση, αυτό θα μπορούσε επίσης να μετρηθεί για να υπολογίσεις το κόστος. Εξι μονάδες του ΑΕΠ, άρα αυτό κάνει περισσότερο από 100 δισ. ευρώ. Οπως είπα δεν υπάρχει επιστημονικός τρόπος, αλλά το κόστος ήταν πολύ μεγάλο». Ναι, επιστημονικό τρόπο δεν τον λες. Είναι ελαφρώς μπακαλίστικος, στο πόδι. Παίρνεις το κόστος του μνημονίου Τσίπρα, βάζεις από κάτω την εκτιμώμενη υφεσιακή απώλεια, κάνεις τη σούμα και βγάζεις το κατοστάρικο. Περίπου το ίδιο έκανε και ο Στουρνάρας. Είπε ότι «το κόστος της περήφανης διαπραγμάτευσης ήταν 86 δισ. ευρώ», δηλαδή το ύψος του Μνημονίου.
Εντάξει, αλλά το να φορτώνεις όλο το κόστος του Μνημονίου στον Γιάνη, είναι σαν να λες ότι η χώρα δεν θα είχε δανειακές ανάγκες και κόστος εξυπηρέτησης χρέους. Ασφαλώς και θα είχε. Σε τι ύψος θα έφταναν αυτές οι ανάγκες; Εδώ παρεμβαίνει ο ίδιος ο Γιάνης που, φυσικά, τα εμφανίζει από τη δική του πλευρά. Οπως λέει, για την εκροή των καταθέσεων ευθύνεται ο Στουρνάρας όταν δήλωσε ότι είναι πιθανό να έχουμε πρόβλημα ρευστότητας. Ας κρατήσουμε τη σοβαρότητά μας. Οταν τα Eurogroup είχαν διαλόγους της «Λάμψης», όταν ο κάθε «αξιοπρεπής» του ΣΥΡΙΖΑ έβγαινε και δήλωνε ότι το νόμισμα δεν είναι το παν, όταν ο Καμμένος μουρμούριζε για Ρωσία και Κίνα, τα λεφτά έφευγαν μόνα τους από την τράπεζα. Επίσης ο Γιάνης λέει ότι η περηφάνια μας δεν φέρει ευθύνη για τα capital controls, αλλά μας έστησαν οι ξένοι «με πραξικόπημα κατά της ελληνικής κυβέρνησης». Εδώ κάποιος θα μπορούσε να απευθύνει στον Γιάνη ένα θεωρητικό ερώτημα: «αν ήσουν Ντράγκι, θα άφηνες ανοιχτές τις τράπεζες μετά την προκήρυξη του δημοψηφίσματος;» Εδώ θετική απάντηση συνεπάγεται το εξής: προκηρύσσεται το δημοψήφισμα, οι τράπεζες μένουν ανοιχτές και στήνεται αερογέφυρα μεταφοράς μετρητών προκειμένου ο ελληνικός λαός να έχει να χρηματοδοτήσει την περηφάνεια του.
Όταν ο Γιάνης δέχεται κριτική απαντάει λέγοντας ότι το μνημόνιο Τσίπρα αποτελεί προϊόν του μνημονίου Σαμαρά και συγκεκριμένα των εκτιμήσεων που δεν βγήκαν. Πιο απλά, οι Σαμαράς, Στουρνάρας, Βενιζέλος, εκτιμούσαν ότι θα μάζευαν 22 δισεκατομμύρια από τις αγορές και άλλα 29 από πρωτογενή πλεονάσματα – αυτά μας κάνουν 51 δισεκατομμύρια που, κατά τον Βαρουφάκη, δεν θα τα μάζευαν με τίποτα. Θέλαμε, λέει, άλλα 11 για τις τράπεζες, βάλε και άλλα 16 που δεν θα παίρναμε από το ΔΝΤ, όλα μαζί πλησιάζουν τα 80 δισ. δηλαδή το κόστος του Μνημονίου. Τι σημαίνει αυτό; Οτι, κατά τον Γιάνη, η διαπραγμάτευση που έκανε δεν μας κόστισε τίποτα περισσότερα από τα αεροπορικά του εισιτήρια.
Κάποια στιγμή, λοιπόν, πρέπει να γίνει ένας επίσημος απολογισμός. Οχι από τον ιστορικό του μέλλοντος για να έρχονται τα εγγόνια να μας διαβάζουν το πόρισμα στο μνήμα. Ούτε απαραιτήτως από εξεταστική επιτροπή που θα διερευνήσει ποινικές ευθύνες – αυτό είναι θέμα της Βουλής. Ενα ωραίο και διευρυμένο επιστημονικό συνέδριο που θα εξετάσει την οικονομική πολιτική από το 2010 μέχρι σήμερα θα μας βοηθούσε ιδιαιτέρως. Ετσι, για το «γαμώτο» και τους καβγάδες που ρίξαμε στις ταβέρνες, στα μπαρ και στις πλατείες. Για τον λαϊκισμό που φανάτισε και δίχασε την κοινή γνώμη. Για τους συμπατριώτες μας που πίστευαν ότι μπορούμε να απειλήσουμε τον πλανήτη πώς θα φαρμακωθούμε και θα τρέξει να μας σώσει με δωρεάν χρήμα. Για εκείνους τους ανθρώπους που βγήκαν στο Σύνταγμα πιστεύοντας ότι αφού ψήφισαν «Οχι», τελειώνουν τα μέτρα και αρχίζει η ροή του ρευστού. Για το «θα μας παρακαλάνε να πάρουμε τη δόση» που έλεγε ο Αλέξης Τσίπρας. Για εκείνα τα πρωινά στον Παπαδάκη που ο Γιάνης έλεγε πώς θα αλλάξει τον κόσμο ή έστω την Ευρώπη – αν μη τι άλλο είναι εγκρατής.