Ω!, Χώρα της Φαιδράς Πορτοκαλέας, καμιά δεκαπενταριά κόμματα ζητούν την ψήφο του λαού σου, επτά φαίνεται ότι θα πετύχουν την είσοδο στο κοινοβούλιο, αλλά από αυτά μόνον ένα ζητά ψήφο για να σε κυβερνήσει.
Παρά την πολλαπλή κομματική εκπροσώπηση οδεύουμε στην πιο προβλέψιμη εθνική εκλογή. Πρωτοφανές φαινόμενο αποτελεί ότι έξι κόμματα, είτε από ιδεολογία, είτε από πεποίθηση, είτε από καιροσκοπισμό, είτε από αδυναμία- λόγω απόρριψης-επιδιώκουν και προεξοφλούν την τοποθέτησή τους στην αντιπολίτευση. Μάλιστα το ΚΙΝΑΛ, που είχε τον κυβερνητισμό στο DNA του, ομολογεί δημόσια δια στόματος της αρχηγού του ότι θέλει να είναι υπεύθυνη αντιπολίτευση. Ο δε ασκών την εξουσία πρωθυπουργός του ΣΥΡΙΖΑ, ομολογεί αδυναμία ολοκλήρωσης της θητείας του, μετά το αποτέλεσμα των αυτοδιοικητικών και των ευρωεκλογών.
Τα έξι αυτά κόμματα μάλιστα, παρουσιάζουν πολιτικά χαρακτηριστικά διδυμίας.
Πρώτη διδυμία. Το κλασσικό ΚΚΕ και το ΚΚΕ του Κέντρου, δηλαδή το ΚΙΝΑΛ. Χαρακτηριστικό η περιχαράκωση. Το ΚΚΕ δεν εισέπραξε τίποτε από τα δέκα χρόνια της ουσιαστικής χρεωκοπίας. Δεν έγινε πιο ριζοσπαστικό, δεν επιδίωξε μετωπική πολιτική, δεν συνέδραμε σε αυτονόητες πρωτοβουλίες κανονικότητας. Το ΚΙΝΑΛ , παρά τα γονίδιά του και την εντυπωσιακή ιδρυτική του πράξη, καθορίζεται από την αναδρομική του συμπεριφορά , τον οργανωτισμό και την εσωστρέφεια. Είδηση είναι μόνον όταν οργανώνει επετειακές εκδηλώσεις και όταν έχει εσωκομματική κρίση. Το δίδυμο αυτό πάσχει από μικρομεγαλισμό. Το ΚΚΕ για λόγους ιστορικότητας. Το ΚΙΝΑΛ γιατί νομίζει ότι είναι το ΠΑΣΟΚ του’80. Το ΚΚΕ θα εμμείνει στο επτά κόμματα, δύο οι πολιτικές. Το ΚΙΝΑΛ θεωρεί ότι μπορεί να κάνει διμέτωπο. Αλλά οι διμέτωποι διεξάγονται από παρατάξεις με ισχυρό αφήγημα και όχι από απροσδιόριστα μικρά κόμματα.
Δεύτερη διδυμία. Ο Νεο-Σοσιαλδημοκράτης ΣΥΡΙΖΑ και ο Ριζοσπάστης ΣΥΡΙΖΑ ( ΜέΡΑ 25). Αναλαμβάνουν να προπαγανδίσουν ουσιαστικά την ίδια μορφή του λαϊκισμού. Θα διατυπώσουν δύο διαφορετικές εκδοχές διανεμητικής πολιτικής της υπάρχουσας φτώχειας, χωρίς ποτέ να δώσουν σοβαρές προτάσεις αναπτυξιακής πολιτικής. Υπερακοντίζουν την λογική «λεφτά υπάρχουν». Θα υπερασπιστούν τον κρατισμό και την μετριοκρατία. Θα αναζητούμε τον Τσίπρα μέσα στον Βαρουφάκη και τον Βαρουφάκη μέσα στον Τσίπρα, στη ναρκισσιστική προσωπική επικοινωνία, στις αλληλοκατηγορίες (όπου « ένοχος, ένοχον ου ποιεί»), στον ψευδο-ευρωπαϊσμό, στην υιοθέτηση του ακτιβισμού, στην υπονόμευση της αξιοκρατίας και στην ανάσχεση των προϋποθέσεων της παραγωγικής δραστηριότητας και, τελικά, της ανάπτυξης. Η διαφορά τους είναι ότι ενώ ο Τσίπρας έχασε το σημείο στήριξής του ως παραταξιακός αρχηγός, ο Βαρουφάκης βρήκε ένα νέο, μικρό αλλά υπαρκτό κύμα λαϊκισμού που τον ωθεί και έχει το momentum. Αυτό είναι ανησυχητικό, γιατί απέδειξε ότι είναι ανερμάτιστος. Κρατείστε το ενδεχόμενο να φτάσει ως τρίτο κόμμα. Ο ένας λόγος είναι γιατί οι προηγούμενοι θα χάσουν ψήφους και ο άλλος είναι πέραν της πολιτικής. Φαίνεται ότι περισσότεροι Έλληνες από ό,τι νομίζουμε πάσχουν από το «σύνδρομο της Στοκχόλμης».
Τρίτη διδυμία. Τα ακροδεξιά μορφώματα. Είναι σημαντικό όταν μια ναζιστική οργάνωση υποχωρεί υπό το βάρος εγκλημάτων και έλλειψης ακροατηρίου από τη μείωση ριζοσπαστισμού στους νέους ανθρώπους. Αλλά είναι ανησυχητικό να αναδύεται ταυτόχρονα, μια νέα δύναμη που έχει περισσότερα κοινά χαρακτηριστικά με τον πρώιμο Μουσολίνι, παρά με τον Σαλβίνι. Η κοινοβουλευτική έκφραση και των δύο δυσχεραίνει τη λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών και την κανονικότητα.
Έμεινε ανάδελφη η Νέα Δημοκρατία. Υπάρχει ταυτόχρονα ένα μεγάλο ερώτημα: αρκεί;
Πώς θα διαχειριστεί, χωρίς αλαζονεία, την πιο πολυμετωπική νίκη (ευρωεκλογές, αυτοδιοικητικές, εθνικές εκλογές) μιας παράταξης μετά το 1981-1982; Πώς θα λειτουργήσει σε σχέση με το κράτος το πιο πελατειακό κόμμα της Μεταπολίτευσης; Μπορεί να βρει ισορροπία μεταξύ της ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής; Να μην διευρύνει τις ανισότητες; Πώς θα αντιδράσουν οι ισχυρές φατρίες του στις αναπόφευκτες κρίσεις; Επαρκεί το επιτελείο του αρχηγού της; Θα αποφύγει την παγίδα του ρεβανσισμού;
Είμαι πολύ διστακτικός ότι θα τα καταφέρει. Αλλά η χώρα είναι χωρίς εναλλακτική λύση.
Η λύση έπρεπε να βρίσκεται σε ένα στιβαρό κεντρώο μεταρρυθμιστικό κόμμα, είτε πλειοψηφικό, είτε ρυθμιστικό, που λείπει από το υπάρχον πολιτικό φάσμα. Μόνον όταν υπάρξει αυτό θα εγκατασταθούν οι ισορροπίες μιας Ελλάδας που μπορεί να ανοίξει ένα μεγάλο ενάρετο πολιτικό κύκλο.
*O Γιάννης Δατσέρης είναι ιδρυτικό μέλος της πολιτικής κίνησης «Ώρα Αποφάσεων»