Oταν ακούς για «ολιστικό» ή «εμπροσθοβαρές» πρόγραμμα, καλό είναι να στέκεσαι μακριά. Αν όμως σου πουν ότι είναι και «απόλυτα κοστολογημένο», τότε μπορείς να κάτσεις να χαζέψεις. Διότι θα έχεις μπροστά σου ένα ενδιαφέρον προϊόν μυθοπλασίας.
Ο Αλέξης Τσίπρας παρουσίασε το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ για την ανακούφιση του ιδιωτικού χρέους, τη στήριξη των νοικοκυριών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος δεν ήταν εκεί. Βέβαια, όταν ο Τσίπρας μιλάει για ρεαλιστικά και κοστολογημένα προγράμματα, συνειρμικά ανατρέχεις στο Πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης. Και τότε είναι σαν να ακούς το ίδιο σουξέ σε διασκευή από τον ίδιο τραγουδιστή. Θα το ακούσεις από περιέργεια, ενδεχομένως να αλλάξεις και σταθμό, αλλά το σίγουρο είναι ότι θα το ξεχάσεις.
Τι μας είπε ο Τσίπρας; Με δυο λόγια, αυτά που περιμένουμε: γενναίο κούρεμα του ιδιωτικού χρέους με ρυθμίσεις και διαγραφές. Ποιες οφειλές καλύπτουν οι προτάσεις; Αυτές που μας ενδιαφέρουν. Φόρο εισοδήματος, ΕΝΦΙΑ, ασφαλιστικές εισφορές. Η μείωση της βασικής οφειλής μπορεί να φτάσει και στο 60%. Εχει κι άλλα: μείωση ή διαγραφή χρεών προς τις τράπεζες, κρατική δανειοδότηση, ενισχύσεις, επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών, μετατροπή του συνόλου της επιστρεπτέας προκαταβολής σε μη επιστρεπτέα, διαγραφή τέλους επιτηδεύματος, ρύθμιση οφειλών σε ΔΕΚΟ, προστασία πρώτης κατοικίας και πάει λέγοντας. Να το κάνω πιο απλό; Σκεφτείτε ένα μέτρο, μία ρύθμιση, μία παροχή που επιθυμείτε. Και μετά ρίξτε μια ματιά στις εξαγγελίες του Τσίπρα. Το πιθανότερο είναι να την περιλαμβάνουν. Από δίπλα και η πρόταση για ουσιαστική κρατικοποίηση των τραπεζών «για καλύτερο σχεδιασμό υπέρ της πραγματικής οικονομίας και των πολιτών». Παρακαλώ; Προτείνει δε και κατάργηση του νέου πτωχευτικού κώδικα, κοινώς επιστροφή στο παλιό, γνωστό μπάχαλο.
Υπάρχει μόνο ένα στοιχείο που λείπει από το γενναιόδωρο πρόγραμμα του Αλέξη Τσίπρα: από πού θα προέλθουν τα λεφτά ή πώς θα αντέξει ο κρατικός προϋπολογισμός μοιράζοντας και χαρίζοντας τόσο χρήμα. Εδώ ο Τσίπρας θα μπορούσε να πει κάτι για τα κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης, αλλά έτσι θα έβγαζε τις μερίδες με το κουτόχορτο στον πάγκο —οι πόροι του Ταμείου προορίζονται πρωτίστως για αναπτυξιακές δράσεις. Συνεπώς, ο λογαριασμός του πακέτου Τσίπρα θα έρθει είτε μέσω νέας φορολογίας, είτε διά εξωτερικού δανεισμού. Πάνε δέκα χρόνια από τότε που κόπηκε το τελευταίο λεφτόδεντρο.
Εννοείται ότι δεν υπάρχει άνθρωπος που τα παίρνει στα σοβαρά όλα αυτά. Γιατί όμως ακούγονται; Επειδή έτσι πρέπει. Είναι role playing. Ο Τσίπρας οφείλει να βγει και να μοιράζει χρήμα, γνωρίζοντας ότι δεν υπάρχει περίπτωση να δοκιμαστεί στο πεδίο της πραγματικότητας. Πρέπει κάπως να τηρηθούν τα προσχήματα. Και το ακροατήριο αισθάνεται ότι παρακολουθεί μία παράσταση, την εκπλήρωση της τυπικής υποχρεώσης που βαραίνει τον εκάστοτε αρχηγό της αντιπολίτευσης. Απλώς πια καταντάει και λίγο αστείο.