Εδώ και τέσσερα χρόνια η συστημική αντιπολίτευση «διαβάζει» λάθος τις προθέσεις και τις επιλογές του Αλέξη Τσίπρα και των συν αυτώ και γι’ αυτό είναι λογικό να καταλήγει σε εσφαλμένες αποφάσεις για τον τρόπο που τους αντιμετωπίζει. Αυτό ισχύει απολύτως για το μικρό ΠΑΣΟΚ, αλλά και εν μέρει και για την ΝΔ, που διεκδικεί να επανέλθει στην εξουσία.
Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ένα «κανονικό» κόμμα, το δείχνει η μέχρι τώρα διαδρομή του: από το 4% έως το 18% και την αξιωματική αντιπολίτευση και μετά έως το 35% και την κυβέρνηση. Γιγαντώθηκε ως «αντισυστημικό» κόμμα που πολεμάει το «παλαιό κατεστημένο». Ομως, όταν χρειάστηκε, υποδέχτηκε πλήθος προσώπων από τα «παλαιά» κόμματα. Αλλωστε, μεγάλο κόμμα δεν γίνεσαι αν μένεις περιχαρακωμένος στα δικά σου σύνορα. Επιπλέον, εκμεταλλεύθηκε στο έπακρο το αντιμνημονιακό τσουνάμι έως το 2015 και κέρδισε απανωτές εκλογικές αναμετρήσεις, αλλά ως κυβέρνηση προσαρμόστηκε, μέσα σε έξι μήνες, στη μνημονιακή πραγματικότητα. Και, σε αντίθεση με τις προκατόχους της, επέδειξε αξιοσημείωτη ανθετικότητα, με αποτέλεσμα να σπάσει ρεκόρ παραμονής , για κυβέρνηση μετά το 2009.
Κάπως έτσι γίνεται με τα νεόκοπα κυβερνητικά κόμματα. Αν και οι εποχές διαφέρουν, ας θυμηθούμε ότι κάπως έτσι γιγαντώθηκε το ΠΑΣΟΚ και έγινε, μέχρι το 2009, κυρίαρχο κόμμα της Μεταπολίτευσης: με ριζοσπαστικό λόγο στην αρχή , αλλά και με συνεχείς προσαρμογές ως κυβέρνηση, με διευρύνσεις προς τα δεξιά και τα αριστερά του.
Ο κ. Τσίπρας και οι συν αυτώ, λοιπόν, δεν κάνουν τίποτα το πρωτότυπο, οι αντίπαλοί τους τούς «διαβάζουν» λάθος. Ας θυμηθούμε:
-Το 2015 τα μέχρι τότε δύο και μοναδικά κυβερνητικά κόμματα, η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, πίστευαν ότι η κυβέρνηση Τσίπρα θα είχε σύντομη διάρκεια ζωής, αφού θα κατέρρεε μετά από σύγκρουση με τους δανειστές. Τουτέστιν είχαν επενδύσει στην «αριστερή παρένθεση». Επεσαν τραγικά έξω.
-Στη συνέχεια οι νέες ηγεσίες των δύο κομμάτων, αγνοώντας τις σαφείς επιλογές που είχε κάνει ο κ. Τσίπρας (απαλλαγή από την αντι-ευρωπαϊκή αριστερή πτέρυγα, υπογραφή Μνημονίου κ.α) του ΣΥΡΙΖΑ συνέχιζαν να ποντάρουν στη σύγκρουσή του με τους δανειστές και «πρόβλεπαν» κάθε έξι μήνες εκλογές «απαλλαγής». Επεσαν τραγικά έξω.
-Το 2015 ΝΔ και ΠΑΣΟΚ καλούσαν τον κ. Τσίπρα να μην κάνει καμιά ρήξη με τους δανειστές, να μην τολμήσει να βγάλει τη χώρα από την Ευρωζώνη, με λίγα λόγια να γίνει μνημονιακός. Το έκανε. Και τότε η, επίσης μνημονιακή, αντιπολίτευση του ασκούσε κριτική από… αντιμνημονιακή σκοπιά. Λες και ο αριστερόστροφος ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ είχε ανάγκη τον Αδωνι Γεωργιάδη ή τον Ανδρέα Λοβέρδο, για να καταλάβει ότι ο κ. Τσίπρας έκανε «κωλοτούμπα».
Αυτά για το παρελθόν. Τι κάνει σήμερα, στην αρχή της «μεταμνημονιακής» εποχής, ο κ. Τσίπρας και δυσκολεύεται να το καταλάβει η αντιπολίτευση:
–Πρώτον, προσπαθεί να διευρύνει κι άλλο το κόμμα του προς τα δεξιά του. Δεν τον απασχολεί τι γίνεται προς τα αριστερά του είτε γιατί θεωρεί δεδομένες και μη αναστρέψιμες τις απώλειες είτε γιατί τις θεωρεί εκλογικά αμελητέες, όπως έδειξαν οι εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015. Το μεγάλο εκλογικό κοινό είναι προς το κέντρο και τα δεξιά. Αλλωστε, ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε μεγάλο κόμμα παίρνοντας μεγάλο κομμάτι ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ και κάποιο από παραδοσιακούς δεξιούς. Ούτε αυτό είναι πρωτότυπο. Το είχε κάνει και το ΠΑΣΟΚ (το 1981, το 1996 κτλ). Αυτό επιχείρησε να κάνει ο κ. Τσίπρας με τον ανασχηματισμό και μένει να μετρηθεί το αποτέλεσμα. Πάντως, οι λοιδορίες για τα πρόσωπα που επέλεξε δεν είναι η ασφαλέστερη μέθοδος αντίδρασης. Για παράδειγμα, τα ίδια έλεγαν κάποιοι και για τους πρώην ΠΑΣΟΚους που πήγαν στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά το εκλογικό σώμα είχε άλλη άποψη: ο ΣΥΡΙΖΑ έφτασε στο 35% και το ΠΑΣΟΚ βολοδέρνει μεταξύ του 4% και του 6%. Επιπλέον, δεν γίνεται κάποια πρόσωπα να ήταν αξιόλογα ως υπουργοί του ΠΑΣΟΚ και αυτομάτως να απαξιώνονται όταν γίνονται υπουργοί του ΣΥΡΙΖΑ. Κάποιοι θυμούνται, για παράδειγμα, ότι η σημερινή υπουργός Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου ήταν και υπουργός στην κυβέρνηση Γιώργου Παπανδρέου το 2009 με υφυπουργό την νυν αρχηγό του ΠΑΣΟΚ Φώφη Γεννηματά! Οσον αφορά την κυρία Παπακώστα και μόνο η διεύρυνση της πλειοψηφίας της Βουλής κατά μία ψήφο (εν όψει της Συμφωνίας των Πρεσπών και το παιχνίδι που παίζεται με τον Πάνο Καμμένο και τους ΑΝΕΛ του), αρκεί.
–Δεύτερον, επειδή καμιά διεύρυνση και κανένα πρόσωπο δεν αρκεί για να συγκρατήσει τις εκλογικές απώλειες, ο κ. Τσίπρας έχει ήδη εισέλθει στο δεύτερο μέρος του σχεδίου του, που περιγράφεται με τις λέξεις «τάξιμο» και «δόσιμο». Αυτά θα φανεί σε μια βδομάδα από σήμερα στην ΔΕΘ, αλλά και αργότερα, όταν θα καταρτιστεί ο Προϋπολογισμός και η αντιπολίτευση θα καταλάβει ότι το «χαρτί» της μείωσης των συντάξεων από 1-1-2019, στο οποίο τόσο έχει ποντάρει, είναι καμένο.
– Τρίτον, ο κ. Τσίπρας και οι συν αυτώ γνωρίζουν άριστα ότι η πόλωση τους ευνοεί. Για την ακρίβεια ευνοεί πάντα τα κυβερνητικά κόμματα, που θέλουν να συγκρατήσουν και να συσπειρώσουν το εκλογικό κοινό τους. Φαίνεται ότι κάτι κατάλαβε επ’ αυτού ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος είπε τις προάλλες ότι δεν του αρέσουν τα «μέτωπα». Ξέρει καλά ότι ένα αντιΣΥΡΙΖΑ μέτωπο θα ωφελήσει και τον ΣΥΡΙΖΑ (περισσότερα εδώ). Δεν το έχουν «καταλάβει»(;) οι κ. Βορίδης και Γεωργιάδης. Περιέργως, δεν φαίνεται να το καταλαβαίνουν και ορισμένα στελέχη του ΠΑΣΟΚ, που νομίζουν ότι οι πρώην ψηφοφόροι του κόμματός τους θα γυρίσουν τρέχοντας, όταν τους ακούνε να υπερθεματίζουν σε αντιΣΥΡΙΖΑϊσμό και να θεωρούν εκ των ων ουκ άνευ την εκ νέου μετεκλογική σύμπραξη με την ΝΔ. Αν αποβλέπουν σε ένα ΠΑΣΟΚ με μονοψήφιο ποσοστό, καλά κάνουν. Οι άλλοι ας προσεύχονται να πάρει αυτοδυναμία η ΝΔ, γιατί αλλιώς…
Εν κατακλείδι, η στρατηγική Τσίπρα είναι πολυεπίπεδη και προσαρμοσμένη στις σημερινές ανάγκες. Το 2014 χρειαζόταν «ριζοσπαστισμό» για να καταλάβει την εξουσία. Σήμερα χρειάζεται «προσαρμογή» με παροχές και πόλωση, για να την διατηρήσει ή, αν δε μπορέσει, για να μείνει ισχυρός στην αντιπολίτευση.
Και τότε και σήμερα κάνει αυτό που έχει πει ο Ναπολέων: «Είναι μεγάλο λάθος να περιμένεις να σου επιτεθούν». Οργανώνει την άμυνά του επιτιθέμενος ο ίδιος με τη συνταγή που περιγράψαμε και στο παρελθόν έχει αποδειχθεί αλάνθαστη. Οι αντίπαλοί του δεν έχουν κατανοήσει αυτό που έχει πει ο παλιός αμερικανός υπουργός Αμυνας Ντόναλντ Ράμσφελντ: «Ποτέ μην υποθέτεις ότι ο αντίπαλός σου δεν θα κάνει αυτό που δεν θα έκανες εσύ».