Ο συγγραφέας Βασίλης Αλεξάκης προσγειώθηκε στην Αθήνα μετά την εξέγερση και απολογείται:
«Κατεβάστε τις τζαμαρίες,
αλλά κατεβάστε και καμία ιδέα»
Τις πρώτες μέρες της εξέγερσης τον εντόπισα στο Παρίσι. Μου μετέφραζε τους τίτλους των γαλλικών εφημερίδων και μετά με ρωτούσε για τις διαδηλώσεις. Κάποια στιγμή τον έχασα. Τον φαντάστηκα να κυκλοφορεί στην Αθήνα με κουκούλα και να γράφει συνθήματα στους τοίχους. Χαζή σκέψη. Αυτός ο άνθρωπος χρησιμοποιεί μόνο μολύβια. Ούτε καν στυλό. Ποιος θα πρόσεχε μια μολυβένια σημείωση πάνω στα μάρμαρα των προπυλαίων ή στα σκαλιά του Συντάγματος; Εδώ το δέντρο κάηκε και κάποια μάτια δεν γύρισαν να το κοιτάξουν. Όσο κι αν επέμενα πάντως, το «σταθερό», δεν απαντούσε. Είχα βαρεθεί την Γαλλίδα που έλεγε «αφήστε ένα μήνυμα». Για να είμαι ειλικρινής δεν ήξερα καν τι μου έλεγε. Έξι χρόνια γαλλικά και δεν μπορώ να ξεφύγω από το «oυί» και το «νο». Άντε και ένα φιλοσοφικό «σε λα βι», έτσι είναι η ζωή. Κάθε φορά που άκουγα τον διαπεραστικό ήχο του τηλεφωνητή, αναρωτιόμουν πως μερικοί άνθρωποι ζουν χωρίς κινητά; Πως τους εύχονται στις γιορτές; Πως μαθαίνουν τα νέα; Και τέλος πάντων, πως δεν χάνονται στις διαδηλώσεις; Λίγο πριν την απελπισία, Τετάρτη βράδυ, τον εντόπισα στην Αθήνα. «Τι κάνετε;». «Ψάχνω να βρω την πρώτη λέξη στην ιστορία της ανθρωπότητας». Εγώ τον ρωτούσα γιατί χάθηκε και αυτός μου μιλούσε για την νέα ιδέα που επεξεργάζεται. Όταν την ολοκληρώσει θα είναι το 21ο (;) βιβλίο του. «Προσπαθώ να μάθω με ποια λέξη ξεκίνησε η ομιλία. Μπορεί να ενδιαφέρει και τους κουκουλοφόρους που γράφουν λέξεις στους τοίχους. Κάποιος γλωσσολόγος στο Παρίσι μου είπε όμως ότι πριν μιλήσουν, τραγούδησαν. Μου αρέσει αυτό. Πρώτα να τραγούδησαν».
Πως σας φάνηκε λοιπόν η Αθήνα;
– Φαίνεται ότι πρόλαβαν να την μακιγιάρουν. Περίμενα να δω πολλά καμένα. Μου φάνηκε όμως σχετικά έρημη η πόλη.
Ησυχία μετά την καταιγίδα. Αν και συνεχίζει να αστράφτει πότε – πότε.
– Εγώ υποψιάζομαι ότι η άφιξή μου έχει ηρεμήσει την ατμόσφαιρα. Σε μένα το αποδίδω. Όπως μερικοί ισχυρίζονται ότι αν δεν δουν ένα ματς στην τηλεόραση, έχει περισσότερες πιθανότητες να κερδίσει η ομάδα τους.
Και εσείς το ματς δεν το είδατε.
– Ναι γιατί τελικά είμαι άτυχος άνθρωπος. Τα μεγάλα γεγονότα συμβαίνουν πάντα απ’ τη μεριά που δεν κοιτάω.
Γιατί το λέτε αυτό; Πότε σας έχει ξανασυμβεί;
– Όταν έπεσε η χούντα ήμουνα στο Παρίσι. Όποτε συμβαίνει ένα σπουδαίο γεγονός σε μια από τις 2 χώρες που με αφορούν, τη Γαλλία και την Ελλάδα, εγώ βρίσκομαι στην χώρα που δε συμβαίνει τίποτα. Το γαλλικό Μάη τον έχασα γιατί ήμουνα φαντάρος.
Την εξέγερση στα προάστια του Παρισιού;
-Ήμουνα στην Αθήνα.
Διακρίνετε ομοιότητες ανάμεσα στις δύο νεανικές εξεγέρσεις;
– Όχι, μόνο η αφετηρία ήταν ίδια. Στο Παρίσι 2 νεκρά παιδιά, στην Αθήνα 1. Αλλά στην Γαλλία εξεγέρθηκαν, οι αποκλεισμένοι. Παιδιά μεταναστών, χωρίς καλές σπουδές και χωρίς προοπτικές
Πάντως όντως δεν ξεκίνησε από τους αποκλεισμένους. Ο Αλέξανδρος άλλωστε, ο ήρωας τους, έμενε στο Παλαιό Ψυχικό και η μητέρα του είχε κατάστημα στον ακριβότερο δρόμο των Αθηνών.
-Και μετά αναρωτιόμαστε γιατί συνέβησαν όλα αυτά. Πιστεύω ότι υπάρχει ένα διπλό δράμα εδώ. Δεν είμαι ψυχαναλυτής της νεολαίας αλλά αυτά τα παιδιά βρίσκονται σε αδιέξοδο. Το όνειρο ζωής που τους έχει πουλήσει η κοινωνία, η εύκολη οικονομική επιτυχία δηλαδή, βλέπουν ότι δεν μπορεί πλέον να πραγματοποιηθεί.
Την πρώτη μέρα, μια κοπέλα έδωσε ένα λουλούδι σε ένα «ματατζή» και δέκα μέρες βλέπαμε παντού παιδιά να προσφέρουν λουλούδια. Η τηλεόραση πολλαπλασίασε το γεγονός. Για να μην μιλήσουμε για τις μολότοφ.
– Αυτή η επανάληψη δεν ξέρω αν είναι ο σωστός τρόπος για να παρουσιάζονται από τα «Μέσα» τα γεγονότα. Θυμάμαι όταν πυροβόλησαν στην Κύπρο τον Σολωμού, όλη την ημέρα βλέπαμε τον άνθρωπο να ανεβαίνει στο κοντάρι για να κατεβάσει την τουρκική σημαία, να τρώει την σφαίρα και να πέφτει. Όταν βλέπεις έναν άνθρωπο να πυροβολείται 50 φορές τη μέρα, ο θάνατος του έχει γελοιοποιηθεί τελείως. Δεν υπάρχει θάνατος, αφού ξέρουμε ότι μετά από 5 λεπτά πάλι στο κοντάρι θα ανέβει.
Τα όσα φώναξαν, τα παιδιά στους δρόμους, πως τα βρίσκεται;
– Επειδή δεν θέλω να τα κολακέψω θα τους έλεγα ευθέως «κατεβάζετε τις τζαμαρίες εντάξει, αλλά κατεβάστε και καμία ιδέα». Δεν μπορώ να ακούω διαφορές ανοησίες που έλεγαν και οι γιαγιάδες μας για την αγάπη και το χωριό τους. Διαβάστε Αριστοτέλη, κάντε κάτι . Αλλά θα μου πείτε ο Καραμανλής δεν έχει ιδέα, στο Κοινοβούλιο δεν έχουν ιδέες, το ΠΑΣΟΚ δεν έχει ιδεολογία, ποιος θα πει κάτι καινούριο σε αυτή τη Χώρα;
Σας ενοχλούν οι κουκούλες;
-Το μόνο που με προβληματίζει με τις κουκούλες είναι ότι όλοι θα μπορούν να ισχυρίζονται ότι ήταν και αυτοί στα γεγονότα. Όλα αυτά, σε λίγο, θα γίνουν αναμνήσεις παλαιών πολεμιστών και ο καθένας θα λέει «ήμουν και εγώ εκεί».
«Μια γενναία απόφαση θα ήταν να διπλασιαστεί ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Παιδείας»
«Οι πολιτικοί δείχνουν ευαισθησία
μόνο για τα προβλήματα που έχουν οι πλούσιοι»
Το «μ.χ» το διάβαζα λίγο πριν την τελευταία δημοσιογραφική μου επίσκεψη στο Όρος. Ιεροσυλία. Μπήκα μέσα και μου ερχόταν να ρωτήσω αν ισχύει αυτό που έγραφε ο Αλεξάκης στην σελίδα 206 ή στην σελίδα 279. Μετά ήρθε το Μεγάλο βραβείο της Γαλλικής Ακαδημίας, οι συνεντεύξεις, τα εξώφυλλα, οι συνεχείς επανεκδόσεις. Και όταν όλα πήγαν να κοπάσουν «έσκασε» το Βατοπέδι και ο Αλεξάκης επέστρεψε στα «Μέσα» ως «ο ρεπόρτερ που τα είχε πει».
Το Βατοπέδι σας δικαίωσε…
– Η αλήθεια είναι ότι πολλοί οι οποίοι είχαν μία τρυφερότητα για το Όρος, μου έλεγαν «βρε παιδί μου, μη θίξουμε και το Όρος, είναι ό, τι μας απόμεινε». Δε συμφωνούσα αλλά τους άκουγα. Τώρα τους λέω ότι το Βατοπέδι είναι η μία πλευρά του προβλήματος, η οποία έχει άλλες 20 πλευρές όσες είναι και τα μοναστήρια.
Κάθε μοναστήρι και επενδυτική εταιρία;
– Θα σας πω μόνο άλλη μια περίπτωση. Μονή Φιλοθέου. Ο ηγούμενος της, σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα δημιούργησε 17 μοναστήρια, τα περισσότερα γυναικών στις ΗΠΑ. Και του φέρνουν τα λεφτά με τις τσάντες και με βαλιτσούλες με ροδάκια.
Το σημαντικότερο στο Όρος είναι τα οικονομικά σκάνδαλα;
– Όχι. Για μένα το κυριότερο πρόβλημα είναι η ύπαρξη του λυκείου στις Καρυές με φτωχά παιδιά που έχουν περιμαζέψει από χώρες των Βαλκανίων και δεν ξέρω από που αλλού και στα οποία απαγορεύουν εκ των πραγμάτων να βλέπουν γυναίκες. Και όπως πηγαίνουν τα άλλα παιδιά στο ζωολογικό κήπο, τα βγάζουν βόλτα στη Θεσσαλονίκη για να δουν καμιά γυναίκα. «Υπάρχει το είδος κροκόδειλος, το είδος ελέφαντας, ας δούμε και το είδος γυναίκας ως ένα από τα παράξενα της φύσης». Αυτό το θεωρώ πιο σημαντικό από τις μεγαλοαπάτες του Εφραίμ.
Πώς σχολιάζετε το συγνώμη του Καραμανλή για το Βατοπέδι;
-Είναι σπάνιο ένας πρωθυπουργός να πει ότι τα έχει κάνει θάλασσα. Γιαυτό και δικαίως τον χειροκροτούσαν με πάθος οι βουλευτές του. Ανακουφίστηκαν. Αυτό δεν αρκεί όμως. Απορώ πάντως, πως αυτοί οι άνθρωποι που τόσο αγωνίζονται για να κατακτήσουν την εξουσία , δε φιλοδοξούν να αφήσουν τίποτα πίσω τους, μια γενναία πολιτική πράξη.
Τι θα ήταν γενναίο στις μέρες μας;
– Να καθιερωθεί η απλή αναλογική ώστε να έχουν λόγο μέσα στη Βουλή όλοι οι Έλληνες . Μια γενναία απόφαση θα ήταν να διπλασιαστεί ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Παιδείας. Μια ακόμα γενναία απόφαση θα ήταν, να αποφασιστεί ο διαχωρισμός Εκκλησίας – Κράτους.
Απαισιόδοξο σας ακούω.
– Όχι. Εγώ πάντα περιμένω ότι κάποιος θα ξυπνήσει και θα πει μια κουβέντα που περιμένουμε όλοι.