Δεν είμαι και ο πιο θεατρόφιλος του κόσμου. Πηγαίνω 3-4 φορές το χρόνο θέατρο κι αυτές επειδή με παρασύρει η γυναίκα μου. Για την ακρίβεια, τα πολιτιστικά τα έχουμε μοιράσει. Εγώ είμαι του σινεμά κι εκείνη πιο πολύ του θεάτρου και των υπολοίπων δρώμενων.
Πριν λίγες μέρες λοιπόν πήγαμε στο Sleuth που παίζεται δεύτερη χρονιά με τον Γιώργο Κιμούλη και τον Κωνσταντίνο Μαρκουλάκη. Η γυναίκα μου ήθελε να το δει από πέρσι, αλλά όλο εύρισκα δικαιολογίες και ξεγλιστρούσα. Φέτος όμως στέρεψαν οι προφάσεις. Έτσι λοιπόν εγώ με βαριά καρδιά προσποιούμενος επιτυχώς τον ευδιάθετο, εκείνη μέσα στην καλή χαρά γιατί θα έβλεπε παράσταση με δύο από τους αγαπημένους της ηθοποιούς, πήγαμε στο θέατρο.
Δεν μπορώ να μην πω λίγα λόγια για το έργο. Στο πρώτο μέρος κυριαρχεί σαφώς η παρουσία του Κιμούλη, ενώ στο δεύτερο ο Μαρκουλάκης έχει το πάνω χέρι. Δεν χαλάω την έκπληξη για όσους δεν το έχουν δει, αλλά ο Μαρκουλάκης του β’ μέρους κρύβει μια αποκάλυψη. Μεταφορικά και κυριολεκτικά. Επίσης ακούγοντας από τον Κιμούλη τις ατάκες σχετικά με τη γοητεία του παιχνιδιού για μας τα αγόρια, που όσο μεγαλώνουμε τόσο το αποζητάμε, γελούσα από μέσα μου γιατί τα ίδια ακριβώς γυροφέρνουν και στο δικό μου μυαλό. Μην περιμένετε να διαβάσετε καμιά κριτική του έργου στις επόμενες γραμμές, δεν θα το τολμούσα για κάτι που με ξεπερνάει και δεν το κατέχω. Θα σας πω απλώς τι συνειρμούς μου προκάλεσε.
Βλέποντας από τις πρώτες θέσεις το παίξιμο των ηθοποιών και την ένταση που έβγαζαν για παραπάνω από δύο ώρες (δίνουν και οι δύο «ρέστα» στη σκηνή), αναρωτήθηκα βάζοντας τα δικά μου ζύγια: Τι είναι πιο δύσκολο τελικά, να παίζεις σε μια θεατρική παράσταση ή σε μία αθλητική παράσταση, δηλαδή σ’ έναν αγώνα. Νόμιζα μέχρι τώρα ότι το παίξιμο στο θέατρο ήταν «παιχνιδάκι» για κάποιον με ένα σχετικό ταλέντο. Κατάλαβα όμως ότι, όπως και στον αθλητισμό έτσι και στο θέατρο, δεν θέλει απλά ταλέντο, θέλει ταλέντο στη δουλειά. Πίσω από τον αγώνα (παράσταση) κρύβονται αμέτρητες ώρες προπόνησης (πρόβα το λένε εκεί αλλά είναι το ίδιο).
Πολλές οι ομοιότητες αλλά και πολλές οι διαφορές. Στο θέατρο η παράσταση είναι προκαθορισμένη. Ο θεατής ξέρει τι περίπου θα δει, ο ηθοποιός ξέρει κάθε στιγμή τι θα κάνει. Αντίθετα σε έναν αγώνα το αποτέλεσμα δεν είναι προδιαγεγραμμένο και ο παίκτης έρχεται αντιμέτωπος κάθε φορά με διαφορετικές καταστάσεις. Καμία φάση δεν μοιάζει με την προηγούμενη. Στη θεατρική παράσταση το κέντρο βάρους πέφτει στο λόγο και στο πνεύμα, ενώ στην αθλητική παράσταση πέφτει στο σώμα. Ο ηθοποιός πειθαρχεί στο κείμενο και ο παίκτης πειθαρχεί στο σύστημα. Ο ηθοποιός έχει λίγους βαθμούς ελευθερίας, ο παίκτης έχει περισσότερους. Το θέατρο θέλει περισσότερο πειθαρχία παρά πρωτοβουλία από τους ηθοποιούς. Στον αγώνα μπορεί να ισχύει το αντίθετο. Στο θέατρο φαίνεται σαν να μην υπάρχει αντίπαλος, όπως στον αγώνα. Στην πραγματικότητα νομίζω ότι υπάρχει και είναι ο εφησυχασμός της επανάληψης. Οι ηθοποιοί πρέπει να κάνουν το ίδιο πράγμα για μέρες, μήνες, ίσως και χρόνια, σαν να το κάνουν μια και μοναδική φορά.
Η παράλληλη σύγκριση των δύο παραστάσεων, της αθλητικής και της θεατρικής με τις ομοιότητες και τις διαφορές τους με έκανε να εκτιμήσω το έργο των θεατρικών ηθοποιών. Κάθε μέρα (μερικές φορές και δύο φορές την ημέρα) αντιμέτωποι με το κοινό και να πρέπει να δώσουν το 100%, να κάνουν την εκατοστή επανάληψη να φαίνεται ολόφρεσκη. Χώρια τις πρόβες που πρέπει να κάνουν. Αν δεν είναι αυτοί «αθλητές» ποιοι είναι;
Ο χώρος της παράστασης μπορεί να διαφέρει. Μπορεί να είναι το σανίδι του θεάτρου, ή το νερό της πισίνας ή το παρκέ του μπάσκετ ή ακόμα το γρασίδι του γηπέδου. Μου φαίνεται όμως ότι οι πρωταγωνιστές της παράστασης έχουν περάσει λίγο-πολύ από κοινά μονοπάτια και ξέρουν ότι για να εισπράξουν το χειροκρότημα στο τέλος πρέπει να «ιδρώσουν τη φανέλα».
Τελειώνοντας, δεν ξέρω τι είναι πιο κολακευτικό για τους ηθοποιούς: να ακούνε από έναν έμπειρο κριτικό λεπτομερή εγκώμια ή από κάποιον αρχικά απρόθυμο θεατή, ότι απλά τον μύησαν.