Protagon A περίοδος

Μέριλυν: πέρα από το ουράνιο τόξο

Πέθανε σαν σήμερα. Η Νόρμα Τζην είναι μελαχρινή. Στα δεκάξι της παντρεύεται. Στα είκοσι έχει ήδη το πρώτο της διαζύγιο και ένα όνειρο: Να γίνει σταρ του Χόλυγουντ...

Νίκος Ορφανός

Η Νόρμα Τζην δε γνώρισε πατέρα. Η μάνα της έμεινε έγκυος σε μια από τις πολλές ξεπέτες που έκανε από δω κι από κει. Η Νόρμα Τζην μεγαλώνει σε δανεικές οικογένειες. Αναπτύσσεται εντυπωσιακά. Τα αγόρια αρχίζουν να την κυνηγάνε. Η Νόρμα Τζην είναι μελαχρινή. Στα δεκάξι της παντρεύεται σε μια προσπάθεια να ζήσει τη δική της ζωή και να απαλλαγεί από τη διαταραγμένη της μητέρα. Στα είκοσι έχει ήδη το πρώτο της διαζύγιο και ένα όνειρο: Να γίνει σταρ του Χόλυγουντ.

Μετά τον πόλεμο ο αμερικάνικος κινηματογράφος γίνεται η αιχμή του δόρατος του αμερικάνικου πολιτιστικού ιμπεριαλισμού. Μαζί με τα αμερικάνικα τσιγάρα και την κόκα κόλα, είναι τα πλέον αναγνωρίσιμα προϊόντα της αγγλόφωνης Αμερικής.

Η Νόρμα Τζην αλλάζει το όνομά της σε Μέριλυν Μονρό και βάφει τα μαλλιά της ξανθά. Από τότε η συμπεριφορά του θηλυκού είδους στον πλανήτη γη δε θα είναι ποτέ πια η ίδια. Την ερωτεύεται ένας ατζέντης. Τη χώνει σε μερικές ταινίες, σε μικρά ρολάκια χαζής ξανθιάς. Η εμφάνισή της είναι τόσο εντυπωσιακή που είναι αδύνατον να τη φανταστεί κανείς σε άλλο ρόλο. Ο ατζέντης τα τινάζει πρόωρα. Η Μέριλυν παίζει στην πρώτη της σπουδαία ταινία, τη Ζούγκλα της Ασφάλτου, του Τζον Χιούστον. Δεν είναι η πρωταγωνίστρια, αλλά η κορμοστασιά της δεσπόζει στην αφίσα της ταινίας. Εμφανίζεται στο Όλα για την Εύα, του Μάνκιεβιτς. Η Μπέτι Ντέηβις την κοιτάζει με μισό μάτι. Δε θα είναι η πρώτη που θα την κοιτάξει έτσι. Θα ακολουθήσουν εκατομμύρια γυναίκες, που έστω κι από μακρυά, από τη μια θα τη μιμούνται και από την άλλη θα τη ζηλεύουν, που κάνει τους άντρες τους να "χαζεύουν" μαζί της.

Ο Τζο είναι σέντερ στους Νιου Γιορκ Γιάνκις. Είναι ο καλύτερος σέντερ του αμερικάνικου μπέηζμπολ. Το μπέηζμπολ είναι η μεγαλύτερη αποτυχία του αμερικάνικου μάρκετινγκ. Το μόνο προϊόν που η χώρα δε μπόρεσε να εξάγει επιτυχώς. Ο Τζο στις αρχές του '50 είναι ήδη μύθος. Είναι πρότυπο για χιλιάδες αμερικανάκια που ανταλλάσσουν κάρτες με τη φιγούρα του να κρατάει το ρόπαλο. Ο Τζο έχει το πιο επιτυχημένο σερί στην ιστορία του αθλήματος. Είναι αρρενωπός, ηλιοκαμένος, στυλάτος, πλούσιος, υπερδιάσημος, έχει γράψει ιστορία, χωρισμένος και του αρέσουν οι ξανθιές στάρλετ. Ο Τζο αν ζούσε σήμερα, ο Μπέκαμ δε θα σταύρωνε ούτε μισή διαφήμιση για κινέζικο βρακί.

Η Μέριλυν σιγά σιγά απογειώνεται. Το 1952 εκτοξεύει το αμερικάνικο σινεμά στη στρατόσφαιρα. Στην επόμενη διετία θα δημιουργήσει μια ολόκληρη κουλτούρα: Monkey Business του Χάουαρντ Χοκς, Νιαγάρας του Χάθαγουεη, οι Άντρες προτιμούν τις Ξανθιές του Χοκς ξανά, Πως να Παντρευτείτε έναν εκατομμυριούχο του Γιαν Νεγκουλέσκο, River of no Return του Ότο Πρέμινγκερ. Στο Εφτά χρόνια Φαγούρα του Μπίλι Γουάιλντερ η Μέριλυν στέκεται με ένα άσπρο φόρεμα στην 52η οδό στο Μανχάταν πάνω από τον εξαερισμό του μετρό. Ο αέρας σηκώνει το φόρεμά της και η απόλαυσή της καυλώνει και την κάμερα. Δημιουργεί την πιο αναγνωρίσιμη πόζα μετα το Σαρλό του Τσάπλιν.

Ο Τζο Ντι Μάτζιο έχει ερωτευτεί τη Μέριλυν μέχρι θανάτου. Είναι ήδη λίγους μήνες παντρεμένοι, αλλά ήδη έχει καταλάβει, ότι το να νομίζεις ότι μπορείς να μεταμορφώσεις τη Μέριλυν σε μια "μαζεμένη" σύζυγο και νοικοκυρά είναι απλώς ψευδαίσθηση. Ακόμη και αν η ίδια το επιθυμούσε, το Χόλιγουντ θα έπεφτε επάνω της να της το ξεκόψει. Πολλά τα λεφτά Τζο, πάρα πολλά. Ο Τζο βλέπει την ταινία και γίνεται έξαλλος. Νόμιζε ότι η γυναίκα του θα σταματούσε να "επιδεικνύεται" τόσο κραυγαλέα. Φτωχέ Τζο. Η Μέριλυν στους εννιά μήνες γάμου τον χωρίζει. Ο Τζο καπνίζει μια κούτα Λάκι Στράικ σε ένα βράδυ. Γίνεται λιώμα. Το ρίχνει στις πουτάνες για να ξεχαστεί. Μάταια.

Η Μέριλυν ψάχνει για την πατρική φιγούρα που δε γνώρισε ποτέ. Τα φτιάχνει με το διασημότερο μη ομοφυλόφιλο θεατρικό συγγραφέα της εποχής, τον Άρθουρ Μίλερ. Δουλεύει με το Λη Στράσμπεργκ στο Άκτορς Στούντιο στη Νέα Υόρκη, για να βελτιωθεί υποκριτικά. Ο Στράσμπεργκ νιώθει τελείως μαλάκας. Δε μπορεί να της διδάξει τίποτα. Τα ξέρει ήδη όλα. Η Μέριλυν παίζει παθιασμένα, με το ένστικτό της σε πρώτο πλάνο. Ο ερωτισμός της καίει το σελιλόιντ. "Εξαφανίζει" τις συμπρωταγωνίστριές της. Ο Χοκς μασάει το πούρο του λυσσασμένα, μετρ πως ανέχεστε τις αργοπορίες της; τον ρωτάει ένας βοηθός. Είσαι ηλίθιος; του απαντάει. Δουλεύουμε με τη Μέριλιν Μονρό!

Η Μέριλιν ξεκινάει την εποχή στην αμερικάνικη Υποκριτική Σχολή, που βασίζεται στην ανάδειξη της προσωπικότητας του ηθοποιού, ως μέσο ανάδειξης του χαρακτήρα. Όλες οι σημερινές σχολές Υποκριτικής, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, βασίστηκαν και στο παίξιμό της.

Ο Μίλερ έχει βρει την ιδανική μαθήτρια και η Μέριλυν τον ιδανικό δάσκαλο. Πριν, έχει προλάβει να δείξει ένα άλλο υποκριτικό βάθος στη Στάση Λεωφορείου, να κάνει τη Βίβιαν Λι να λυσσάξει από ζήλια παίζοντας με τον Ολίβιε στο ο Πρίγκιπας & η Χορεύτρια, και να τινάξει τη μπάνκα με το Μερικοί το Προτιμούν Καυτό. Παντρεμένη με το Μίλερ, ξεπετάει τον Ιβ Μοντάν στο  Έλα ν' αγαπηθούμε, η Σιμόν Σινιορέ προστίθεται εύκολα στο κλαμπ των άσπονδων συναδέλφων της και κερατωμένων συζύγων, και αφού "χάνει" το παιδί του Μίλερ, χωρίζουν.

Όλη της η μελαγχολία βγαίνει στη σκηνή που υπερασπίζεται το άλογο, που προσπαθεί να δέσει ο Κλαρκ Γκέημπλ στο Misfits του Τζον Χιούστον, την τελευταία της ολοκληρωμένη ταινία, ένα φιλμ σπάνιας ομορφιάς.

Είναι ράκος συναισθηματικά, ψυχολογικά, είναι τριανταπέντε χρονών. Το ρίχνει στα ηρεμιστικά. Μπαινοβγαίνει στις κλινικές αποτοξίνωσης. Το να είσαι υπερδιάσημος σημαίνει ότι είσαι μονίμως στο μικροσκόπιο του κόσμου, δεν αντέχεται εύκολα. Ο Τζο Ντι Μάτζιο είναι πάντα εκεί. Να τη μαζεύει από τις κρίσεις και τις κλινικές. Πάντα ερωτευμένος. Μαζί της.

Η Μέριλιν το Φλεβάρη του '62 γνωρίζει τον πιο διάσημο πρόεδρο στην ιστορία της χώρας. Ο Τζον είναι εμφανισιακά, μαζί με την οικογένειά του, ο τέλειος πρόεδρος. Η Αμερική έχει ξελογιαστεί μαζί του. Ο Τζον είναι γαμίκος περιωπής. Οι άντρες της φρουράς του, του κανονίζουν σε πριβέ ξενοδοχεία όποια γυναίκα γουστάρει. Η Μέριλιν περνάει μαζί του ένα σαββατοκύριακο. Ο Τζον προσθέτει άλλο ένα τρόπαιο στη συλλογή του και προχωράει στο επόμενο. Η Μέριλυν όμως παθαίνει εμμονή. Η Τζάκι κάνει παρέα με τη Σινιορέ και τη Βίβιαν Λη, νοερά. Τον απειλεί με διαζύγιο. Δεν παίζουν με αυτά τα πράγματα. Ο Τζον έχει μπροστά του δεύτερη θητεία. Τα τζάκια της πολιτικής, όταν νιώσουν να απειλούνται, μετατρέπονται σε εγκληματίες. Όλα.

Η Μέριλιν απολύεται από τη Φοξ λόγω αδυναμίας να ανταποκριθεί στις επαγγελματικές της υποχρεώσεις. Στις πέντε Αυγούστου του 1962, στα τριανταέξι της,θα βρεθεί νεκρή σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου περιτριγυρισμένη από χάπια και ηρεμιστικά. Άλλος ένας συναισθηματικά ευάλωτος και ανασφαλής καλλιτέχνης αυτοκτονεί. Τι πιο αναμενόμενο και πιστευτό, ε; Τα είδατε; Το βάρος της διασημότητας τη λύγισε. Τα λεφτά δε φέρνουν την ευτυχία και διάφορες τέτοιες μπούρδες. Με χαιρεκακία, ανάμικτη με λύπη, εκατομμύρια γυναίκες, ένιωσαν λίγο καλύτερα.

Δεκαπέντε μήνες μετά Ο Κένεντυ τρώει δυο σφαίρες στο κεφάλι στο Ντάλας. Ο Μίλερ ξαναπαντρεύεται και γίνεται μπαμπάς. Εν τω μεταξύ έγραψε και άλλα σπουδαία έργα.

Ο Τζο ντι Μάτζιο κανόνισε όλα τα σχετικά με την κηδεία της Μέριλυν. Επί είκοσι χρόνια, τρεις φορές την εβδομάδα έστελνε στον τάφο της τριαντάφυλλα. Πέθανε από καρκίνο του λάρυγγα, από το πολύ κάπνισμα, σε ηλικία 84 ετών. Δεν ξαναπαντρεύτηκε ποτέ.