43,8 εκατομμύρια ευρώ. Τόσο πουλήθηκε, το 2009, το «200 Οne Dollars Bills» του Άντι Γουόρχολ. 81,9 εκατ. δολάρια «χτύπησε» ο «Τριπλός Έλβις» τον περασμένο Νοέμβριο στον οίκο Christie’s. Το ακριβότερο έργο που πουλήθηκε σε δημοπρασία το 2014. Και τα δύο δημιουργίες του ανθρώπου ο οποίος έχει φωτογραφηθεί περισσότερο από κάθε άλλον με την πιο αχυρένια περούκα του κόσμου. Αυτού που αποφάσισε ότι το να είσαι καλός στις επιχειρήσεις είναι το πιο συναρπαστικό είδος Τέχνης και γι' αυτόν τον λόγο ενσάρκωσε την εμπορευματοποίησή της. Φέρνοντάς μας όλους προ των ευθυνών μας, βέβαια. Τα έργα του είναι ο τέλειος καθρέφτης της σύγχρονης κοινωνικής πραγματικότητας. Με όλα τα ατού, αλλά και τα ψεγάδια της.
Φέτος είναι η χρονιά του, πράγμα που μεταφράζεται στη διοργάνωση δεκάδων εκθέσεων των έργων του στην Αμερική αλλά και στην Ευρώπη. Ήδη το Ίδρυμα Άντι Γουόρχολ, πρόλαβε να προγραμματίσει 40, που θα πραγματοποιηθούν σε διάφορα ιδρύματα στις ΗΠΑ. Το πιο σπουδαίο, όμως, που έκανε ήταν να ακολουθήσει τα χνάρια του καλλιτέχνη σε ό,τι αφορά τη συμπεριφορά του απέναντι στην Τέχνη. Ο Γουόρχολ είχε επιχειρήσει επιτυχημένα να σπάσει τη μοναδικότητα. Να την κάνει μικρά κομματάκια. Δεν έφτιαχνε, για παράδειγμα, μόνο ένα πορτρέτο. Το αναπαρήγαγε σε κλώνους διαφορετικών χρωματικών παραγωγών. Το εκάστοτε θέμα του κυκλοφορούσε σε πολλά αντίτυπα, φτιαγμένα από τον ίδιο, ώστε να έχουν όσο το δυνατόν περισσότεροι πρόσβαση σε αυτό. Με τη σειρά του, λοιπόν, το Ίδρυμα δώρισε περίπου 53.000 έργα του σε μουσεία τα τελευταία 15 χρόνια, δίνοντας τη δυνατότητα σε περισσότερους ανθρώπους να γίνουν κοινωνοί της δουλειάς του. Κι έτσι και τη μνήμη του τίμησε και το ενδιαφέρον για τον Γούορχολ κράτησε ζωντανό.
Φυσικά, οι καινοτομίες του Άντι δεν περιορίστηκαν μόνο στην ηθελημένη επανάληψη των έργων του. Ο ποπ εικονοποιός έσυρε από την αφάνεια το καταδικασμένο στη λήθη είδος της προσωπογραφίας και χρησιμοποίησε ως μοντέλα όλο τον κοινωνικό του περίγυρο, από πολιτικούς και ιστορικές προσωπικότητες μέχρι ηθοποιούς, και από μοντέλα ή αθλητές μέχρι τραβεστί. Από το Factory, μια αποθήκη που νοίκιασε για να χωρέσει ο εξοπλισμός για τις μεταξοτυπίες και που επένδυσε με καθρέφτες και αλουμινόχαρτο, πέρασαν όλες οι διάσημες περσόνες της εποχής του. Εκεί, δούλεψε σαν να ήταν η κεντρική μηχανή ενός μεγάλου εργοστασίου και οι βοηθοί του τα γρανάζια της. Δεν ασχολιόταν μόνο με τις μεταξοτυπίες, αλλά και με τις αβάντ γκαρντ ταινίες. Οι τελευταίες θεωρούνται μνημεία αποσπασματικότητας με το μοτίβο του ερωτισμού και των ναρκωτικών πάντα να επιμένει. Φυσικά, η κοσμοσυρροή δεν άργησε να γίνει ένα μόνιμο πάρτι, φουλ στις ουσίες, γεγονός όμως που δεν επηρέαζε την καλλιτεχνική παραγωγή του Γουόρχολ, παρόλο που και ο ίδιος εθίστηκε στα χάπια. Για να τα κόψει και να στραφεί σε μια ζωή χωρίς εξαρτήσεις, χρειάστηκε να μεσολαβήσει το σοκ από τη δολοφονική επίθεση της Βάλερι Σολάνας η οποία λίγο έλειψε να είναι μοιραία. Σώθηκε, έκοψε τις αμφεταμίνες, άρχισε να τρώει ωμό σκόρδο, να ζωγραφίζει διάσημους για 25.000 δολάρια το πορτρέτο και να συχνάζει στο Studio 54 μαζί με celebrities όπως η Λάιζα Μινέλι και ο Τρούμαν Καπότε, προβάλλοντας αυτού του είδους τη ζωή μέσα από το περιοδικό «Interview», του οποίου υπήρξε συνιδρυτής.
Ο άνθρωπος που εφηύρε τον εαυτό του, ο πρώην πωλητής παπουτσιών και ευνοούμενος του Ιόλα, το παιδί που προσελήφθη στο Harpers Bazaar από οίκτο, όταν έπεσε από το ντοσιέ με τη δουλειά του μια κατσαρίδα από αυτές που ζούσαν κατά εκατοντάδες μαζί του στη φτώχεια, ο ξανθός γιος των Τσεχοσλοβάκων μεταναστών κατέληξε μετά από μια επέμβαση ρουτίνας στη χοληδόχο κύστη. Στο φέρετρό του φίλος πρόφτασε και στρίμωξε ένα αντίτυπο του «Interview» κι ένα μπουκάλι άρωμα. Μετά από μια ζωή γεμάτη μυστήριο και υπερβολή, που καλλιεργούσε ηθελημένα ο ίδιος, ο δεξιοτέχνης της διαχείρισης των συμβόλων έφυγε. Απλά το τέλος δεν ήταν τόσο βίαιο, όπως πάντα φοβόταν.
INFO:
Ενδεικτικές εκθέσεις
«The Late Drawings of Andy Warhol»
50 σχέδια, από το 1974 μέχρι το 1987.
Hyde Collection, Νέα Υόρκη, 20/6-27/9/2015
«From Marilyn to Mao: Andy Warhol’s Famous Faces»
Ο καλλιτέχνης που έγινε διάσημος προσωπογραφώντας διασήμους.
Columbia Museum of Art, 12/6-13/9/2015
Andy Warhol «Death & Disaster»
Αν θέλεις να καταλάβεις γιατί ο Γουόρχολ είναι τόσο διαχρονικός, δες τις πιο σκυθρωπές εικόνες του για τον θάνατο.
Kunstsammlungen Chemnitz, Γερμανία
Εως 22/2/2015
Transmitting Andy Warhol
Tate Liverpool, Αγγλία ως τον Φεβρουάριο του 2015