Protagon A περίοδος

Γυμνή οθόνη

Πιονιέρος του γυμνού στο σινεμά θεωρείται ο Γάλλος φωτογράφος και κινηματογραφιστής Εουζέν Πιρού, με την ταινία «Ο ύπνος της νύφης» (1897).

Αρης Μαλανδράκης

Πότε εμφανίστηκε για πρώτη φορά γυμνό (γυναικείο εννοείται) στο σινεμά; Το ερώτημα βαστάει σχεδόν 80 χρόνια, με δύο ταινίες να… ερίζουν για την πρωτιά, μια τσέχικη και μια ελληνική. Σύμφωνα με τις περισσότερες κινηματογραφικές εγκυκλοπαίδειες, η τσέχικη «Εκσταση» (1933) κατέχει τα πρωτεία, με την ολόγυμνη εμφάνιση της πρωταγωνίστριας Χέντβιγκ Κίσλερ (που αργότερα πήγε στο Χόλιγουντ και έγινε Χέντι Λαμάρ). Στις αντίστοιχες ελληνικές εγκυκλοπαίδειες, από την άλλη, τα πρωτεία αποδίδονται στη βουβή ταινία του Ορέστη Λάσκου «Δάφνις και Χλόη» (1930-31) και στην πρωταγωνίστρια Λουκία (Λούσι) Ματλή, που το δικό της γδύσιμο μπροστά στο φακό προηγήθηκε κατά τρία χρόνια. Και οι δυο εκδοχές, όμως, κάνουν λάθος. Η… γυμνή αλήθεια βρίσκεται πολύ πιο πίσω, στις απαρχές του ίδιου του κινηματογράφου.         
 
Πιονιέρος του γυμνού στο σινεμά θεωρείται ο Γάλλος φωτογράφος και κινηματογραφιστής Εουζέν Πιρού, με την ταινία «Ο ύπνος της νύφης» (1897). Η μόλις τρίλεπτης διάρκειας ταινία, που προβλήθηκε μόλις ένα χρόνο μετά τις «παρθενικές» προβολές των αδελφών Λιμιέρ, είχε ως πρωταγωνίστρια την ξανθή και τροφαντή Λουίζ Γουίλι, αστέρι του μιούζικ-χολ πριν την ανακαλύψει ο κινηματογράφος. Στην ταινία του Πιρού, «ερμήνευε» (τρόπος του λέγειν!) το ρόλο μιας νεόνυμφης που ετοιμάζεται να πλαγιάσει με το σύζυγο στο κρεβάτι. Αυτός της βγάζει το πασουμάκι και το φιλά εκστατικά, εκείνη γδύνεται σιγά-σιγά και φορά το νυχτικό της. Λίγο πριν ξαπλώσουν στο κρεβάτι και πέσει η λέξη τέλος, η δεσποινίς Γουίλι έκανε ένα προκλητικό νούμερο χορού ως δώρο για τους… αμέτοχους θεατές!
 
Παρά τους πουριτανικούς κώδικες που δυνάστευαν από πολύ παλιά τις λαϊκές τέχνες, η κατ' εξοχήν λαϊκή τέχνη του 20ού αιώνα μπόρεσε να… ξεφύγει από την αυστηρή επιτήρηση. Τουλάχιστον τις πρώτες δεκαετίες της ιστορίας του κινηματογράφου. Η γυμνή (γυναικεία, πάντα) σάρκα, προσφέρθηκε στα βουλιμικά (ανδρικά, πάντα) βλέμματα σε πολλές ταινίες πριν έλθει η ώρα των «Δάφνις και Χλόη» και «Εκσταση». Η μόνη ταινία που, όπως φαίνεται, το… παράκανε στο γυμνό ήταν η αμερικανική «Υποκριτές» (1915), κάνοντας τον τότε δήμαρχο της Βοστώνης να ζητήσει τον χρωματισμό, καρέ-καρέ, των επίμαχων σκηνών, με… ζωγραφιστά ρούχα! Εξήντα χρόνια αργότερα, ο Γαλλολιθουανός σεναριογράφος και σκηνοθέτης Ρομέν Γκαρί έλυσε το πρόβλημα της λογοκρισίας με τον πιο αναπάντεχο τρόπο. Γύρισε δύο εκδοχές της «καλτ» ταινίας «Kill! Kill! Kill!» (1971), μια με την πρωταγωνίστρια γυμνή και μια ντυμένη. Αργότερα εξήγησε ότι η τολμηρή εκδοχή προοριζόταν για διανομή σε προτεσταντικές χώρες, ενώ η σεμνή για τις χώρες των Καθολικών!