Τον στίχο «για ένα πουκάμισο αδειανό, για μια Ελένη…», μπορεί να τον έγραψε ο Σεφέρης, αλλά τον εμπνεύστηκε από τον Ευρυπίδη που το πρωτοσκέφτηκε. Στο έργο του «Ελένη», κάτι ανάμεσα σε τραγωδία και κωμωδία, βάζει την Ωραία Ελένη που για χάρη της 10 χρόνια πολεμούσαν οι Αχαιοί στην Τροία, να είναι αιθέρας, μια οπτασία, ενώ η πραγματική Ελένη βρίσκεται σκλάβα στην Αίγυπτο, στο παλάτι του Πρωτέα, αφού οι θεοί έβαλαν το χεράκι τους.
Ο Ευρυπίδης είναι παλιός κι αν τον ξέρουμε σαν «σοβαρό», εδώ έγραψε μια ιλαροτραγωδία. Ο Δημήτρης Καραντζάς, είναι ένας νέος άνθρωπος που τα τελευταία χρόνια διαγράφει μια εντυπωσιακή πορεία στον θεατρικό χώρο, που τον έφερε το Καλοκαίρι στην Επίδαυρο, ως τον νεότερο σκηνοθέτη σ΄ έναν χώρο που έχει αφήσει μεταξεταστέους πολλούς και πολύ έμπειρους σκηνοθέτες. Και όχι μόνο διασώθηκε, αλλά ενθουσίασε κοινό και κριτικούς.
Τα περισσότερα κείμενα για τον Δημήτρη ξεκινάνε με την ηλικία του: ο νεαρός, ο 26άχρονος, κ.λπ. Προφανώς γιατί είναι ασυνήθιστο -και αξιοθαύμαστο παράλληλα- τόσο νέος να έχεις σκηνοθετήσει ήδη στο Εθνικό, στο Φεστιβάλ Αθηνών, στη Λυρική Σκηνή, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών- κι από κει στο Φεστιβάλ της Αβινιόν, όπου κατέκτησες ύμνο από τον κριτικό της Λιμπερασιόν-μέχρι την Επίδαυρο, εθνικό φετίχ και φόβητρο μαζί.
Ο ίδιος έχει κουραστεί με την ταμπέλα «νέος, νεότερος, νεότατος», θα προτιμούσε να εστιάζεται το ενδιαφέρον μόνο στη δουλειά του και στις επιλογές του δεν έχει θέση ο φόβος «μην καεί».
Μ΄ αυτή τη φόρα, φυσικά και θα συναντούσε εμπόδια -στην Ελλάδα όλοι μιλάνε για τους νέους, αλλά κανένας δεν τους κάνει χώρο. Κάποιοι αντέδρασαν που δόθηκε ο ιστορικός χώρος στον… νεαρό. Θα έχουν, φαίνεται, πιο αυστηρά κριτήρια από τη Liberarion, που του αφιέρωσε δισέλιδο με τίτλο «Μια αριστοτεχνική ενορχήστρωση» (για τον Κυκλισμό του Τετραγώνου), εστιάζοντας στον τρόπο που κινεί τους ηθοποιούς, ώστε η «η παραμικρή χειρονομία του ενός να επηρεάζει τον άλλον» και συγκρίνοντάς τον με τον τρόπο που δουλεύει ο Κριστόφ Βαλικόφκ.
Αν δεν έβλεπα παραστάσεις του, θα αναρωτιόμουν γιατί να ενδιαφέρει έναν τόσο νέο καλλιτέχνη ο Τσέχωφ ή ο Πιραντέλλο. Ή, πώς από τον αθάνατο παιδικό Οδυσσεβάχ, μπορεί να περάσει στον «Κυκλισμό του τετραγώνου» του δύσκολου Δήμητρη Δημητριάδη και μετά στον αρχαίο Ευρυπίδη και την «Ελένη» του.
Απέδειξε ότι μπορεί. Και μπορεί κάτι πιο δύσκολο: να είναι σε όλα ευδιάκριτη η ιδιαίτερη σκηνοθετική του ματιά, χωρίς αυτό να γίνεται επαναληπτική μανιέρα ή παράξενη μοντερνιά.
Στην Ευριπίδεια «Ελένη», είχε μια επιπλέον δυσκολία: να εξισορροπήσει το τραγικό με τη φάρσα και τις συνεχείς ανατροπές, χωρίς να καταλήξει η παράσταση σε παρωδία. Αλλά αυτό ήταν και η πρόκληση όπως λέει ο ίδιος, για να διαλέξει την «Ελένη».
Οι ηθοποιοί -ένας συντονισμένος νεανικός θίασος- ντυμένοι από τη μόνιμη συνεργάτη του Ιωάννα Τσάμη, σε παραλλαγές του χρώματος της άμμου, που αποτελεί το δάπεδο-σκηνικό, παίζουν εναλλάξ ρόλους και όλοι μαζί τον χορό. Η δουλειά που έχει γίνει στον λόγο είναι αξιοθαύμαστη, θυμίζει πολυφωνικό τραγούδι, απ΄ όπου ξεχωρίζεις λέξη-λέξη τι λέει ο χορός, ο ήρωας, ο άγγελος…
Το μόνο που λυπήθηκα, παρακολουθώντας την πρόβα τζενεράλε, είναι που δεν κατάφερα αυτό το έργο να το δω στην ιδιαίτερη ατμόσφαιρα και στη μοναδική ακουστική του αρχαίου θεάτρου στην Επίδαυρο.
Αν δεν την είδατε, μη χάσετε αυτή την παράσταση. Ακόμη και σε κλειστό χώρο είναι εξαιρετική και θα γελάσετε με τον τρόπο που το κωμικό και το τραγικό υφαίνουν έτσι κι αλλιώς τη ζωή μας, από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερα. Τη φιλοξενεί για 3 μόνο μέρες το Φεστιβάλ Αθηνών (Παρασκευή 12, Σάββατο 13 και Κυριακή 14 Σεπτεμβρίου) Πειραιώς 260, κτίριο Δ, στις 9 μ.μ.
* Προσεχώς: Ο Δημήτρης Καραντζάς ετοιμάζει κάτι που δεν έχει ξαναγίνει. Μια μικρή σε διάρκεια παράσταση για πολύ μικρά παιδιά, από μηνών μέχρι 3 ετών! Θα είναι κυρίως ηχητική, με βασικό συνεργάτη τον Κορνήλιο Σελαμσή και τίτλο «Άκου». Παράλληλα, συνεχίζει τις πρόβες για το «Σλάντεκ» του Χόρβατ και πιθανόν να δούμε και μια νέα συνεργασία του με τον Δημήτρη Δημητριάδη.