«Τι να την κάνεις τη ζωή με μάσκα, γάντια, 800 ευρώ σε πέντε μήνες (όχι για όλους), χωρίς αγκαλιές και φιλιά και με τον φόβο μην πεθάνεις; Βγείτε διασκεδάστε, γιατί η βαλίτσα πάει μακρυά και τους συμφέρει. Βρείτε και μία γωνία χωρίς κάμερες και κλάψτε την Ελευθερία, τον Θεό και το παρελθόν».
Το έγραψε στο Facebook ο αγαπημένος τραγουδοποιός Παντελής Θαλασσινός. Και πριν προλάβω να του γράψω «Ανάθεμά σε, δεν με λυπάσαι», το αφαίρεσε και το αντικατέστησε με κάτι άλλο, που λέει περίπου τα ίδια πράγματα.
Για να μην παρεξηγηθούμε, ο Θαλασσινός δεν καλεί σε μη χρήση μάσκας. Καταγγέλλει το ανελεύθερο των συνθηκών. Ενας άλλος καλλιτέχνης, επίσης χαρισματικός, ο Μιχάλης Δέλτα, ισχυρίζεται ότι η χρήση μάσκας πλήττει το ανοσοποιητικό. Αυτές είναι οι προβεβλημένες περιπτώσεις. Υπάρχουν και οι γραφικές τύπου Ραχήλ Μακρή, που διατυπώνουν τόσο εξωφρενικά πράγματα, ώστε λες ότι δεν είναι οι ισχυρισμοί επικίνδυνοι, αλλά εκείνοι που τους πιστεύουν. Και υπάρχουν και άλλα που κυοφορούνται από «Μανούλες στο Facebook» ή γεννιούνται την ώρα που η κούρσα είναι στο Σύνταγμα και ολοκληρώνονται μέχρι να πιάσει Μαρούσι.
Το πρόβλημα με αυτές τις θεωρίες είναι ότι πάντα μας το κόβουν στο καλύτερο. Λέει ο Θαλασσινός: «Η βαλίτσα πάει μακριά και τους συμφέρει»… Ποιους συμφέρει, ρε γαμώτο; Τόσους μήνες προσπαθώ να μάθω και κανένας δεν μου λέει. Διαβάζεις ότι θέλουν «να μας φιμώσουν για να μη μιλάμε» (λες και μας βάζουν φίμωτρο), αλλά κανένας δεν μας εξηγεί και ποιοι είναι αυτοί.
Τι μας κρύβει ο Θαλασσινός; Ας μου δώσει κάποιος μία ολοκληρωμένη θεωρία και εγώ θα την ασπαστώ σαν εικόνισμα. Αρκεί να μάθω ποιοι κρύβονται από πίσω. Είναι, ας πούμε, ο Μπιλ Γκέιτς, ο πλουσιότερος και μεγαλύτερος φιλάνθρωπος του κόσμου που θέλει να μας περάσει τσιπάκια και να τρέχουμε Windows; Να το δεχθώ, μπορεί να είναι στο πλαίσιο του ανταγωνισμού της Microsoft με την Apple. Είναι μία παγκόσμια συνωμοσία των κυβερνήσεων, υπό την καθοδήγηση των καπιταλιστών, προκειμένου να υποταχθεί το ανήσυχο πνεύμα του παγκόσμιου πληθυσμού; Και εντάξει, οι καπιταλιστές τρελάθηκαν και είπαν να χάσουν κάτι δισεκατομμύρια. Οι κυβερνήσεις γιατί να μπουν στη φασαρία; Επειδή είναι ενεργούμενα των καπιταλιστών, θα πείτε. Ναι, αλλά ποιος κερδίζει από την πτώση των αγορών; Ενδεχομένως οι εξωγήινοι, που αγοράζουν κοψοχρονιά τον πλανήτη. Εχει βάση.
Πέρα από την πλάκα που γίνεται, τίθεται και ένα υπαρκτό θέμα για το κατά πόσο αυτές οι δηλώσεις, οι αναρτήσεις, οι θεωρίες συνωμοσίας, έχουν επίπτωση στη δημόσια Υγεία. Κανένας δεν το ξέρει. Δεν μπορείς να μετρήσεις, δηλαδή, πόσοι θα πάρουν στα σοβαρά τον καλλιτέχνη που δηλώνει ότι η μάσκα βλάπτει το ανοσοποιητικό. Θεωρητικά, ακόμα και ένας να τον πιστέψει, ίσως είναι αρκετό για να δημιουργηθεί μία εστία μετάδοσης του ιού.
Το ερώτημα που εγείρεται είναι κατά πόσο η Δικαιοσύνη δύναται (και οφείλει) να παρέμβει, ώστε να βάζει στη θέση τους όλους αυτούς. Ακόμα και αν θεωρείτε ότι οφείλει, ευτυχώς δεν δύναται. Αν είναι να ελέγχονται όσοι διασπείρουν επικίνδυνες θεωρίες σε περίοδο πανδημίας, τότε να ρίξουμε μια ματιά και σε εκείνους που ισχυρίζονται ότι το τσιγάρο δεν βλάπτει και δύο μπουκάλια βότκα τη μέρα κάνουν καλό. Αλλωστε αυτά τα πράγματα δεν λέγονται δολίως, αλλά ηλιθιωδώς.
Αναδεικνύεται άλλη μία διάσταση της ατομικής κοινωνικής ευθύνης. Βλέπεις να γράφεται κάτι ηλίθιο και, εν δυνάμει, επικίνδυνο στα social; Κάνε αναφορά στην πλατφόρμα και ζήτα από τους φίλους σου να κάνουν το ίδιο. Από τη στιγμή που τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν αποκτήσει θεσμική ισχύ στον ψηφιακό χώρο, οι αναφορές των χρηστών είναι η μοναδική καταφυγή. Εδώ βέβαια προκύπτει και μία ενδιαφέρουσα αντίφαση. Αν παρέμβει η Δικαιοσύνη, προσβάλλεται η ελευθερία του λόγου. Αν παρέμβει η πλατφόρμα, ο χρήστης έχει παραβιάσει τους όρους χρήσης. Κυρίως έχει παραβιάσει την κοινή λογική.
Υ.Γ. Από τον Μιχάλη Δέλτα έλαβα ως διευκρίνιση το πλήρες κείμενο της ανάρτησής του, η οποία, όπως επισημαίνει ο ίδιος, αναπαρήχθη αποσπασματικά από τα μέσα ενημέρωσης. Η ανάρτηση του, σχετικά με τη χρήση μάσκας, έχει ως εξής:
«Κατανοώ την ανησυχία ή μάλλον τον τρόμο των ανθρώπων που έχουν αδύναμο ανοσοποιητικό ή άλλα θέματα υγείας και οι οποίοι προφυλάσσονται σύμφωνα με τα μέτρα “κατά της πανδημίας”. Όμως την ίδια στιγμή το κράτος συγκρούεται με τον εαυτό του με αυτά που επιβάλλει, το διαπιστώνουμε καθημερινά από πρόσωπα της πολιτικής τα οποία δεν τηρούν τα μέτρα, και μάλιστα με τρόπο προκλητικό αρέσκονται στο να δημιουργούν περιορισμούς κοινωνικής εκδήλωσης (όχι με επιτυχία). Μάσκα δεν έβαλα ποτέ μου γιατί έχω πειστεί πως θα βλάψω το ανοσοποιητικό μου” ως αλλεργικός»