Το θέμα ήρθε ξανά στην επικαιρότητα, αλλά μάλλον χάθηκε επειδή έπεσε τη μέρα της απεργίας στα μέσα ενημέρωσης. Σημασία έχει και ποιος το ανακίνησε αυτή τη φορά. Ηταν ο διοικητής της κεντρικής Τράπεζας Γιάννης Στουρνάρας και ο λόγος είναι για το «λάθος» του Διεθνούς Ταμείου στα ελληνικά προγράμματα διάσωσης (εδώ).
Για το θέμα –την επιμονή του ΔΝΤ και ειδικά του Τόμσεν– έχουν κατά καιρούς γραφτεί πολλά από τότε που αποκαλύφθηκε το «λάθος» με τους περίφημους πολλαπλασιαστές. Και το θέμα δεν είναι μόνο η «υπερβολική λιτότητα», όπως κομψά είπε ο Στουρνάρας. Το θέμα είναι η καταδίκη της χώρας στην, τουλάχιστον υπερδεκαετή, καταβαράθρωση. Η οποία έχει οδηγήσει εκατομμύρια ανθρώπους στα όρια της φτώχειας και τις προνοιακές δομές της στα όριά τους.
Μπορεί το μέγεθος του «λάθους» στην Ελλάδα να ήταν πρωτοφανές ακόμα και για την δυσώδη ιστορία του ΔΝΤ, αλλά δεν πρέπει να υπάρχουν πολλές αυταπάτες. Ακόμα και χωρίς το «λάθος» αυτό, κάπως έτσι θα καταλήγαμε. Οι ανά τον κόσμο παρεμβάσεις του Ταμείου είχαν ανάλογα αποτελέσματα. Λίγες χώρες κατάφεραν να ορθοποδήσουν σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Από τη στιγμή, λοιπόν, που το ΔΝΤ προσκλήθηκε να συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα διάσωσης, η πορεία ήταν περίπου προδιαγεγραμμένη είτε με πολλή είτε με «υπερβολική» (κατά Στουρνάρα) λιτότητα.
Αυτή η παραδοχή οδηγεί σε ένα βασανιστικό ερώτημα: μπορούσε, άραγε, να αποτραπεί αυτή η εξέλιξη; Η απάντηση δεν έχει μόνο ιστορικό χαρακτήρα, αλλά και εξόχως πολιτικό, κάτι που ορισμένες πλευρές του πολιτικού φάσματος (περιέργως και των δύο άκρων, Δεξιάς και Αριστεράς) θέλουν και επιδιώκουν να παρασιωπηθεί. Η απάντηση στο ερώτημα έχει δύο σκέλη:
–Ετσι όπως βρέθηκε η χώρα στο τέλος του 2009, η κηδεμονία του ΔΝΤ δεν μπορούσε να αποφευχθεί. Ανεξαρτήτως των χειρισμών της νεοεκλεγμένης τότε κυβέρνησης Γιώργου Παπανδρέου, η καταστροφή είχε συντελεσθεί και η είσοδος στην εποχή των Μνημονίων ήταν αναπότρεπτη. Oμως…
– Η κατάληξη αυτή δεν (θα) ήταν μοιραία, αν δεν είχαν προηγηθεί όσα έπραξαν ή δεν έπραξαν οι κυβερνήσεις που προηγήθηκαν. Το τι έπραξαν είναι γνωστό. Εκτίναξαν το έλλειμμα του Προϋπολογισμού στο σημείο χωρίς επιστροφή (εδώ), αφού προηγουμένως κατάφερναν να το «κρύβουν» από τους κουτόφραγκους των Βρυξελλών, οι οποίοι έκαναν τα στραβά μάτια. Οι αγορές έκλεισαν, η χώρα δεν μπορούσε να δανειστεί, η χρεοκοπία πλησίαζε. Και μετά ήρθαν τα Μνημόνια. Αυτό που δεν έπραξαν ειδικά οι κυβερνήσεις Κώστα Καραμανλή της περιόδου 2007-2009, το περιγράφει με ακρίβεια μια φράση ενός κατ’ εξοχήν αρμοδίου: Αστα γι’ αργότερα (εδώ).
Η υπενθύμιση όλων αυτών, μια δεκαετία και πλέον μετά δεν είναι καθόλου αδιάφορη, για δύο λόγους. Διότι επιχειρείται η «αθώωση» εκείνης της περιόδου. Και στην επιχείρηση αυτή δεν συμμετέχουν παράγοντες του κόμματος (της ΝΔ) που ενέχεται, αν και η σημερινή ηγεσία του δείχνει ότι αισθάνεται άβολα κάθε φορά που ανακινείται το θέμα. Συμμετέχουν, ως μη όφειλαν, σημερινά κυβερνητικά στελέχη (ένα παράδειγμα εδώ), στο πλαίσιο της συμπόρευσης του ΣΥΡΙΖΑ με κάποιους αποκαλούμενους «καραμανλικούς».
Αν, λοιπόν, έχει κάποια αξία η υπενθύμιση όλων αυτών είναι για να σταματήσει το παιχνίδι των αποσιωπήσεων και των συμψηφισμών που εξακολουθεί να παίζουν ορισμένοι. Αν νομίζουν ότι το 2019 θα επαναληφθεί το 2015, με την αριστεροδεξιά συμμαχία που τους έφερε στην εξουσία, είναι μακριά νυχτωμένοι.