Δεν αντιμετωπίζουμε πια τον δυνάστη, τον βιαστή της συνειδήσεως μας και απαγωγέα των προσδοκιών και των ονείρων μας ως κοινό εγκληματία | Shutterstock
Αναγνώστες

Το «Εθνικό σύνδρομο της Στοκχόλμης»

Είναι η πρώτη χρονιά, μετά από τουλάχιστον δυο δεκαετίες, που επικρατεί μια ανεξήγητη κοινωνική ηρεμία, μια «εθνική σιωπή», για να θυμηθώ τον ποιητή. Η μαχητικότητά και η δράση μας εξαντλούνται στους τροπικούς παραδείσους του Ειρηνικού, ανάμεσα σε Nomads και Survival
Tο δικό σας Protagon

Η υπουργός πολιτισμού πρόσφατα σε συνέντευξη της, πληροφόρησε τους τυχερούς ιθαγενείς αυτής της χώρας, ως άλλη Μαρία Αντουανέτα, υπό το φως των προβολέων φίλιου τηλεοπτικού σταθμού ότι  είναι «επιτυχία» το ότι σήμερα «δεν υπάρχουν άνθρωποι που τρώνε από τα σκουπίδια».

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο υπουργός οικονομικών στο πρόσφατο Eurogroup όπου αφού μετά δακρύων αποχαιρέτισε τον φον «Forget it Gianis», Σοϊμπλε, πληροφόρησε τους ομολόγους του ότι η Ελληνική οικονομία παρουσιάζει σημαντικό δημοσιονομικό πλεόνασμα, ενώ βρίσκεται και το δεύτερο εξάμηνο του 2107 σε τροχιά μικρής, αλλά θετικής ανάπτυξης.

Το κλίμα εθνικών πανηγυρισμών και παλιγγενεσίας δεν θα μπορούσε να μην μεταφέρει στον πρόεδρο του Η.Π.Α και ο ίδιος ο πρωθυπουργός που αν και  έτοιμος να ανακράξει ως άλλος  Φειδιππίδης «Νενικήκαμεν» στο ηλιόλουστο «rose garden» του Λευκού Οίκου, συγκρατήθηκε –δεν του έβγαινε και η μετάφραση- και περιορίστηκε να δηλώσει κάτι για «καμήλες» και «ουρές» σε επόμενη ευκαιρία. Ευρισκόμενος δε στη χώρα του πολυθρύλητου εξολοθρευτή, και αφού συμφώνησε να την βοηθήσει επενδυτικά με 2.3 δις για την αμφιλεγόμενη αναβάθμιση των F-16, είπε να τιμήσει και τον γνωστό χολιγουντιανό αστέρα, με τη φράση «Greece is back»…

Κι όμως, το 2017 ήταν μια χρονιά ύφεσης, αβάσταχτων φόρων, παλινωδιών (βλέπε Σκουριές, αφορολόγητο, μέτρα κλπ), ναυαγίων -κυριολεκτικώς και μη- χωρίς να έχει προχωρήσει και ολοκληρωθεί ούτε μια σημαντική επένδυση (Ελληνικό, ΟΣΕ κλπ). Μια χρονιά διαψεύσεων και χαμένων ευκαιριών, βυθισμένη στη λάσπη της ξεχασμένης Ιδωμένης που έδωσε τη θέση της στις «δομές φιλοξενίας» και εξαθλίωσης ή στη στάχτη από τις πυρκαγιές στη Ζάκυνθο. Κι όλα αυτά σε μια χώρα όπου ούτε το σύστημα ηλεκτρονικού εισιτηρίου στα μέσα μαζικής μεταφοράς, δεν μπόρεσε να λειτουργήσει, παρότι είχε προγραμματιστεί για τον περασμένο Απρίλιο(!)

Κι όμως. Είναι η πρώτη χρονιά, μετά από τουλάχιστον δυο δεκαετίες, που επικρατεί μια ανεξήγητη κοινωνική ηρεμία, μια «εθνική σιωπή», για να θυμηθώ τον ποιητή. Η μαχητικότητά και η δράση μας εξαντλούνται στους τροπικούς παραδείσους του Ειρηνικού, ανάμεσα σε Nomads και Survival, σε διαγωνισμούς και τηλεπαιχνίδια για την ανάδειξη της καλύτερης φωνής, του εθνικού μας σεφ ή ταλέντου.

Οι απεργιακές κινητοποιήσεις είναι περιορισμένες ενώ όσες έγιναν, άνευρες και περιστασιακές, εξυπηρετούσαν την ανάγκη των κομματικών συντεχνιών να δικαιολογήσουν την θλιβερή παρουσία τους. Στον αντίποδα η κεντροδεξιά παρακολουθεί σαστισμένη, χωρίς να προπορεύεται των εξελίξεων, διοργανώνει προσυνεδριακούς διαλόγους αποστειρωμένων τεχνοκρατών, ενώ η κεντροαριστερά πασχίζει εδώ και ένα μήνα να συμφωνήσει στα αυτονόητα για την δημιουργία ενιαίου φορέα, διαμερίζοντας τα ιμάτια του πάλαι ποτέ ισχυρού ΠΑΣΟΚ.

Ο κόσμος της υποτιθέμενης διανόησης σε μια αδιάκοπη νιρβάνα, αυτοθαυμάζεται φροντίζοντας πάντα να μοιράζει τους ανάλογους τίτλους, οφίκια και επιχορηγήσεις, ενώ οι καλλιτέχνες οι οποίοι πρώτοι θα έπρεπε να δίνουν τον κοινωνικό τόνο, αναπαύονται μακαρίως στις δάφνες των μέτριων πνευματικών επιτευγμάτων τους, περιοριζόμενοι σε μεμονωμένους ψιθύρους στερεότυπων και ανώδυνων κοινοτοπιών ή ψελλίζοντας χλιαρά, στίχους αυτοκτόνων ποιητών και ρητά προδομένων επαναστατών.

Μετά από εφτά χρόνια πρωτοφανούς κρίσης και εξαθλίωσης, είμαστε ακόμη όμηροι και παγιδευμένοι στο σκοτεινό αδιέξοδο των επιλογών μας. Απλώς συνηθίσαμε τον εγκλεισμό και τα βασανιστήρια. Μάθαμε να τιθασεύουμε το συναίσθημα και να αγνοούμε τη λογική. Να καταστέλλουμε την αντανακλαστική αντίδραση πριν καν αυτή εκδηλωθεί, να θεωρούμε ως φυσικό και δικαιολογημένο αυτό που μας συμβαίνει. Να φοβόμαστε το φως.

Στην ιατρική προκειμένου να περιγράψουμε το φαινόμενο όπου ένας υποδοχέας, πχ. τα αυτιά ή το δέρμα με τους αντίστοιχους αισθητήριους νευρώνες, συνηθίζει ένα ερέθισμα χρησιμοποιούμε τον όρο «εξοικείωση του υποδοχέα» . Έτσι δεχόμενος ο υποδοχέας συνεχώς το ίδιο ερέθισμα, σταδιακά συνηθίζει σε αυτό ώστε τελικά να μην το αντιλαμβάνεται με την ίδια ένταση. Και είναι αυτό ακριβώς που μας συμβαίνει σε συλλογικό επίπεδο. Απλά συνηθίσαμε τον πόνο, το καθημερινό βάσανο και την αγωνία της επιβίωσης. Δεν τα βιώνουμε πλέον με την ίδια λογική ένταση.

Δεν αντιμετωπίζουμε πια τον δυνάστη, τον βιαστή της συνειδήσεως μας και απαγωγέα των προσδοκιών και των ονείρων μας ως κοινό εγκληματία, ως παρανοϊκό θύτη, αλλά ως μέρος της ψυχολογίας μας, ως μια σκληρή και παραποιημένη εκδοχή της ύπαρξής μας. Έχουμε ταυτιστεί με τον δεσμώτη, προσφέρουμε οικειοθελώς τα χέρια μας στα δεσμά και σκύβουμε το κεφάλι στον απρόσωπο τύραννο αδιαμαρτύρητα.

Ζούμε ένα συλλογικό Σύνδρομο της Στοκχόλμης, έχοντας καταλήξει σε εξοικείωση του υποδοχέα της κοινωνικής μας αντίδρασης, του αγώνα και της ανάγκης για ελευθερία και επιλογή. Δεν φαίνεται να συνειδητοποιούμε την συλλογική ψευδαίσθηση, την αυταπάτη μιας αδιέξοδης πραγματικότητας των αληθινά ακίνητων ή χειραγωγούμενων υπάρξεων, όπως περιέγραψε τόσο προφητικά ο Πλάτωνας στον περίφημο «Μύθο του Σπηλαίου»

Κι ίσως πλέον, ακόμη κι αν ως εκ θαύματος βγούμε απροσδόκητα στο φως, εμείς τελικά να προτιμήσουμε την ανελέητη άγνοια του σκοταδιού.